غلامرضا ذکیانی:
امام موسی صدر شکل‌گیری «خلیفه‌الله» را در اجتماع محقق می‌داند/ به حقوق اجتماع بی‌توجه‌ایم
گروه اندیشه ــ رئیس مؤسسه حکمت و فلسفه ایران با اشاره به این نکته که امام موسی صدر در مورد اجتماع تأکید فراوانی دارد، بیان کرد: ایشان شکل‌گیری «خلیفه‌الله» را نیز در اجتماع محقق می‌داند. حال آنکه اجتماع و حقوق آن برای ما اهمیت چندانی ندارد و به مسائل عمومی مانند محیط زیست نیز کاری نداریم. بنابراین با اندیشه‌های امام چنین فاصله‌ای داریم.
غلامرضا ذکیانی، رئیس مؤسسه حکمت و فلسفه، در این نشست بیان کرد: بُعدی که باید درباره اندیشه‌های امام موسی صدر مورد بحث قرار گیرد و تا بحث نشود، امام، شناخته نمی‌شود بُعد اجتماعی وجود ایشان است. در اینکه او بیشترین ارجاعاتش به کدام سوره و آیات است، اشاره شده است، اما در سوره ماعون و توبه، اتفاق نظر است که ایشان بیشترین بحث را در بحث انفاق مطرح کرده‌اند، یعنی انفاق را باز کرده‌اند و چندین بار هم به آن پرداخته‌اند.
وی تصریح کرد: از دیدگاه امام در بحث انفاق، این طور است که انفاق بحث فردی و استحبابی و ...، نیست، بلکه کاملا بحث وجودشناسانه، معرفت‌شناسانه و جامعه‌شناختی است. لذا همه جا خودش را نشان می‌دهد. امام می‌گوید که ما همه چیزمان را مدیون اجتماع هستیم. قبل از تولدمان به این جامعه مدیون هستیم و پدر و مادر ما در همین اجتماع به جود آمده‌اند و توانستند ما را به وجود آورند و ما نیز از روز تولد توانستیم تغذیه، پوشاک و ... را در این جامعه داشته باشیم. بنابراین لحظه‌ای نیست که ما در این اجتماع نباشیم یا از آن بهره نبریم. تمام هستی و دارای خود و هرچه داریم از این اجتماع داریم، بعد که بزرگ‌تر می‌شویم و تحصیلات، شغل، همسر و ... پیدا می‌کنیم، دِین ما نیز به اجتماع بیشتر می‌شود.
ذکیانی افزود: لذا می‌فرمایند، کسی که احتکار می‌کند، این طور نیست که یک کار محدودی کرده باشد، بلکه باید بگوبد که این را از کجا به دست آورده است و چطور صاحب این دارایی شده است. این دارای امانتی در دست شماست که باید به دیگران تقدیم دارید. البته که به دلیل تلاشی که کرده‌اید، در استفاده از آن نسبت به دیگران تقدم دارید، اما واقعاً نسبت به این مال مالکیت کمتری دارید و همه افراد جامعه در این مال، شریک هستند.
وی بیان کرد: حتی در مورد خودکشی که فکر می‌کنیم مالک جانِ خود هستیم، ایشان به صراحت می‌گویند، این را شما به دست نیاورده‌اید، بلکه شاید 10 درصد مالک جان باشید و خودکشی یکی از بالاترین گناهان است، چون این برای تو نیست و وابسته به هزاران چیز دیگر است. بنابراین امام، نتیجه می‌گیرد که ما که مدیون اجتماع هستیم، باید به اجتماع خدمت کنیم.
رئیس مؤسسه حکمت و فلسفه در ادامه گفت: یک نفر می‌گفت که با خدمت به جامعه، وظیفه خود را ادا کرده‌ام، اما امام می‌گفت که هر لحظه که بستر آماده بوده تا خدمتی به اجتماع کنید، درآمد گرفته‌اید، اگر هم رایگان بوده، باز هم مدیون جامعه هستید و هرچه جلوتر برویم مدیون‌تر می‌شویم، یعنی همه چیز ما برای این اجتماع است.
وی ابراز کرد: اینکه امام روی «خلیفةالله» تأکید می‌کند، هرچه خواندم و بررسی کردم دیدم که «خلیفةالله» در اجتماع است که شکل می‌گیرد. اهمیت این نکته از این جاست که اصلاً چیزی که مهم نمی‌بینیم، جامعه، اجتماع و حقوق اجتماع است. دلیل هم این است که ما چه نسبتی با قانون و مالیات و یا مسائل عمومی کشور مانند محیط زیست و ... داریم؟ چقدر دل ما می‌سوزد که در فلان استان کشور امکانات معیشتی، یک‌دهم ما هم نیست و از این جهت شب خوابمان نبرد؟ اصلاً به این‌ها فکر نمی‌کنیم. اگر همسایه‌مان هم تشنه باشد، به آن فکر نمی‌کنیم.
ذکیانی در ادامه بیان کرد: این مهم است که انسان از حیث انسانیت مهم باشد، نه اینکه متدین یا مؤمن باشد. همه را باید کنار گذاشت و چون انسان است، پس حرمت دارد. پس در این نگاه «خلیفةالله» و اجتماع و خدا معنایی دارد.
وی در پایان تصریح کرد: بنابراین باید متوجه باشیم که با این همه آثاری که از امام موسی صدر منتشر شده، هنوز با اندیشه‌های وی ناآشنا هستیم، چون امام از منظر و افقی می‌بیند که با افق ما زاویه و فاصله زیادی دارد. لذا به هر میزان که در این حوزه کار و بحث کنیم، شایسته است.
انتهای پیام مطالب مرتبط
