دهه کرامت؛ فرصتی برای ترویج نورانیت سیره رضوی و کرامت فاطمی

به گزارش ایکنا از البرز، سال‌هاست دهه کرامت با فرهنگ ایرانی ـ اسلامی جامعه ما گره خورده و این ایام هر ساله فرصتی است تا محبان اهل بیت(ع) در سراسر جهان، ارادت خود را به خاندان کرامت نشان دهند. این دهه از روز اول ماه ذی‌العقده همزمان با ولادت کریمه اهل‌ بیت(ع)، حضرت معصومه(س) آغاز می‌شود و با روز ولادت حضرت علی‌ بن‌ موسی الرضا(ع) در 11 ماه ذی‌القعده به پایان می‌رسد.

این دهه یادآور لطیف‌ترین علایق یک خانواده و مهر و وفای خواهر نسبت به برادر است؛ خانواده‌ای که با وجود شرایط سخت اجتماعی، اختناق و ظلم حاکم بر زمانه آن روز با حفظ کرامات انسانی، نه تنها به وظایف و تکالیف خود با اخلاق و رفتاری کریمانه عمل کردند بلکه شرایطی را هم ایجاد کرده تا جامعه بیشتر با فضایل اخلاقی و سبک زندگی اسلامی و ایرانی آشنا شوند.

جایگاه کریمه اهل‌ بیت در نظر معصومین(ع)

در مقام معنوی حضرت معصومه(س) از زبان معصومین، روایات بسیاری مطرح شده است. امام صادق(ع) پیش از ولادت کریمه آل محمد(ص)، فرمود: خدا را حرمی است و آن مکه است، امیرمؤمنان را حرمی است و آن کوفه است و ما اهل بیت را حرمی است و آن قم است. به‌زودی بانویی به نام فاطمه از تبار من در آن جا دفن می‌شود که هر کس به زیارتش بشتابد، بهشت بر او واجب می‌شود.

برای شناخت جایگاه کرامت و مفهوم کریمه باید به احادیثی که از ائمه معصومین نقل شده نیز رجوع کنیم. رسول مکرم اسلام(ص) می‌فرماید: «خداى بزرگ، کریم است و کرم را دوست می‌دارد.»

‏امیرالمؤمنین على(ع) می‌فرماید: «کسى که قبل از سؤال می‌بخشد، کریم است»، «حوادث ناگوار در روح کریم اثر نمی‌گذارد» و «کریم، انسانى است که از حرام اجتناب کند و از همه عیب‌ها منزه و پاک باشد».

ترویج آموزه‌های سیره رضوی در دهه کرامت

این دهه فرصتی است که فعالان فرهنگی و اجتماعی در کنار هنرمندان و سایر اقشار تأثیرگذار اجتماعی با همکاری نهادهایی چون آستان مقدس رضوی در قالب‌های مختلف به انتقال سیره رضوی به نسل‌های مختلف بپردازند.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد مروجی طبسی، استاد حوزه و پژوهشگر سیره معصومان(ع) در خصوص برخی از مباحث حوزه سیره رضوی که در زندگی امام رضا(ع) آشکار بوده، بیان کرده است: «سیره امام هشتم(ع) در خصوص توجه و رعایت کرامت انسانی سرشار است، چنانکه نسبت به رعایت حقوق دیگران همچون فرزندان سفارشاتی دارند؛ به‌عنوان مثال فرموده‌اند: در منزل خود اذان بگویید که این در روحیه فرزندان تأثیر دارد، یا اینکه فرموده‌اند: نام نیکو برای فرزندتان انتخاب کنید، زیرا در آینده با این نام زندگی خواهد کرد. شاید این حق جزئی به نظر آید، اما تأثیری شگرف بر زندگی انسان دارد.

افزون بر این، نسبت به رعایت حقوق دوستان و برادران دینی سفارش کرده و فرموده‌اند: حق دوست تو بر تو این است که اگر از او یاد کردی به احترام باشد. زیرا وقتی احترام باشد دیگر انسان در حق دوست خویش ظلم نخواهد کرد.

یا درباره حقوق همسایگان که امروز هم بسیار مورد تأکید است، فرموده‌اند: از ما نیست کسی که همسایه او از شرش در امان نباشد. اگر امروز مردم بدانند معصومین(ع) و امام رضا(ع) چه سفارشاتی درباره این رفتارهای به‌ ظاهر جزئی دارند، بی‌تردید سبک زندگی آنها تغییر می‌کند به‌ویژه در دنیای امروز که آپارتمان‌نشینی رواج دارد و بعضا بی‌تفاوتی‌ها نسبت به حقوق یکدیگر، مشکلات بسیاری را به‌وجود می‌آورد.

در سیره رضوی نسبت به حقوق کارگر که امروز دنیا برای آن سروصدا می‌کند به‌دلیل آنکه کارگران بی‌دلیل از کار بیکار شده و مورد ظلم قرار می‌گیرند سفارش‌های بسیاری وجود دارد، چنانکه حضرت(ع) می‌فرمایند: درباره کسی که او را اجیر کرده‌اید، پیش از کار مزدش را تعیین کنید و پیش از خشک‌ شدن عرق او مزدش را بپردازید.

آن حضرت نسبت به حقوق مؤمنان و کسانی که با یکدیگر در یک جامعه زندگی می‌کنند، نیز توصیه‌هایی دارند؛ به‌عنوان مثال فرموده‌اند: هرکس بر قلب مؤمنی نشاطی وارد کند، خداوند متعال او را مسرور می‌گرداند.

نامگذاری روزهای دهه‌ کرامت و الگوپذیری جامعه

هر ساله دهه‌ کرامت با شعاری خاص، نامگذاری می‌شود. امسال دهه‌ کرامت با شعار «خدمت کریمانه؛ جهاد عالمانه» برگزار می‌شود و هر روز از این دهه مبارک، به نامی مزین شده است: روز اول «دختران فاطمی؛ نور چشم اهل خانه»، مخاطبان آن دختران جامعه هستند. روز دوم «خانواده تمدن‌ساز؛ کانون محبت و کرامت» مخاطبان این روز مادران و پدران (ستون‌های خانواده) هستند. روز سوم «عالمان آگاه؛ تکیه‌گاه محرومان» به‌مناسبت سالروز سخنرانی امام خمینی(ره) در قم، نام گرفته است که مخاطبان این روز توان‌یابان و مددجویان خواهند بود.

روز چهارم «امام خمینی(ره)؛ هادی امت در مسیر کرامت» به‌مناسبت رحلت امام خمینی(ره) نامگذاری شده و مخاطبان این روز، جامعه هدف، مدیران و مسئولان هستند. روز پنجم «امامزادگان(ع)؛ محور بصیرت، جهاد، شهادت» مصادف با روز بزرگداشت امامزادگان و بقاع متبرکه و همچنین سالروز قیام پانزدهم خرداد عنوان گرفته است و مخاطبان این روز زائران بر محور جریان گردشگری زیارت در کشور و بین‌الملل خواهند بود.

روز ششم «امین ولایت، اسوه مدافعان ولایت» به‌مناسبت روز بزرگداشت حضرت احمد بن موسی‌الکاظم(ع) نامیده شده است و مخاطبان این روز نیروهای نظامی و انتظامی هستند. روز هفتم «نوجوانان و جوانان؛ طلایه‌داران گام دوم انقلاب» مخاطبان این روز نوجوانان هستند. روز هشتم «مساجد و تشکل‌های دینی؛ پایگاه جهاد تبیین» مخاطبان این روز تشکل‌های مردمی خواهند بود. روز نهم «مدیریت مردمی و انقلابی؛ محور کرامت و عزت» مخاطبان این روز کارگران و کارمندان هستند. روز دهم «تحقق جامعه مهدوی در پرتو خدمت رضوی» مخاطبان این روز تولیدگران دانش‌بنیان هستند. روز یازدهم «عالم آل محمد(ص)؛ امام رأفت و کرامت» و جامعه علمی کشور مخاطبان این روز هستند.

خادمیاران و دهه کرامت

خدمتگزاری در آستان مقدس امام رضا(ع) یکی از آرزوهای مشتاقان حرم رضوی بوده و هست. چند سالی است که به ابتکار آستان قدس رضوی طرح جذب خادمیاران امام رضا(ع) در سراسر کشور اجرا شده است. هر شخص در حوزه مهارت و توانایی‌های خود در شهر محل اقامتش می‌تواند با نیت امام رئوف(ع) به مردم خدمت کند. خادمیاران در حوزه سلامت، آموزش، ایثار و شهادت، فعالیت‌های جهادی و حوزه‌های خدمتی دیگر به ارائه خدمت می‌پردازند و در دهه کرامت به‌طور خاص در طول 11 روز خدمات خود را به مردم شهرهای مختلف ارائه می‌دهند.

حسین رضایی، دبیر کانون‌های خدمت رضوی البرز از حضور شش هزار و 800 خادمیار در البرز خبر داد و گفت: در طول ۱۱ روز در کرج و سایر شهرستان‌های استان برنامه و جشن‌های رضوی برگزار می‌شود و در هر شهرستان دو روز خادمان اعزامی از مشهد مقدس به همراه پرچم متبرک آستان امام رضا(ع) حضور دارند و مردم می‌توانند، با حضور در این مراسم زیارت از راه دور داشته باشند.

یکی از مهم‌مترین آموزه‌های سیره رضوی در جامعه امروز مدارا، اتحاد و همدلی در جامعه است. در جدال احسن که امام رضا(ع) از آن در مناظراتش بهره گرفته، بر جنبه‌های عقلی و عاطفی و برهان تأکید شده است؛ توهین به طرف مقابل و مذمت دین او اجازه داده نشده و از مشترکات مورد قبول ادیان، مانند توحید، نبوت و... استفاده شده است.

سیدمحسن میرباقری، مدرس دانشگاه و کارشناس معارف اسلامی‌ در این راستا توضیح داده است: امام هشتم(ع) همواره تأکید دارند که بسیاری از اختلاف‌های امت اسلامی‌ زاییده بی‌توجهی به مدارا کردن است و همین مسائل موجب ایجاد فاصله و شکاف میان مسلمانان می‌شود که با اتحاد و برادری منافات دارد. از نگاه امام هشتم(ع)، چنین برخوردهایی در رفتارهای اجتماعی منفور و موجب سقوط اخلاقی و دوری از یکدیگر است.

ترویج مدارا، حسن خلق، زیبا سخن گفتن، احترام متقابل و درک موقعیت‌های اجتماعی، انفاق و ایثار از جمله نکات مهم سیره رضوی است که دهه کرامت فرصتی است تا علاقه‌مندان مکتب اهل بیت(ع) این آموزه‌ها را فراگرفته و در زندگی خود به کار گیرند.

منابع:

بنیاد بین‌المللی فرهنگی هنری امام رضا(ع)

پایگاه اطلاع‌رسانی آستان قدس رضوی