حجتالاسلام والمسلمین امید کولیوند، رئیس ستاد امر به معروف و نهی البرز در گفتوگو با ایکنا از البرز در پاسخ به اینکه آیا تغییر درونی فرد میتواند بهطور مستقیم بر سرنوشت جامعه تأثیر بگذارد، گفت: تاریخ بشر شاهد این بوده است که هرگاه درون انسانها دچار تحول و ارتقا شده است، ساختار اجتماعی و فرهنگی جوامع نیز دچار تغییرات بنیادین شده است.
وی افزود: این نکته نشان میدهد که جوامع نه تنها بهواسطه رویدادهای سیاسی و اجتماعی، بلکه براساس تغییرات درونی انسانها دستخوش تحول میشوند. درواقع، تغییر در درون فرد میتواند بهطور مستقیم بر سرنوشت جامعه تأثیر بگذارد.
این مسئول بیان کرد: بهعنوان مثال، در تاریخ بشری هرگاه جوامع به پیشرفت و تحول دست یافتهاند، این تغییرات بهدلیل وجود انسانهای صالح، آگاه و نیکوکار بوده است که توانستهاند مسیرهای جدیدی برای تحول اجتماعی ترسیم کنند. در مقابل، در دورههای تاریک تاریخ که جوامع دچار رکود و انحطاط شدهاند، علت آن بهوجود آمدن افرادی برمیگردد که درک صحیحی از ارزشهای انسانی نداشتهاند و یا به اصول اخلاقی و معنوی پایبند نبودهاند. این واقعیتها بهخوبی نشان میدهد که اصلاحات اجتماعی و تاریخی، ابتدا از تحول درون فرد آغاز میشود.
کولیوند در ادامه گفت: در اسلام، تأکید زیادی بر اصلاح درون انسانها و تطهیر نفس شده است. در این راستا، جهاد با نفس بهعنوان «جهاد اکبر» و تلاش برای اصلاح و ساخت جامعه بهعنوان «جهاد اصغر» شناخته میشود. این تفاوت میان جهاد اکبر و جهاد اصغر بهوضوح نشان میدهد که خودسازی و اصلاح فردی اساس و پایه هرگونه تحول اجتماعی است. بنابراین، بدون اصلاح درونی انسانها، هیچگونه تغییر و تحول مثبت در جامعه بهوجود نخواهد آمد. اسلام برای رسیدن به جامعهای سالم و متعالی، راه خودسازی را بهعنوان اولین قدم معرفی کرده است.
این مسئول در پاسخ به اینکه اعتکاف چه فرصتهایی را در اختیار انسان قرار میدهد، اظهار کرد: اعتکاف یکی از مهمترین فرصتهایی است که فرد میتواند در آن به خودسازی بپردازد و درون خود را از آلودگیها و ناخالصیها تطهیر کند. اعتکاف فرصتی است برای توقف در برابر زندگی روزمره، زمانی برای تفکر و تأمل در مورد اهداف و مسیر زندگی، و فرصتی برای بازنگری در رفتارها و اعتقادات. در این ایام، فرد میتواند بهدور از دغدغههای دنیوی، ارتباط عمیقی با خداوند برقرار کرده و به خودسازی و رشد معنوی بپردازد.
رئیس ستاد امر به معروف و نهی از منکر البرز افزود: در این مدت، انسان میتواند بهطور جدی به شناسایی نقاط ضعف خود پرداخته و آنها را برطرف کند. این فرصت موجب میشود فرد در مسیر اصلاح خود گام بردارد و تلاش کند تا در برابر هوای نفس، صبر و استقامت بیشتری از خود نشان دهد. همچنین، در این ایام، انسان میتواند به نقاط قوت خود پی ببرد و آنها را تقویت کرده و در راستای خدمت به جامعه از آنها بهرهبرداری کند.
وی تصریح کرد: اعتکاف نه تنها فرصتی برای خودسازی است، بلکه بهطور غیرمستقیم بر جامعه نیز تأثیر میگذارد. زمانی که افراد در جامعه به خودسازی و رشد معنوی میپردازند، این تغییرات در درون آنها بهطور طبیعی به اطرافیانشان نیز منتقل خواهد شد. یک فرد با درک صحیح از ارزشهای اخلاقی، معنوی و اجتماعی میتواند در محیط کار، خانواده و جامعه رفتارهای مؤثرتر و سازندهتری داشته باشد. اینگونه است که تغییرات فردی به تغییرات اجتماعی و فرهنگی میانجامد و در نهایت جامعهای سالمتر، متعالیتر و معنویتر بهوجود میآید.
رئیس ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان البرز در ادامه سخنان خود بر لزوم تقویت فرهنگ اعتکاف در سطح جامعه تأکید کرد و گفت: از آنجا که اعتکاف نه تنها یک عبادت فردی، بلکه یک عمل اجتماعی مؤثر است، باید تلاش کنیم تا فرهنگ اعتکاف را در جامعه رواج دهیم. اعتکاف بهعنوان یک فرصت معنوی میتواند بهطور جدی در مسیر اصلاح فردی و اجتماعی بهکار گرفته شود و به تحولات مثبت در سطح جامعه منجر شود. برای این منظور، لازم است که نهادهای فرهنگی و دینی بیشتری برای ترویج این سنت حسنه و فراهم آوردن امکانات لازم برای مشارکت مردم در مراسم اعتکاف، اقدام کنند.
این مسئول در پاسخ به اینکه هدف اصلی از اعتکاف چیست و چه توصیههایی در این زمینه شده است، بیان کرد: طبق فرمایشات مقام معظم رهبری، در ایام اعتکاف باید از برنامههای جانبی که ممکن است توجه افراد را از هدف اصلی اعتکاف دور کند، جلوگیری شود. هدف اصلی اعتکاف، ارتقای معنوی و خودسازی است. بنابراین، برنامههای جانبی باید حداقل باشند تا معتکفان زمان بیشتری برای تفکر، عبادت و توجه به نفس خود داشته باشند.
وی در پاسخ به اینکه حضور مسئولان و افراد مؤثر در عرصههای فرهنگی و اجتماعی در مراسم اعتکاف چه تأثیراتی میتواند در سطح جامعه داشته باشد، گفت: این افراد میتوانند با بهرهگیری از فرصت اعتکاف، هم در جهت رشد معنوی خود و هم در راستای ارتقای فرهنگ و جامعه گام بردارند. حضور آنان در چنین مراسمی نه تنها میتواند به اصلاح خودشان منجر شود، بلکه بهعنوان الگوی مناسبی برای دیگر افراد جامعه عمل خواهد کرد. از اینرو، لازم است که مسئولان در اولویت حضور در مراسم معنوی مانند اعتکاف قرار گیرند و از این فرصت برای رشد فردی و اجتماعی استفاده کنند.
رئیس ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان البرز یادآور شد: اعتکاف بهعنوان یک عبادت و فرصت معنوی میتواند زمینهساز تغییرات مهم در سطح فردی و اجتماعی باشد. این ایام میتواند به انسانها کمک کند تا با تقویت ارتباط خود با خداوند و اصلاح نفس، به تحولاتی بزرگ در زندگی خود و جامعه دست یابند.
انتهای پیام