با توجه به اهمیت روزافزون قرآن در زندگی مسلمانان و تأثیرات عمیق آن در ارتقای معنویت و هدایت بشر، نیاز به نوآوری در شیوههای ترویج آموزههای قرآنی بیش از پیش احساس میشود. طرح «زندگی با آیهها» با هدف تحول در نحوه برگزاری جلسات قرآن و ایجاد فضایی که فهم و عمل به آیات قرآن در زندگی روزمره را تسهیل کند، در سراسر کشور از جمله استان البرز آغاز شده است. این طرح که بهویژه از طریق مؤسسات قرآنی و تشکلهای مردمی دنبال میشود، فرصتی است برای معرفی ایدههای نوآورانه و راهکارهای خلاقانه جهت گسترش فرهنگ قرآنپژوهی و ایجاد تغییرات ملموس در شیوههای آموزش و ترویج قرآن. برای بررسی بیشتر این طرح و تأثیرات آن در جامعه، گفتوگوی ایکنا با جواد خلج، مدیرعامل اتحادیه مؤسسات و تشکلهای قرآنی استان البرز را بخوانید.
طرح زندگی با آیهها با هدف ایجاد تحولاتی در نحوه تعامل افراد با قرآن کریم طراحی شده است. این طرح برای ما بهعنوان فعالان قرآنی یک ضرورت استراتژیک به شمار میرود. در شرایط کنونی که جامعه ما با مشکلات و چالشهای مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی مواجه است، قرآن کریم میتواند بهعنوان راهنمایی جاودانه و عملی در زندگی انسانها ایفای نقش کند.
چالشهایی مانند بیاعتمادی به راهکارهای دینی در مواجهه با مسائل روزمره، کمبود فضای معنوی و فرهنگی در جامعه شهری، و پیچیدگیهایی که دنیای مدرن برای افراد به وجود آورده، همگی ضرورت بازتعریف ارتباط مردم با قرآن را بیش از پیش میطلبند. قرآن بهعنوان کتابی که راهکارهایی برای همه ابعاد زندگی بشر ارائه میدهد، نباید تنها در مناسبتهای خاص یا بهعنوان یک منبع تلاوت در نظر گرفته شود. بلکه باید در هر لحظه و در هر شرایطی که فرد در آن قرار دارد، در زندگیاش حضور پررنگی داشته باشد.
برای تحقق این اهداف، ما به مجموعهای از اقدامات عملی و استراتژیک نیاز داریم که بتواند بهطور مؤثر طرح «زندگی با آیهها» را به یک جنبش فرهنگی تبدیل کند. این طرح باید در دل جامعه نه تنها بهعنوان یک پویش معنوی بلکه بهعنوان یک جریان فرهنگی ملموس و قابلدسترس حاضر شود.
در این راستا، نخستین رویکرد ما گسترش دسترسی به قرآن است. هدف این است که قرآن را از محدودیتهای مکان و زمان خارج کنیم و آن را بهگونهای در زندگی روزمره افراد وارد کنیم که ارتباط مردم با قرآن هیچگاه قطع نشود. بنابراین، پیشنهاد برگزاری جلسات قرآن در مکانهای مختلف اجتماعی، فرهنگی و حتی در محیطهای کاری و آموزشی بهمنظور گسترش هرچه بیشتر این ارتباط وجود دارد.
دومین رویکرد، نوآوری در برگزاری جلسات قرآنی است. ما بهجای استفاده از روشهای سنتی که معمولاً فقط محدود به تلاوت و تفسير میشود، باید بهدنبال ایجاد فضایی باشیم که افراد بتوانند قرآن را در بسترهای مختلف زندگی خود، بهویژه در مواجهه با چالشهای روزمره، بهکار گیرند. بهعنوان مثال، جلسات قرآن میتوانند به شکلی تعاملی و به صورت آنلاین برگزار شوند که در آنها مخاطبان بهویژه جوانان و نوجوانان بهطور فعال در فرآیند تفسیر و تبیین مفاهیم قرآنی مشارکت کنند.
سومین رویکرد، آموزش و بهرهگیری از محتوای دیجیتال است. با توجه به نفوذ گسترده فضای مجازی و فناوریهای دیجیتال، ما بهطور ویژه بر این نکته تأکید داریم که تولید محتوای قرآنی در قالبهای دیجیتال (مانند ویدیو، پادکست، اپلیکیشنها و مقالات آنلاین) از مهمترین ارکان اجرایی طرح باشد. این محتوای دیجیتال باید بهگونهای طراحی شود که افراد را بهویژه کسانی که در مناطق دوردست و خارج از دسترس جلسات حضوری قرار دارند، به قرآن نزدیک کند.
چهارمین رویکرد ما، تشویق مشارکتهای مردمی و ایجاد شبکههای اجتماعی قرآنی است. برای عملیاتی کردن این طرح، نیازمند همافزایی فعالان قرآنی، نهادهای دولتی و غیردولتی، و حتی مردم هستیم. بهطور خاص، هدف ما این است که ایدههای نوآورانهای که در سطح جامعه وجود دارند را جمعآوری کرده و از آنها برای توسعه جلسات قرآن استفاده کنیم. این مشارکتها میتوانند در قالب پویشها، مسابقات و حتی چالشهای قرآنی در فضای عمومی یا آنلاین مطرح شوند که در آنها افراد بهطور مستقیم به عمل به قرآن دعوت شوند.
این فراخوان نه تنها یک درخواست برای جمعآوری ایدهها است، بلکه یک دعوت عمومی برای تفکر و نوآوری در نحوه ارتباط با قرآن است. ایدهها باید چند ویژگی کلیدی داشته باشند تا در تحقق اهداف این طرح مؤثر واقع شوند. اولین ویژگی، کاربردی بودن است. ایدههایی که به این فراخوان ارسال میشود، باید بهگونهای طراحی شوند که افراد بتوانند آنها را در زندگی روزمره خود بهکار گیرند. بهعنوان مثال، طراحی روشهای آموزشی که بهصورت کاملاً کاربردی آیات قرآن را در زندگی فردی و اجتماعی وارد کند و راهکارهایی برای حل مشکلات فردی و اجتماعی از قرآن استخراج کند.
دومین ویژگی، جذابیت و نوآوری است. برای جذب مخاطب بهویژه نسل جوان و نوجوان که به فضای مجازی و تکنولوژیهای نوین علاقهمند هستند، ایدهها باید بهطور جذاب و نوآورانه طراحی شوند. بهطور مثال، ایجاد اپلیکیشنها و پلتفرمهای دیجیتال که تعامل با قرآن را برای جوانان جذابتر کند، میتواند یکی از این ایدهها باشد.
سومین ویژگی، تنوع و گنجایش برای همه اقشار است. یکی از اهداف اصلی این طرح این است که قرآن را برای همه افراد با هر سطح تحصیلی، اجتماعی و اقتصادی قابل دسترس و مفید کند. بنابراین، ایدهها باید بهگونهای باشد که همزمان برای اقشار مختلف جامعه، از کودکان گرفته تا بزرگسالان، قابل اجرا باشد. این طرح باید به شکلی ارائه شود که همه گروهها بتوانند با قرآن ارتباط برقرار کنند.
مؤسسات قرآنی در این طرح فرصتی عالی برای گسترش فعالیتهای خود و ایجاد شبکهای از تعاملات فرهنگی و دینی پیدا خواهند کرد. این طرح نه تنها بهعنوان یک پلتفرم برای معرفی ایدهها و پروژههای جدید قرآنی عمل میکند، بلکه به مؤسسات این امکان را میدهد که در سطح ملی و حتی بینالمللی مطرح شوند و ارتباطات خود را با سایر نهادها و افراد فعال در حوزه قرآن گسترش دهند. همچنین، مشارکت در این طرح به مؤسسات قرآنی این امکان را میدهد که با استفاده از امکانات دیجیتال و رسانهای جدید، به مخاطبان بیشتری دست پیدا کنند و تجربیات و روشهای نوین خود را به نمایش بگذارند. از این طریق، مؤسسات میتوانند تأثیر بیشتری در رشد فرهنگی و معنوی جامعه داشته باشند و در راستای نهادینه کردن قرآن در زندگی مردم گام بردارند.
پیام من به تمامی مؤسسات و فعالان قرآنی این است که این طرح فرصت بینظیری برای پیشرفت و توسعه فعالیتهای قرآنی است. فرصتی برای انتقال قرآن از سطح تلاوت صرف بهعنوان یک راهنمای عملی و کاربردی در زندگی انسانها. من از همه درخواست میکنم که با دیدگاهی نو و خلاقانه در این طرح مشارکت کنند و همزمان با دیگر مؤسسات و نهادها، شبکهای منسجم برای ترویج آموزههای قرآن ایجاد کنند. این طرح میتواند نقطه عطفی در تحول فرهنگی و معنوی جامعه ما باشد.
لازم به ذکر است: مؤسسات قرآنی علاقهمند میتوانند تا پایان دیماه ۱۴۰۳ با مراجعه به لینک https://b۲n.ir/m۲۵۴۳۰ آثار و ایدههای خود را به دبیرخانه این طرح ارسال کنند.
انتهای پیام