بیوتکنولوژی حلقه مفقوده همکاری کشورهای اسلامی در امنیت غذایی

به گزارش ایکنا از البرز، نشست نمایندگان کشورهای عضو IOFS، سه‌شنبه، دوم دی‌ماه با محوریت بررسی پیامدهای تغییرات اقلیمی بر بخش کشاورزی و دام، در پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی کرج برگزار شد. 

محمدعلی ابراهیمی، رئیس مؤسسه تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی در این نشست با تأکید بر ضرورت تقویت همکاری‌های علمی میان کشورهای اسلامی گفت: IOFS در سال ۱۹۹۹ و به‌عنوان یکی از نهادهای تخصصی وابسته به سازمان همکاری اسلامی شکل گرفت و هدف اصلی آن، ایجاد هماهنگی میان کشورهای اسلامی برای تأمین پایدار امنیت غذایی است. این سازمان تلاش می‌کند با تکیه بر دانش، فناوری و هم‌افزایی ظرفیت‌های منطقه‌ای، پاسخ مشترکی به چالش‌های روزافزون حوزه غذا ارائه دهد.

وی با بیان اینکه مقر این سازمان براساس اطلاعات موجود در کشور قرقیزستان قرار دارد، افزود: نشست‌هایی از این دست، بخشی از برنامه‌های IOFS برای شناسایی توانمندی‌های علمی کشورهای عضو و ایجاد بستر همکاری‌های مشترک در حوزه‌های اولویت‌دار، از جمله تغییرات اقلیمی است.

ابراهیمی بیان کرد: تمرکز ویژه این دور از گفت‌وگوها بر تأثیر تغییرات اقلیمی بر دام، تولیدات دامی و امنیت غذایی بود؛ موضوعی که در سال‌های اخیر به یکی از دغدغه‌های جدی کشورها، به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک، تبدیل شده است.

وی افزود: در این چارچوب، تلاش کردیم ارتباط میان علوم دامی، بیوتکنولوژی و راهکارهای سازگاری با تغییرات اقلیمی را برای نمایندگان کشورهای اسلامی تبیین کنیم.

این مسئول با اشاره به پیشنهادهای مطرح‌شده از سوی هیئت ایرانی اظهار کرد: در جریان این نشست، مجموعه‌ای از پیشنهادهای عملی به نمایندگان کشورهای اسلامی ارائه شد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، اعلام آمادگی ایران برای مشارکت در آموزش و توانمندسازی پژوهشگران و متخصصان این حوزه بود. 

رئیس مؤسسه تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی ادامه داد: ما به‌ صراحت اعلام کردیم که در صورت طراحی و اجرای دوره‌های آموزشی منطقه‌ای یا بین‌المللی، آمادگی داریم نقش فعالی در انتقال دانش و تجربه ایفا کنیم، چراکه ارتقای توان علمی نیروی انسانی، پیش‌نیاز هر اقدام مؤثر در حوزه امنیت غذایی است.

ابراهیمی همچنین به طرح موضوع پروژه‌های تحقیقاتی مشترک اشاره کرد و گفت: در این نشست، پیشنهاد اجرای پروژه‌های مشترک تحقیقاتی میان کشورهای اسلامی مطرح شد و در همین راستا، ایران آمادگی خود را برای ایجاد یک شبکه بیوتکنولوژی در میان کشورهای اسلامی اعلام کرد. 

رئیس مؤسسه تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی با بیان اینکه ایران با برخورداری از زیرساخت‌های علمی و پژوهشی مناسب، می‌تواند نقش محوری در راه‌اندازی و هدایت این شبکه ایفا کند، افزود: هدف از این پیشنهاد، ایجاد یک چارچوب پایدار برای همکاری علمی است؛ نه یک تعامل مقطعی یا تشریفاتی.

ابراهیمی با بیان اینکه برنامه‌ریزی این سفرها به‌گونه‌ای انجام شده که معرفی توانمندی‌های پژوهشی کشور به‌صورت میدانی صورت گیرد، تصریح کرد: پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، یکی از مجموعه‌های شاخص تحقیقاتی در حوزه کشاورزی است که ظرفیت‌های آن نه‌تنها در سطح منطقه، بلکه در تراز خاورمیانه و حتی جهانی قابل طرح است. معرفی عملی این توانمندی‌ها می‌تواند اعتماد لازم برای شکل‌گیری همکاری‌های بلندمدت را ایجاد کند.

وی با تأکید بر رویکرد علمی در مواجهه با مسائل پیش‌روی کشورها گفت: ما بر این باوریم که هر راه‌حلی که قرار است اثرگذار باشد، باید مبتنی بر دانش، فناوری‌های نوین و همکاری‌های علمی بین‌المللی طراحی شود. در دنیای امروز، بسیاری از چالش‌ها، از جمله تغییرات اقلیمی و امنیت غذایی، ماهیت فرامرزی دارند و بدون همکاری جمعی قابل حل نیستند.

رئیس مؤسسه تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی از تعریف دو پروژه کوتاه‌مدت در چارچوب این تعاملات خبر داد و افزود: یکی از این پروژه‌ها در حوزه بیوتکنولوژی دامی تعریف شده و پروژه دیگر به ایجاد یک کنسرسیوم مشترک برای تولید بذر میان کشورهای اسلامی اختصاص دارد. 

ابراهیمی با انتقاد از رویکردهای جزیره‌ای در میان کشورهای اسلامی گفت: متأسفانه در حال حاضر، بسیاری از کشورها به‌صورت مستقل و جدا از یکدیگر عمل می‌کنند و امیدها بیشتر به همکاری با خارج از جهان اسلام معطوف است. این در حالی است که ظرفیت‌های قابل توجهی در درون کشورهای اسلامی وجود دارد که با هم‌افزایی می‌تواند بخش مهمی از مشکلات را برطرف کند.

وی به وجود برخی موانع نیز اشاره کرد و افزود: نباید از چالش‌ها و ملاحظات سیاسی غافل شد، اما این مسائل نباید مانع شکل‌گیری همکاری‌های علمی و پژوهشی شود، چراکه علم می‌تواند به‌عنوان زبان مشترک، زمینه‌ساز نزدیکی کشورها باشد.

رئیس مؤسسه تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی در پایان ابراز امیدواری کرد که تداوم این تعاملات علمی، به تقویت همکاری‌های پایدار میان کشورهای اسلامی در حوزه کشاورزی، بیوتکنولوژی و مقابله با پیامدهای تغییرات اقلیمی منجر شود.