ظهور حضرت مهدی(عج) و تحقق دنیایی عادلانه

عدالت همواره یکی از بزرگ‌ترین آرمان‌های بشری بوده است، اما در طول تاریخ، بشر به دلایل مختلف از تحقق کامل آن ناتوان مانده است. در دنیای امروز که بحران‌های اجتماعی، اخلاقی و سیاسی به اوج خود رسیده، آرزوی جهانی عادلانه و مبتنی بر اصول اخلاقی و انسانی بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. در این میان در اندیشه شیعیان، حضرت مهدی(عج) به‌عنوان مصلح جهانی و منجی بشریت، نقشی اساسی برای تحقق این آرمان دارد.

امام علی(ع) در نهج‌البلاغه به‌ روشنی از آن دوران سخن می‌گوید و تحولی بنیادین را در ابعاد مختلف زندگی بشر ترسیم می‌کند. در نگاه امام علی(ع)، حضرت مهدی(عج) نه تنها عدالت را در سطوح مختلف اجتماعی برقرار می‌سازد، بلکه با اصلاح و بازسازی تفکر و اندیشه‌های بشری، به‌ویژه در مواجهه با افراط و تفریط‌های فکری و فرهنگی، بشریت را از گرداب‌های انحراف نجات می‌دهد.

عدالت جهانی و اصلاحات حضرت مهدی(عج)

در متون دینی، حضرت مهدی(عج) به‌عنوان مصلح جهانی و ناجی بشریت معرفی شده است. در باور شیعیان، حضرت مهدی(عج) تنها برای اصلاحات اجتماعی و اقتصادی نخواهد آمد، بلکه به‌عنوان یک مصلح همه‌جانبه، تمام ابعاد زندگی بشر را اصلاح می‌کند. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های دوران ظهور حضرت مهدی(عج)، برقراری عدالت جهانی است. در این دوران، ظلم، فساد، تبعیض و فقر از بین می‌رود و جامعه‌ای عادلانه و برابر برای همه انسان‌ها ساخته می‌شود.

این مفهوم در نهج‌البلاغه نیز به وضوح مورد تأکید قرار گرفته است. امام علی(ع) می‌فرماید: «لَتَعْطِفَنَّ الدُّنْيَا عَلَيْنَا بَعْدَ شِمَاسِهَا، عَطْفَ الْفَرُّوسِ عَلَى وَلَدِهَا وَ تَلَا عَقِيبَ ذَٰلِكَ وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمْ الْوَارِثِينَ». این حدیث به‌طور روشن بیان می‌کند که در دوران ظهور، زمین و آسمان تحت فرمان حضرت مهدی(عج) به انسان‌ها روی می‌آورند و عدل و انصاف بر سراسر جهان حاکم خواهد شد. همچنین در این دوران، مستضعفان زمین به‌عنوان وارثان حقیقی زمین شناخته می‌شوند و جامعه‌ای عادلانه و بدون ظلم و فساد شکل می‌گیرد.

ظهور حضرت مهدی(عج) تنها یک اصلاح اجتماعی در جوامع اسلامی نیست، بلکه یک تحول جهانی خواهد بود که تمام ملل و اقوام بشری را در بر می‌گیرد. در این دوران، بشر از نابرابری‌ها و تبعیض‌ها رها می‌شود و عدالت جهانی در سایه‌ حکومت حضرت مهدی(عج) محقق می‌شود. برقراری صلح و همزیستی مسالمت‌آمیز در سطح جهانی، یکی از مهم‌ترین اهداف ظهور حضرت مهدی(عج) است.

اصلاح فکری و فرهنگی بشر در دوران ظهور امام زمان(عج)

 متأسفانه بشر در دوران غیبت و پیش از ظهور حضرت مهدی(عج) دچار انحرافات فکری و فرهنگی بسیاری شده و این انحرافات به‌ویژه در قرن‌ اخیر، با ظهور مکاتب مختلف فکری و فلسفی و نیز تغییرات اجتماعی و فرهنگی پیچیده‌تر شده است. در چنین شرایطی، انسان‌ها به دنبال ایدئولوژی‌ها و نظام‌های فکری مختلفی هستند، اما هیچ‌کدام از آن‌ها نتوانسته‌اند به‌طور کامل پاسخگوی نیازهای بشر در ابعاد مختلف باشند.

در چنین دنیایی، حضرت مهدی(عج) با ظهور خود، تفکر و فرهنگ بشری را اصلاح می‌کند. امام علی(ع) در نهج‌البلاغه می‌فرماید: «يَعْطِفُ الهَوَى عَلَى الهُدَى إِذَا عَطَفُوا الهُدَى عَلَى الهَوَى وَ يَعْطِفُ الرَّأْيَ عَلَى القُرْآنِ إِذَا عَطَفُوا القُرْآنَ عَلَى الرَّأْيِ وَ يُحْيِي مَيْتَ الْكِتَابِ وَ السُّنَّةِ». در این بیان، حضرت علی(ع) اشاره می‌کند که حضرت مهدی(عج) می‌آید تا آرزوها و خواسته‌های بشری را تابع هدایت وحی قرار دهد و در برابر اندیشه‌های متناقض و انحرافی، قرآن و سنت پیامبر را به‌عنوان تنها معیار صحیح اصلاح بشریت معرفی می‌کند. بنابراین، در دوران ظهور حضرت مهدی(عج)، بشر به اصول دینی صحیح برمی‌گردد و از انحرافات فکری رها می‌شود.

یاران حضرت مهدی(عج) و ویژگی‌های آنان

یکی از مهم‌ترین مسائلی که در دوران ظهور حضرت مهدی(عج) به آن پرداخته می‌شود، ویژگی‌های یاران اوست. حضرت علی(ع) در نهج‌البلاغه از یاران امام زمان(عج) سخن گفته و می‌فرماید: «ثُمَّ لَيَشْخَذَنَّ فِيهَا قَوْمٌ شَخَذَ القِيْنُ النَّصَلَ، تَجَلَّى بِالتَّنْزِيلِ أَبْصَارُهُمْ وَ يَرْمِي بِالتَّفْسِيرِ فِي مَسَامِعِهِمْ وَ يَغْبِقُونَ كَأْسَ الْحِكْمَةِ بَعْدَ الصَّبُوحِ». این حدیث نشان می‌دهد که یاران حضرت مهدی(عج) دارای درک عمیقی از قرآن و حکمت‌های الهی هستند و برای اجرای عدالت و اصلاح جامعه، علم و معرفت لازم را دارند.

یاران حضرت مهدی(عج) باید به‌گونه‌ای تربیت شوند که بتوانند در شرایط سخت و بحرانی به‌عنوان پیشوایان و مصلحان عمل کنند. اصلاح امور جهانی نیازمند افرادی با آگاهی دینی و علمی و همچنین توانمندی‌های عملی است. در این راستا، حضرت علی(ع) در نهج‌البلاغه به ویژگی‌هایی همچون شجاعت و قاطعیت اشاره می‌کند که برای یاران حضرت مهدی(عج) ضروری است.

در دوران ظهور، حضرت مهدی(عج) با یاران وفادار خود اصلاحات عظیمی را در تمامی ابعاد زندگی بشر ایجاد می‌کند. از اصلاحات اجتماعی و اقتصادی گرفته تا تحولاتی اساسی در حوزه فکری و فرهنگی. این تغییرات در سایه‌ احکام آسمانی قرآن و سنت پیامبر(ص) عملیاتی می‌شود و بشریت را از ظلم و فساد نجات می‌دهد. ظهور حضرت مهدی(عج) به تحقق وعده الهی مبنی بر حاکمیت صالحان بر زمین منتهی می‌شود و به تبع آن دوران جدیدی از سعادت و عدالت برای بشریت آغاز خواهد شد.

یادداشت: مریم اصغرپور