البرز در خط مقدم تاب‌آوری اجتماعی
نخستین نشست منطقه‌ای پدافند غیرعامل و مدیریت بحران سازمان بهزیستی کشور با محوریت تاب‌آوری اجتماعی و تضمین تداوم خدمات به گروه‌های هدف، روز دوشنبه، 17 شهریورماه در استان البرز برگزار شد.
به گزارش ایکنا از البرز، نخستین نشست منطقه‌ای پدافند غیرعامل و مدیریت بحران سازمان بهزیستی کشور با محوریت ارتقای تاب‌آوری اجتماعی و تضمین تداوم خدمات ضروری، روز دوشنبه، 17 شهریورماه در اداره‌کل بهزیستی استان البرز برگزار شد. این نشست با حضور مدیران و مسئولان کشوری و استانی، نمایندگان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سازمان مدیریت بحران، استانداری البرز و نمایندگان پنج استان البرز، تهران، قم، قزوین و همدان برگزار شد.
هدف اصلی این نشست، بررسی تجربه‌های گذشته در مواجهه با بحران‌ها، تبادل نظر در خصوص اقدامات پیشگیرانه، و تدوین نقشه راه عملیاتی برای ارائه خدمات مستمر به گروه‌های هدف و تقویت تاب‌آوری اجتماعی بود.
وجیهه محمدی‌فلاح، مدیرکل بهزیستی استان البرز، در این نشست گفت: اقدامات بهزیستی البرز در مواجهه با بحران‌ها به سه فاز تقسیم شده است که هر کدام شامل اقدامات دقیق و هدفمند می‌شود. این فازها حاصل تجربه‌های عملی در بحران جنگ ۱۲ روزه و حوادث اخیر استان است.
وی درباره فاز نخست توضیح داد: در ۲۴ ساعت اولیه پس از وقوع بحران، کمیته مدیریت بحران تشکیل شد و بازدید فوری از مراکز حساس مانند شیرخوارگاه امام علی (ع)، مراکز نگهداری سالمندان و افراد دارای معلولیت انجام شد. همزمان، تیم‌های اورژانس اجتماعی و داوطلبان تیم محب آماده‌باش شبانه‌روزی بودند تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن مداخلات روانشناسی و اجتماعی را اجرا کنند. به‌عنوان مثال، در یکی از مراکز سالمندان، اقدامات اولیه شامل تخلیه امن بخش آسیب‌پذیر و ایجاد فضای ایمن برای خواب و تغذیه بود.
محمدی‌فلاح افزود: فاز دوم شامل پایش مستمر مراکز، حضور شیفتی کارکنان، ذخیره‌سازی مواد غذایی و دارویی و تجهیز مراکز به موتور برق اضطراری بود. این اقدامات به ما امکان داد تا خدمات حیاتی حتی در ساعات بحران ادامه یابد. علاوه بر این، تیم‌های کارشناسی اعزامی به مراکز، پشتیبانی روانی و اجتماعی کارکنان و مددجویان را انجام دادند تا از فشارهای روحی و استرس‌های ناشی از بحران کاسته شود.
وی در توضیح فاز سوم گفت: تداوم خدمات در این مرحله هدف اصلی بود. ما مشاوره تلفنی رایگان از طریق خط ۱۴۸۰ را فعال کردیم، گشت‌زنی‌های اورژانس اجتماعی را ادامه دادیم و جلسات مدیریت بحران محله‌محور را برگزار کردیم. همچنین با همکاری رسانه‌ها و صداوسیما، کارشناسان بهزیستی در برنامه‌های زنده حضور یافتند و آموزش‌های مدیریت استرس و روانشناسی برای شهروندان ارائه شد.
محمدی‌فلاح تأکید کرد: هماهنگی بین‌بخشی، آمادگی سریع و حضور کارشناسان میدانی، نقش کلیدی در کاهش آسیب‌های اجتماعی و افزایش تاب‌آوری مددجویان داشت. تلاش ما این است که هیچ مرکز و گروه هدفی در شرایط بحرانی از خدمات حیاتی محروم نماند.
در ادامه سید حسن موسوی‌چلک، معاون سلامت اجتماعی سازمان بهزیستی کشور گفت: تدوین برنامه راهبردی مدیریت بحران سازمان در دستور کار است و همه معاونت‌ها موظف شده‌اند تا هفته آینده برنامه‌های خود را ارائه دهند. هدف، نهایی کردن بسته جامع مدیریت بحران سازمان ظرف یک ماه آینده است. این بسته شامل محورهای امنیت سایبری، ارتباطات و مدیریت آسیب‌های اجتماعی خواهد بود.
وی با اشاره به ضرورت ایجاد مراکز امن و مراکز جایگزین برای جابه‌جایی مددجویان اظهارکرد: یکی از نقاط ضعف ما، فقدان مراکز جایگزین برای شیرخوارگاه‌ها و مراکز ویژه است. باید دستورالعمل‌های دقیق و نیروهای آموزش‌دیده برای پاسخ سریع به بحران‌ها فراهم شود. علاوه بر این، تجهیز مراکز به امکانات اضطراری، مانند سیستم‌های برق پشتیبان، ذخیره‌سازی دارو و اقلام پزشکی و حضور نیروهای داوطلب آموزش‌دیده ضروری است.
موسوی‌چلک به حمایت روانی از کارکنان اشاره کرد و افزود: کارکنان در بحران‌ها تحت فشار روانی شدید و مواجهه مستقیم با خطر هستند. بدون حمایت مناسب، این فشارها می‌تواند به آسیب‌های جدی منجر شود. ارائه خدمات روانی به کارکنان، شامل مشاوره فردی، کارگاه‌های کاهش استرس و حمایت گروهی، از ضرورت‌های اساسی است.
وی همچنین بر اهمیت اطلاع‌رسانی به موقع در بحران‌ها تأکید کرد و گفت: آگاهی‌بخشی به جامعه درباره اقدامات موفق باعث افزایش امید و آرامش عمومی می‌شود. مدل‌سازی تجربه ایران در مدیریت بحران می‌تواند به الگویی جهانی تبدیل شود و ظرفیت‌های بین‌المللی برای انتقال دانش و تجربه مورد استفاده قرار گیرد.
در ادامه محمدرضا کاظم‌زاده، رئیس پدافند غیرعامل سازمان بهزیستی کشور با اشاره به عملکرد تیم‌های محب و اورژانس اجتماعی گفت: این تیم‌ها با حضور شبانه‌روزی، نقش محوری در ارائه خدمات مددکاری، روانشناسی و مداخلات اجتماعی داشتند. خطوط تلفنی ۱۴۸۰ و ۱۲۳ به صورت ۲۴ ساعته فعال بودند و اطلاعات و آموزش‌های لازم به شهروندان منتقل شد. به عنوان مثال، انتقال ایمن کودکان از شیرخوارگاه‌ها به مراکز امن با هماهنگی کامل انجام شد و باعث کاهش قابل توجه استرس والدین و کارکنان شد.
وی افزود: با این حال، جابه‌جایی افراد دارای معلولیت هنوز چالش‌برانگیز است و نیازمند برنامه‌ریزی دقیق است. برای این گروه‌ها، طراحی مسیرهای امن، تجهیزات حمایتی ویژه و آموزش‌های اختصاصی نیروهای امدادی ضروری است.
کاظم‌زاده همچنین بر بیمه مسئولیت مراکز و تداوم پرداخت مستمری‌ها و یارانه‌ها تأکید کرد: طبق قانون مدیریت بحران، تمام اموال منقول و غیرمنقول باید بیمه شوند تا در صورت بروز بحران، خسارت‌ها جبران شود. پرداخت مستمری مددجویان و یارانه مراکز شبانه‌روزی حتی در بحران باید بدون وقفه ادامه یابد تا ثبات اجتماعی حفظ شود.
امیرحسین گرکانی، رئیس پژوهشکده سوانح طبیعی سازمان مدیریت بحران و پدافند غیرعامل کشور نیز در بخش دیگری از این نشست با اشاره به موقعیت استراتژیک استان البرز گفت: با توجه به همجواری این استان با تهران، البرز باید در اولویت مدیریت بحران کشور باشد تا در صورت بروز بحران در پایتخت، بتواند به عنوان استان پشتیبان، حمایت‌های لازم را ارائه دهد.
وی تاب‌آوری اجتماعی را مهم‌ترین عامل در مدیریت بحران دانست و سه اصل مقاومت، بازیابی و تبدیل تهدید به فرصت را محور آن برشمرد و گفت: زنان به دلیل شرایط جسمانی و روحی خاص، بیشترین آسیب‌پذیری را در بحران‌ها دارند. برنامه‌ریزی دقیق برای حمایت روانی و اجتماعی از آنان ضروری است تا بتوانند با موفقیت از آسیب‌ها عبور کنند و به مرحله بازسازی روحی و اجتماعی برسند.
وی درباره مراحل بازیابی گفت: بازیابی اولیه و بلندمدت نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و تخصیص منابع کافی است. حمایت اجتماعی واقعی شامل درک درست از ماهیت حادثه و تأمین نیازهای فوری آسیب‌دیدگان است. اولویت‌بندی شفاف موضوعات حیاتی، استفاده بهینه از منابع موجود و مدیریت خدمات ضروری از جمله سلامت، ایمنی و امدادرسانی فوری، بسیار حیاتی است.
علیرضا دشتدار، مدیرکل پدافند غیرعامل وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز در این نشست بر اهمیت آموزش در حوزه پدافند غیرعامل تأکید کرد و گفت: ارتقای آگاهی کارکنان، کاهش آسیب‌پذیری و تداوم خدمات حیاتی را تضمین می‌کند. آموزش تخصصی، پیش‌بینی تهدیدات و تصمیم‌گیری‌های پیشگیرانه از ارکان اصلی این حوزه هستند.
وی افزود: برای موفقیت در پدافند غیرعامل باید به حلقه‌های حیاتی جامعه شامل رهبری ملی، محصولات استراتژیک، زیرساخت‌های حمل‌ونقل، نیروهای عملیاتی و اراده ملی توجه کرد. دشمنان با ایجاد اختلاف و دو دستگی تلاش می‌کنند روحیه و انسجام مردم را تضعیف کنند و ما باید با اقدامات فرهنگی و آموزش، این تهدید را خنثی کنیم.
دشتدار دو چالش اصلی توسعه پدافند غیرعامل را ایجاد ساختار اداری منسجم و تأمین اعتبار مالی برشمرد و گفت: با تصویب قوانین جدید و پیگیری‌های مستمر، این موانع در حال رفع شدن هستند و امید است بتوانیم اقدامات پیشگیرانه و آمادگی ملی را ارتقا دهیم.
انتهای پیام
