در گفت‌وگو با علی مهری مطرح شد
از دغدغه تأسیس موزه خوشنویسی در البرز تا تربیت هنرمندان صاحب‌نام
رئیس انجمن خوشنویسان البرز با بیان اینکه ایجاد موزه خوشنویسی در استان می‌توانست نقطه عطفی در معرفی فرهنگ بومی باشد، گفت: سال‌ها پیش با پیشنهاد ایجاد موزه خوشنویسی تفاهم‌نامه‌هایی نیز میان شهرداری، اداره‌کل میراث فرهنگی و دانشکده کشاورزی امضا شد، اما متأسفانه این پروژه به مرحله اجرا نرسید.
در دل البرز، استانی که جوانترین استان کشور است، هنری کهن و ریشه‌دار، آرام و بی‌ادعا نفس می‌کشد؛ خوشنویسی، میراث فاخر ایرانی، در این استان نه تنها زنده است، بلکه می‌درخشد. جایی در حاشیه شلوغی‌های شهر کرج یک فرهنگسرا با بنایی کوچک سال‌هاست سنگر بی‌بدیل پاسداشت این هنر اصیل است؛ فضایی کمتر از ۱۰۰ متر که به تعبیر دقیق‌تر موزه‌ای زنده از خط، عشق و اندیشه است.
از دل همین اتاق‌های ساده، صدها هنرمند پرورش یافته‌اند؛ هنرجویانی که امروز برخی‌شان به درجه استادی رسیده‌اند و آثارشان در جشنواره‌های ملی و بین‌المللی ستایش می‌شود. پشت این حرکت خاموش اما تأثیرگذار، مردی ایستاده که سال‌هاست با شور و باور شانه زیر بار حفظ و اعتلای خوشنویسی البرز گذاشته است؛ علی مهری، رئیس انجمن خوشنویسان استان البرز و عضو هیئت مدیره انجمن خوشنویسان ایران.
در این گفت‌وگو از تاریخ پرصلابت خوشنویسی در البرز با او سخن گفتیم؛ از نام‌های بزرگی چون میرخانی‌ها و غلامحسین امیرخانی تا استادان نسل امروز که در عرصه جهان اسلام می‌درخشند. از اتاق کوچکی که به مأمن هنرمندان بزرگ تبدیل شده، تا رؤیای بزرگ داشتن موزه‌ای در خور این هنر. این گفت‌وگو، روایتی است از ریشه‌هایی که فراتر از مرزها قد کشیده‌اند، از هنری که با وجود تنگنای فضا، وسعتی به بلندای فرهنگ دارد.
ایکنا- ارزیابی شما از وضعیت کلی هنر خوشنویسی استان چگونه است؟
بی‌تعارف بگویم؛ البرز یکی از قطب‌های اصلی خوشنویسی کشور است، اما متأسفانه این جایگاه هنوز آن‌گونه که باید در سطح ملی معرفی نشده است. اگر نگاهی به تاریخچه انجمن خوشنویسان ایران بیندازید، از میان هفت بنیان‌گذار اصلی، چهار نفر از خطه البرز برخاسته‌اند. نام‌هایی چون برادران میرخانی، استاد غلامحسین امیرخانی که چهره ماندگار خوشنویسی معاصر است و استاد ابراهیم بوذری طالقانی همگی از مفاخر این دیار هستند. درواقع البرز از نظر تولید هنرمند سابقه آموزشی و حتی درخشش در جشنواره‌های ملی و بین‌المللی جزو استان‌های پیشتاز کشور است. ما نه‌تنها ریشه داریم بلکه امروز نیز با افتخار ادامه‌دهنده همان مسیر هستیم.
ایکنا- آمار مشخصی از میزان هنرجویان و فارغ‌التحصیلان خوشنویسی البرز دارید؟
بله، طبق آمار در حدود ۳۰ سال فعالیت مستمر، بیش از ۷۰ تا ۸۰ هزار هنرجو در سطوح مختلف در این استان آموزش دیده‌اند. دوره‌های آموزشی ما در شش سطح تعریف می‌شود شامل مقدماتی، متوسط، خوش، عالی، ممتاز، فوق ممتاز و استاد. امروز در استان نزدیک به ۲۰۰ هنرجو موفق به دریافت درجه فوق ممتاز شده‌اند و ۱۸ نفر نیز دارای درجه استادی هستند. جالب است بدانید حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ نفر نیز در سطح ممتاز فعالیت دارند. این حجم از تربیت نیروی هنری نشان می‌دهد که انجمن خوشنویسان البرز نه‌تنها یک نهاد آموزشی، بلکه یک پایگاه فرهنگی عمیق و مؤثر است.
ایکنا- جایگاه البرز را در مقایسه با سایر استان‌های صاحب‌نام در حوزه خوشنویسی چگونه می‌بینید؟
با توجه به مسئولیتی که در هیئت مدیره انجمن خوشنویسان ایران دارم، اطلاعات دقیقی از وضعیت سایر استان‌ها دارم. باید عرض کنم البرز در برخی حوزه‌ها از استان‌های ریشه‌داری مانند اصفهان، قزوین و حتی مشهد پیشی گرفته است. این برتری صرفاً به تعداد هنرمندان یا جوایز جشنواره‌ای محدود نمی‌شود، بلکه به کیفیت آموزش استمرار فعالیت‌ها تربیت نیرو و خلاقیت‌های نوین نیز برمی‌گردد. به‌طور نمونه، حضور چهره‌هایی همچون استاد شکوهی‌فر و استاد سلطان‌آبادی در سطح بین‌المللی، مؤید این نکته است که البرز سهمی جدی در معرفی خوشنویسی ایران در جهان اسلام دارد.
ایکنا- وضعیت فعلی فضای فعالیت خوشنویسان چگونه است؟
واقعیت این است که ما با کمبود فضای فیزیکی مواجه هستیم. فرهنگ‌سرایی که فعالیت تخصصی خوشنویسی در آن انجام می‌شود، کمتر از ۱۰۰ متر بنای مفید دارد. در حالی که برخی فکر می‌کنند ما در ساختمانی پنج هزار متری مستقر هستیم. این تصور اشتباه است. بخش زیادی از فضا محوطه است و آنچه در اختیار داریم صرفاً یک بنای قدیمی اما بااصالت است. با همین امکانات محدود، توانسته‌ایم فرهنگ‌سرای خوشنویسی را به یک برند فرهنگی برای البرز تبدیل کنیم. بسیاری از علاقه‌مندان از شهرهای دیگر برای بازدید و تصویربرداری از این فضا می‌آیند. این مکان هویتی پیدا کرده که فراتر از یک ساختمان ساده است.
ایکنا- به نقش تاریخی خوشنویسان البرز اشاره کردید. آیا اقدامی برای ثبت این میراث در سطح ملی صورت گرفته است؟
بله، یکی از اقدامات مهم ما، ثبت ملی خوشنویسی البرز به نام درویش عبدالمجید طالقانی بود. او یکی از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین خوشنویسان دوره صفویه و از اساتید برجسته خط شکسته است. آخرین شیوه خط شکسته‌ای که امروز تدریس می‌شود، مبتنی بر سبک ایشان است. این ثبت ملی، هم افتخاری برای استان بود و هم ادای دینی به میراثی که از گذشتگان به ما رسیده است. البته همچنان معتقدیم که ظرفیت‌های بسیاری وجود دارد که هنوز در سطح ملی شناخته نشده‌اند.
ایکنا- آیا تا به حال اقدامی برای تأسیس موزه خوشنویسی در البرز انجام داده‌اید؟
بله، این موضوع دغدغه شخصی من هم بوده. سال‌ها پیش پیشنهاد ایجاد موزه خوشنویسی را مطرح کردم. حتی تفاهم‌نامه‌هایی میان شهرداری، اداره‌کل میراث فرهنگی و دانشکده کشاورزی امضا شد و ما به‌عنوان انجمن، نقش واسط را پذیرفتیم، اما متأسفانه این پروژه به مرحله اجرا نرسید. در استانی که هیچ موزه اختصاصی برای هنر ندارد، ایجاد موزه خوشنویسی می‌توانست نقطه عطفی در معرفی فرهنگ بومی باشد. این کار نه‌تنها کم‌هزینه است، بلکه اثربخشی فرهنگی بالایی دارد.
ایکنا- هنر خوشنویسی برای تربیت هنرمند نیازمند چه شرایطی است؟ آیا مسئولان به این واقعیت توجه دارند؟
پرورش یک هنرمند خوشنویس، کاری صنعتی یا ماشینی نیست که با ابزار و تجهیزات قابل تولید باشد. این یک فرآیند بلندمدت انسانی، فرهنگی و تربیتی است. شما برای آنکه یک هنرمند صاحب‌نام را تربیت کنید، باید سال‌ها او را آموزش دهید، محیط رشد فرهنگی فراهم کنید، فرصت تجربه بدهید و در نهایت زمینه بروز و ظهور استعداد را ایجاد کنید. ما در انجمن خوشنویسان البرز، با کمترین امکانات، این کار را کرده‌ایم. اما اگر حمایت‌های بیشتری از سوی نهادهای مربوط صورت بگیرد، می‌توانیم به مراتب هنرمندان بیشتری تربیت کنیم و حتی به صادرات فرهنگی دست یابیم.
ایکنا- چه چشم‌اندازی برای آینده خوشنویسی در استان ترسیم کرده‌اید؟
ما به دنبال ارتقای کیفیت آموزشی، توسعه زیرساخت‌ها و گسترش فعالیت‌های بین‌المللی هستیم. ارتباط با نهادهای فرهنگی سایر کشورها، مشارکت در اکسپوها و فستیوال‌های بین‌المللی، چاپ آثار هنرمندان و دیجیتال‌سازی گنجینه‌های خوشنویسی، بخشی از برنامه‌های ماست. همچنین امیدواریم روزی شاهد راه‌اندازی دانشگاه یا دانشکده تخصصی خوشنویسی در استان البرز باشیم تا این هنر اصیل، به شکل علمی و دانشگاهی هم تداوم یابد.
ایکنا- و سخن پایانی
خوشنویسی بخشی از هویت تاریخی و فرهنگی ایران است و ما در البرز، مفتخریم که یکی از کانون‌های مهم این هنر بوده و هستیم. وظیفه ما این است که این میراث گران‌بها را به نسل بعد منتقل کنیم، بدون آنکه چیزی از ارزشش کاسته شود. بلکه باید به آن بیفزاییم.
از همه مسئولان رسانه‌ها و فعالان فرهنگی تقاضا دارم که یاری‌گر این مسیر باشند. چون تقویت خوشنویسی در نهایت تقویت ریشه‌های فرهنگی و هویتی این سرزمین است.
انتهای پیام 
