در زندگی امروز، بسیاری از افراد به دنبال معنای عمیقتری از زندگی و راهی برای رسیدن به آرامش در دل دنیای شلوغ و پرهیاهو هستند. یکی از راههای دستیابی به این آرامش و درک عمیقتر از زندگی، ارتباط با منابع معنوی است که میتواند انسان را از دغدغههای روزمره رها سازد. در این میان،
قرآن این کتاب الهی توانسته است نقشی پررنگ در هدایت افراد بهسوی آرامش و کمال ایفا کند.
خانم نگار رحیمخانی، از جمله افرادی است که توانسته است ارتباطی عمیق با قرآن برقرار کند. در این مصاحبه، این فعال قرآنی از تجربیات خود بهعنوان یک مادر، قرآنآموز و مربی قرآنی سخن میگوید و به چالشها و دستاوردهای خود در زمینه ترویج آموزههای قرآنی اشاره میکند.
ایکنا- از چه سنی وارد فعالیتهای قرآنی شدید؟
فعالیت قرآنی من از سنین نوجوانی آغاز شد. دقیقاً از حدود 12 یا 13 سالگی بود که بهطور جدی وارد این عرصه شدم. البته پیش از آن، قرآن میخواندم، اما آشنایی و علاقهمندی من به تلاوت قرآن بهصورت تخصصی از آن زمان شکل گرفت. آغاز این مسیر بهواسطه یکی از آشنایان بود که بنده را به دارالقرآن شهرمان معرفی کرد.
در این مرکز بود که برای اولین بار صدای یک قاری خانم را شنیدم. تا آن زمان تنها صدای قاریان مرد را در تلویزیون و مساجد میشنیدم و مواجهه با صدای یک قاری زن، تجربه جدید و تاثیرگذاری برای من بود. این مسئله بهطور چشمگیری مسیر زندگیام را تغییر داد و من بعد از آن، بهطور جدی وارد عرصه قرآنی شدم. این مسیر حتی باعث تغییرات عمدهای در زندگی من شد. بهعنوان مثال، حجاب من پس از ورود به این عرصه تغییر کرد و سایر جنبههای زندگی من نیز تحت تاثیر قرار گرفت.
ایکنا- طی این سالها در چه رشتههای قرآنی فعالیت داشتهاید و در چه دورههایی شرکت کردهاید؟
در ابتدا، رشتهای که بهطور جدی دنبال کردم، قرائت قرآن و ترتیل بود. در همان دوران نوجوانی، وارد کلاسهای ترتیل قرآن شدم و بعد از آن، بهدنبال آموزشهای پیشرفتهتر در زمینه تجوید و صوت و لحن نیز برآمدم. در واقع، مسیر من ابتدا با آموزشهای ابتدایی در زمینه تجوید و قرائت آغاز شد و پس از آن، با تلاوت قرآن در محافل مختلف و شرکت در مسابقات قرآنی، تلاش کردم سطح خود را ارتقا دهم. این مسیر مستلزم آموزشهای منظم و تمرینهای مداوم بود. در همین راستا، از کلاسهای تجوید و دورههای صوت و لحن استفاده کردم و از آموزش اساتید با تجربهای همچون استاد سبزعلی بهره بردم. در کنار این آموزشها، برای پیشرفت در سطح حرفهای، در مسابقات مختلف قرآنی شرکت کردم و خوشبختانه توانستم در بسیاری از این مسابقات مقامهای مختلفی کسب کنم.
ایکنا- بهعنوان یک فعال قرآنی، چه موانعی را در این عرصه مشاهده کردهاید و از نظر شما این مشکلات چگونه میتوانند رفع شوند؟
یکی از بزرگترین چالشها، بهویژه در مراحل ابتدایی، کمبود امکانات آموزشی و همچنین عدم دسترسی به منابع بهروز آموزشی بود. در برخی مناطق، بهویژه در شهرهای کوچکتر یا روستاها، متاسفانه امکان دسترسی به اساتید مجرب و کلاسهای تخصصی کمتر وجود دارد. اگر بخواهم به استان البرز اشاره کنم، باید بگویم که این استان اساتید خوبی دارد و مراکز قرآنی مانند دارالقرآن امامزاده حسن، بهعنوان نمونههای موفق، در ارائه آموزشهای با کیفیت بالا نقش موثری دارند. اما در برخی نقاط، همچنان مشکلاتی در زمینه تأمین منابع آموزشی، تجهیزات و امکانات وجود دارد. بهعلاوه، با توجه به نیاز به آموزشهای عملی و تخصصی، برخی از کلاسها تنها به مباحث تئوری بسنده میکنند و در نتیجه، بسیاری از دانشآموزان بهطور عملی مهارتهای خود را بهطور کامل تقویت نمیکنند.
یکی دیگر از مشکلاتی که در این مسیر وجود دارد، ناهماهنگی بین آموزشهای تئوری و عملی است. بسیاری از اساتید در زمینه تجوید، صوت و لحن، دارای تسلط بالایی هستند اما وقتی نوبت به آموزش عملی میرسد، بهدلیل نبود فضای کافی یا تمرینهای مناسب، قرآنآموزان نمیتوانند آنطور که باید و شاید به تواناییهای خود پی ببرند.
ایکنا- اگر بخواهید پیشنهاداتی برای بهبود وضعیت آموزش قرآن در استان یا حتی در کشور داشته باشید، چه تغییراتی را ضروری میبینید؟
اولاً، آموزشهای عملی و دورههای تخصصی باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد. باید فضایی فراهم شود که قرآنآموزان نه تنها در کلاسهای تئوری بلکه در دورههای عملی و میدانی نیز شرکت کنند و مهارتهای خود را در عمل ارتقا دهند. همچنین، یکی از نیازهای اساسی در این زمینه، بهروز کردن منابع آموزشی است. در دنیای امروز، استفاده از فناوریهای نوین میتواند کمک بزرگی به ارتقای سطح آموزشهای قرآنی کند. برای مثال، برگزاری دورههای آنلاین، استفاده از نرمافزارهای آموزشی و ارائه منابع صوتی و تصویری میتواند به ارتقای سطح آموزشهای قرآن در استانها و شهرستانها کمک کند. علاوه بر این، اساتید باید همواره در حال بهروزرسانی دانش خود باشند. گاهی اوقات برخی از اساتید در بخش تئوری بسیار موفق هستند، اما در انتقال مفاهیم عملی مشکل دارند. برای رفع این مشکل، باید برنامههایی برای ارتقای سطح اساتید و دورههای تخصصی برای آنها برگزار شود.
ایکنا- در کنار چالشهای آموزشی، مسئله شهریهها و هزینههای کلاسها هم بهعنوان یک دغدغه مطرح است. در این زمینه چه نظری دارید و آیا فکر میکنید که شهریهها در مؤسسات قرآنی باید کاهش یابد یا تغییراتی در نحوه تعیین آنها ایجاد شود؟
در بحث شهریهها، باید گفت که مؤسسات قرآنی در اکثر موارد، شهریههای معقولی تعیین میکنند. اما در برخی مواقع، بهویژه در کلاسهای خصوصی، شهریهها ممکن است بالا باشد و این برای بسیاری از علاقهمندان به یادگیری قرآن که از نظر مالی محدودیت دارند، مشکلساز شود. باید تدابیری اندیشیده شود که شهریهها بهگونهای تنظیم شود که همه افراد با هر سطح از درآمدی بتوانند از آموزشهای قرآنی بهرهمند شوند. بهطور کلی، مسئولین مؤسسات قرآنی باید این نکته را مد نظر قرار دهند که هدف از آموزش قرآن تنها سودآوری نیست بلکه تربیت انسانهای قرآندوست و فهیم است. بنابراین، تأمین عدالت در دسترسی به آموزش قرآن، مهمترین اولویت باید باشد.
ایکنا- شما بهعنوان یک مادر و فردی که بهطور فعال در حوزه قرآنی مشغول به کار هستید، دیدگاهتان نسبت به وضعیت آموزش قرآن در مدارس چیست؟
واقعیت این است که وضعیت آموزش قرآن در مدارس امروز با چالشهای زیادی مواجه است. متأسفانه بسیاری از معلمان قرآن در مدارس، به دلیل کمبود تخصص و آموزشهای مناسب، نمیتوانند بهطور مؤثر قرآن را به دانشآموزان آموزش دهند. برخی از معلمان حتی روخوانی صحیح قرآن را نیز بهدرستی آموزش نمیدهند. این ضعفها در آموزش قرآن میتواند تأثیر زیادی در نسل جوان داشته باشد و آنها را از این کتاب آسمانی فاصله دهد. در خانه، من سعی کردهام دخترم را از ابتدا با قرآن آشنا کنم و در کنار تحصیلات مدرسهای، آموزشهای قرآنی را نیز بهطور جدی دنبال کردهایم. خوشبختانه دخترم در مدرسه مشکلی از این بابت نداشته است، اما واقعیت این است که در بسیاری از مدارس این مشکلات بهوضوح قابل مشاهده است.
ایکنا- با توجه به شرایط موجود در مدارس، شما چگونه بهعنوان یک مادر و فعال قرآنی در خانه برای تربیت فرزندانی قرآنی و آشنا کردن آنها با آموزههای قرآن تلاش کردهاید؟
قرآن همیشه جزو لاینفک زندگیما بوده است. از همان ابتدا که باردار بودم، برای دخترم قرآن میخواندم. بعد از تولد هم قرآن جزء برنامههای روزانهمان شد. در واقع، اعتقاد دارم که حتی قبل از تولد، ارتباط مادر با قرآن میتواند تأثیرات زیادی بر روحیات و شخصیت کودک داشته باشد. زمانی که فرزندم به سن ۴ یا ۵ سالگی رسید، سعی کردم که برایش بهطور مستقیم قرآن بخوانم و مفاهیم سادهای را بهطور غیرمستقیم منتقل کنم. اکنون که دخترم به کلاس ششم میرود، سعی کردهایم آموزشهای قرآن را همزمان با مدرسه پیش ببریم و در خانه نیز کلاسهای قرآنی را برای او و دوستانش برگزار میکنم. این کلاسها معمولاً شامل آموزش تجوید، روخوانی قرآن و مفاهیم اخلاقی قرآن است. خوشبختانه بچهها علاقهمند به این کلاسها هستند و پیشرفت خوبی داشتهاند.
ایکنا- بهنظر شما چه اقداماتی میتواند در جامعه برای ترویج آموزش قرآن و آشنا کردن بیشتر نسل جدید با این کتاب آسمانی انجام شود؟
یکی از مهمترین کارهایی که میتواند در این زمینه تأثیرگذار باشد، ترویج آموزش قرآن از طریق رسانهها، شبکههای اجتماعی و برنامههای فرهنگی است. باید به نسل جوان نشان داده شود که قرآن تنها یک کتاب مذهبی نیست، بلکه یک راهنمای عملی برای زندگی است. این که بتوانیم آموزههای قرآن را در قالبهای جذاب و کاربردی برای نوجوانان و جوانان ارائه دهیم، میتواند آنان را به قرآن علاقهمند کند. علاوه بر این، برگزاری مسابقات قرآنی، جشنوارهها و نمایشگاهها میتواند انگیزهای برای جوانان ایجاد کند تا به قرآن نزدیکتر شوند.
ایکنا- بهعنوان یک مادر، چه راهکارهایی برای جذب کودکان و نوجوانان به قرآن دارید؟ بهویژه در دورانی که شاهد هستیم برخی از نوجوانان به دلایل مختلف از قرآن دور میشوند.
ایکنا- مهمترین نکته این است که باید قرآن را بهعنوان یک بخش طبیعی از زندگی روزمره به فرزندان معرفی کنیم. اگر والدین خود قرآن را بهعنوان یک گنجینه معنوی در زندگیشان قرار دهند، فرزندان نیز از این رفتار الگوبرداری خواهند کرد. والدین باید برای بچهها محیطی آرام، محبتآمیز و سرشار از آموزههای قرآنی ایجاد کنند. در این مسیر، باید از روشهایی استفاده کنیم که برای کودکان و نوجوانان جذاب باشد، مانند داستانهای قرآنی، استفاده از ابزارهای چندرسانهای و برگزاری جلسات معارفخوانی. همچنین باید فرزندان را تشویق کنیم که از قرآن در حل مشکلات روزمرهشان استفاده کنند و آن را بهعنوان یک راهنمای عملی در زندگیشان ببینند.
ایکنا- در خصوص انتخاب کلاسهای قرآن برای فرزندان، چه نکاتی را باید مدنظر قرار داد تا این کلاسها مؤثرتر و کاربردیتر باشند؟
انتخاب کلاس قرآن باید بر اساس نیازهای فردی کودک و کیفیت تدریس معلم باشد. کلاسها باید نهتنها آموزشهای تجویدی و روخوانی قرآن را پوشش دهند، بلکه باید مفاهیم اخلاقی و تربیتی قرآن نیز در آنها گنجانده شود. از آنجا که بچهها معمولاً علاقهمند به یادگیری روشهای نوین هستند، استفاده از تکنولوژیهای روز برای تدریس قرآن میتواند جذابیت کلاسها را افزایش دهد. همچنین معلمان قرآن باید علاوه بر مهارتهای تدریس، ویژگیهایی مانند صبر، حوصله و مهارت در ارتباط با کودکان را داشته باشند تا بتوانند ارتباط مؤثری با بچهها برقرار کنند.
ایکنا- بهعنوان یک مادر و فعال قرآنی، چه توصیههایی برای والدین دارید که چگونه میتوانند قرآن را به فرزندان خود منتقل کنند و آنها را با مفاهیم قرآن آشنا سازند؟
اولین نکتهای که باید به والدین بگویم این است که قرآن را نباید بهعنوان یک وظیفه مذهبی به فرزندان آموزش دهند. بلکه باید آن را بهعنوان یک بخش جداییناپذیر از زندگیشان معرفی کنند. اگر والدین خودشان علاقهمند به قرآن باشند و آن را در زندگی روزمرهشان بهکار ببرند، بهطور طبیعی فرزندان نیز از آن تاثیر میپذیرند. همچنین، والدین باید از همان دوران کودکی قرآن را در زندگی فرزندانشان وارد کنند. مثلاً میتوانند در کنار خواندن قصههای شبانه، بخشی از قرآن را برای فرزندان خود بخوانند یا حتی هنگام انجام کارهای روزمره، قرآن را با صدای بلند تلاوت کنند. در سنین نوجوانی نیز، مهم است که والدین بهجای فشار آوردن به فرزندان برای مطالعه قرآن، آنها را به کشف شخصی قرآن دعوت کنند و در کنار آنها قرار بگیرند. اگر نوجوانان بتوانند بهطور شخصی ارتباطی با قرآن برقرار کنند، این ارتباط بسیار عمیقتر و ماندگارتر خواهد بود.
انتهای پیام