موفقیتهای قرآنی اغلب نتیجه تلاش فردی نیستند و در بسیاری از موارد، خانواده نقشی حیاتی در این مسیر ایفا و با ایجاد فضایی حمایتی و معنوی، انگیزه و پشتکار لازم را به فرزندان منتقل میکند تا در مسیری پرچالش چون حفظ قرآن ثابتقدم بمانند. در این گفتوگو با محمدمتین میرزایی، حافظ 27 جزء قرآن کریم و نفر اول مرحله استانی سیویکمین مسابقات قرآن و عترت بسیج البرز در رشته حفظ 15 جزء استقامتی در رده نوجوان به بررسی این نقش میپردازیم.
از شش سالگی علاقهمند به قرآن و حفظ آن شدم و مسیر حفظ قرآن را با پشتکار آغاز کردم؛ البته قبل از شروع حفظ، یک سال در کلاسهای روخوانی و روانخوانی قرآن شرکت کردم تا مبانی اولیه این کتاب آسمانی را بهدرستی یاد بگیرم. حفظ قرآن از همان دوران کودکی برایم اهمیت ویژهای داشت و به لطف خدا و حمایتهای خانواده، توانستم تا به امروز 27 جزء قرآن را حفظ کنم.
پدر و مادرم از همان ابتدا علاقه زیادی به قرآن داشتند و همیشه به این مهم توجه ویژهای نشان میدادند. درواقع، فضای خانه ما از ابتدا فضای قرآنی بود و این موضوع باعث شد که من از کودکی با قرآن آشنا شوم. پدرم بهعنوان یک الگوی قرآنی، همواره مرا تشویق میکرد که در مسیر حفظ قرآن گام بردارم و همیشه در کنار من بود تا این مسیر را ادامه دهم. مادرم نیز با حمایتهای معنوی و روحی خود، به من انگیزه میداد تا هیچگاه از این مسیر خارج نشوم. در کل، اگر خانواده من چنین حمایتی نداشت، شاید نمیتوانستم به این جایگاه برسم.
بله، در مسابقات مختلف قرآنی شرکت کردهام و خوشبختانه توانستم موفقیتهای خوبی بهدست آورم. یکی از مهمترین دستاوردهایم، کسب مقام اول در مسابقات خانه کارگر در سطح کشور بود. در این مسابقات که رقابتی بسیار سخت و حرفهای بود، توانستم با تلاش و پشتکار مقام اول را بهدست بیاورم. همچنین در مسابقات مشکات که بهعنوان یکی از معتبرترین و بزرگترین مسابقات قرآنی کشور شناخته میشود، مقام چهارم کشور را کسب کردم. علاوه بر اینها، در مسابقات قرآن بسیج استان البرز نیز در رشته 15 جزء به رتبه اول دست یافتم. این موفقیتها همگی نتیجه تلاشهای مستمر و جدی من در حفظ و تلاوت قرآن است و هر کدام از این تجربهها برای من ارزش زیادی دارند.
در مجموع، سطح مسابقات قرآنی در استان البرز قابل قبول است و مسئولین تلاشهای زیادی برای برگزاری این مسابقات انجام دادهاند. به خصوص در مسابقات قرآن بسیج، شاهد بودجههای مناسبی برای برگزاری این رویدادها بودهایم که باعث ارتقای سطح مسابقات شده است. اما باید بگویم که در برخی از مسابقات محلی، به دلیل کمبود منابع مالی و مشکلات اجرایی، این رویدادها متوقف شدهاند و یا برگزاری آنها با مشکلات زیادی همراه است. این نکتهای است که باید مورد توجه قرار گیرد، زیرا توسعه و گسترش مسابقات قرآنی نیازمند حمایتهای مستمر و هدفمند از طرف نهادهای مختلف است. به نظر من باید برای جوانان و نوجوانان که به قرآن علاقه دارند، شرایط مناسبتری فراهم شود تا بتوانند در این زمینه پیشرفت کنند.
به نظرم اولین و مهمترین قدم برای جذب جوانان به قرآن، تغییر نگرش مردم نسبت به قرآن است. متأسفانه بسیاری از جوانان هنوز نمیدانند که قرآن علاوه بر جنبه مذهبی، میتواند راهنمایی برای زندگی روزمره آنها باشد. باید برنامهریزیهایی صورت گیرد تا مردم، بهویژه جوانان درک کنند که قرآن فقط یک کتاب مذهبی نیست بلکه یک منبع غنی برای حل مشکلات و چالشهای زندگی است. همچنین، مسئولان و سازمانها باید بیشتر از همیشه روی فعالیتهای تشویقی و حمایتی متمرکز شوند و جوایز و برنامههای جذابی را برای ترغیب جوانان به فعالیتهای قرآنی ارائه دهند. برای مثال، برگزاری دورههای آموزشی در سطح مدارس و محافل عمومی، برگزاری مسابقات قرآنی با جوایز مناسب و نیز فراهم آوردن فرصتهای آموزشی بیشتر برای کسانی که علاقهمند به حفظ قرآن هستند، میتواند انگیزههای خوبی برای جوانان به همراه داشته باشد.
قطعاً نقش خانوادهها در جذب فرزندان به سمت قرآن بسیار پررنگتر از نقش مدارس است. خانواده اولین جایی است که کودک در آن رشد میکند و تمام الگوهای رفتاری و مذهبی او از این محیط شکل میگیرد. اگر خانوادهها در خانه فضای قرآنی ایجاد کنند و خودشان به قرآن و آموزههای آن علاقهمند باشند، فرزندانشان نیز بهطور طبیعی جذب قرآن خواهند شد. خانوادهها باید با تشویق و حمایت از فرزندانشان، آنها را به حضور در کلاسهای قرآنی ترغیب کنند و در کنار آن، سعی کنند خود نیز قرآن را در زندگی روزمره بهکار بگیرند. همچنین، اگر در خانوادهای فردی حافظ قرآن باشد، این موضوع میتواند به شدت انگیزهبخش باشد و سایر اعضای خانواده نیز به سمت قرآن جذب شوند.
واقعیت این است که وضعیت آموزش قرآن در مدارس بهویژه در سطح ابتدایی هنوز جای پیشرفت زیادی دارد. کتابهای درسی قرآن بیشتر بر روی مسائل ظاهری مثل روخوانی و تجوید تمرکز دارند، در حالی که جوانان نیاز دارند که با مفاهیم عمیقتر قرآن آشنا شوند. بسیاری از بچهها بهدرستی نمیدانند که قرآن تنها یک کتاب مذهبی نیست، بلکه یک راهنمای جامع برای زندگی است. معلمان قرآن باید بیشتر به مفاهیم و ترجمههای قرآن پرداخته و به دانشآموزان نشان دهند که این مفاهیم چگونه میتواند در زندگی شخصی و اجتماعی آنها کاربرد داشته باشد. همچنین، روش تدریس باید بهگونهای باشد که دانشآموزان را به تفکر عمیقتری درباره آیات قرآن تشویق کند و آنها را نسبت به آموزههای قرآن علاقهمند کند.
پیشنهاد من این است که برای بهبود وضعیت آموزش قرآن در کشور، باید به جنبههای مفهومی قرآن توجه بیشتری صورت گیرد. آموزش قرآن باید از سطح ابتدایی شروع شود و بیشتر از اینکه بر خواندن و تجوید تمرکز داشته باشد، باید بر درک و فهم مفاهیم قرآن تأکید شود. معلمان باید از روشهای نوین آموزشی برای تدریس مفاهیم قرآن استفاده کنند و به دانشآموزان نشان دهند که قرآن چقدر میتواند در بهبود زندگی فردی و اجتماعی آنها مؤثر باشد. همچنین، حمایتهای مالی و سازمانی باید بیشتر از همیشه به این حوزه اختصاص یابد تا نوجوانان و جوانان بتوانند در این مسیر به نحو احسن پیشرفت کنند.
فاصلهگیری نسل جوان از قرآن و مفاهیم دینی، مسئلهای است که بسیاری از کشورها با آن روبهرو هستند. متأسفانه در ایران، جوانان و نوجوانان به دلایلی نظیر نبود برنامههای جذاب و تأثیرگذار، به سمت قرآن و آموزههای دینی کمتر جذب میشوند. بهعنوان کسی که در این حوزه فعالیت دارم، بر این باورم که یکی از راهکارهای اصلی برای جذب جوانان، استفاده از رسانهها و فضای مجازی است. متأسفانه در بسیاری از موارد، رسانهها نتواستهاند قرآن را بهصورت جذاب و تأثیرگذار به جوانان ارائه دهند. بهطور مثال، در کشورهای عربی مانند عربستان سعودی، برنامههای تلویزیونی و رسانهای در حوزه قرآن بسیار قوی است و حتی مردم این کشور بهویژه در ماه رمضان، با شور و علاقه زیادی به برنامههای قرآنی توجه میکنند. به نظر من، اگر در ایران هم بتوانیم برنامههایی مشابه این کشورها تولید کنیم و مفاهیم قرآنی را به شکلی مدرن و جذاب ارائه دهیم، بدون شک نسل جوان بیشتر به قرآن جذب خواهند شد.
فضای مجازی امروز به یکی از مهمترین ابزارهای تأثیرگذار در دنیا تبدیل شده است و طبیعتاً در ایران نیز این فضا پتانسیل بسیار بالایی برای ترویج مفاهیم قرآنی دارد. متأسفانه در حال حاضر، میزان استفاده از فضای مجازی در این زمینه در مقایسه با کشورهای دیگر بسیار کم است. اگر فضای مجازی بهطور جدیتری در خدمت ترویج قرآن قرار گیرد و محتوای بهروز و جذابتری تولید شود، بدون شک جوانان بیشتری به سمت قرآن جذب خواهند شد. همچنین، تولید محتواهایی که برای جوانان ملموس و نزدیک به زندگی روزمرهشان باشد، میتواند کمک بزرگی به این امر کند.
در چند سال اخیر، روشهای تدریس قرآن در ایران بهطور چشمگیری بهبود یافته است. اساتید قرآن بهطور حرفهای از تکنیکهای نوین تدریس استفاده میکنند که شامل استفاده از فناوریهای جدید، مانند کلاسهای آنلاین، ویدیوهای آموزشی، ضبط صدا و نرمافزارهای مربوط به تجوید و حفظ قرآن است. این تغییرات بهویژه در کلاسهای مجازی و حضوری، کمک میکند تا اطلاعات بهصورت کارآمدتر و مؤثرتر به دانشآموزان منتقل شود. بهعنوان مثال، در کلاسهای حفظ قرآن، از متدهای جدیدی مانند ضبط صوت و فیلمهای آموزشی استفاده میشود که میتواند به یادگیری بهتر کمک کند. همچنین، اساتید برجستهای مانند استاد یحیایی و استاد شجاعی در حوزه حفظ قرآن با شیوههای نوین تدریس، به جوانان کمک میکنند تا مهارتهای قرآنی خود را ارتقا دهند. در مجموع، این تغییرات باعث ارتقای کیفیت آموزش قرآن شده است.
هدف من در آینده این است که حافظ کل قرآن شوم و در مسابقات بینالمللی قرآن بهعنوان یک قاری و حافظ برجسته شناخته شوم. در حال حاضر، تمرکز اصلی من بر روی حفظ قرآن و توسعه توانمندیهای تجویدی و قرائتی خودم است. بهطور خاص، آرزو دارم در رقابتهای جهانی قرآن شرکت کنم و به رتبههای بالا دست یابم. با وجود اینکه در ایران حمایتهای مالی برای مسابقات قرآنی محدود است، به نظر من اگر جوانان در مسابقات بینالمللی قرآن حضور پیدا کنند، میتوانند بهطور جدی بهعنوان نمایندگان شایسته کشورمان شناخته شوند. متاسفانه در حال حاضر در ایران، بهویژه در زمینه تأمین بودجه برای فعالیتهای قرآنی، ضعفهایی وجود دارد که امیدوارم در آینده برطرف شود. در عین حال، در نظر دارم با استفاده از تجارب بینالمللی، سطح آموزش قرآنی در ایران را ارتقا دهم و به ترویج قرآن در سطح جهانی کمک کنم.
انتهای پیام