برغان در مسیر جهانی شدن؛ ترکیب طبیعت بکر و میراث فرهنگی
روستای برغان با باغ‌های سرسبز، کوچه‌های سنگ‌فرش و خانه‌های سنتی، امروز میزبان گردشگران و فعالان میراث فرهنگی بود تا هم زیبایی طبیعت و فرهنگ محلی را تجربه کنند و هم شاهد تلاش‌های این روستا برای ثبت جهانی باشند.
به گزارش ایکنا از البرز، صبح روز سه‌شنبه، هشتم مهرماه 1404 اتوبوس گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان البرز در سکوت و طراوت هوای پاییزی، مسیر خود را به سوی روستای برغان آغاز کرد. این تور، به مناسبت هفته گردشگری، میزبان جمعی از مسئولان، وبلاگ‌نویسان و فعالان حوزه گردشگری بود و فرصتی فراهم آورد تا شرکت‌کنندگان با جاذبه‌های طبیعی، فرهنگی و تاریخی یکی از بکرترین روستاهای استان البرز آشنا شوند.
همزمان با حرکت اتوبوس در میان باغ‌های سرسبز و کوچه‌های سنگ‌فرش شده، صدای آرام رودخانه‌ها و بوی خاک و درختان، حس تجربه‌ای متفاوت از گردشگری را به مسافران منتقل می‌کرد. در این مسیر، هر پیچ و تاب جاده، تصویری از طبیعت بکر و چشم‌اندازهای کوهستانی ارائه می‌کرد و همراهان را آماده می‌ساخت تا ترکیبی منحصر به فرد از طبیعت و فرهنگ را در روستای برغان تجربه کنند.
نادر زینالی، سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی البرز در حاشیه این برنامه اظهارکرد: روستای برغان با طبیعت بکر، باغ‌های سرسبز، مسیرهای کوهستانی و چشم‌اندازهای دیدنی یکی از جذاب‌ترین مقاصد گردشگری استان البرز است. این روستا نه تنها محیطی آرام و زیبا برای گردشگران فراهم می‌کند، بلکه فرهنگ و سبک زندگی سنتی مردم محلی را نیز به نمایش می‌گذارد و تجربه‌ای ناب و متفاوت برای بازدیدکنندگان ایجاد می‌کند.
وی با اشاره به موقعیت جغرافیایی برغان گفت: این روستا از کرج و دیگر شهرستان‌های استان دسترسی مناسبی دارد و می‌تواند مقصدی ایده‌آل برای گردشگری کوتاه‌مدت، روزانه و حتی چند روزه باشد. مسیرهای پیاده‌روی، باغ‌های میوه، رودخانه‌های زیبا و معماری سنتی خانه‌های روستایی از ظرفیت‌های برجسته گردشگری برغان هستند.
این مسئول افزود: ما در اداره‌کل میراث فرهنگی با همکاری مردم محلی در تلاش هستیم تا زیرساخت‌های گردشگری برغان را ارتقا دهیم. ایجاد امکانات رفاهی مناسب، مسیرهای کوه‌نوردی و پیاده‌روی، تابلوهای راهنمای گردشگری و خدمات آموزشی برای بازدیدکنندگان از برنامه‌های اصلی ماست تا تجربه گردشگری در این منطقه حرفه‌ای و منظم باشد.
ترکیب طبیعت و فرهنگ
سرپرست میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی البرز تصریح کرد: برغان نه تنها از نظر طبیعت و اکوتوریسم جذاب بلکه دارای میراث فرهنگی و تاریخی ارزشمندی نیز است. معرفی درست آثار تاریخی و فرهنگ محلی می‌تواند گردشگری ترکیبی را به شکل موفق در این روستا توسعه دهد و تجربه‌ای کامل و چندبعدی برای گردشگران ایجاد کند.
زینالی توضیح داد: گردشگران با حضور در برغان فرصت دارند با صنایع دستی، آشپزی سنتی، آداب و رسوم مردم و فعالیت‌های روزمره آنها آشنا شوند. این تجربه علاوه بر جذابیت گردشگری، موجب رونق اقتصادی برای اهالی منطقه نیز خواهد شد و می‌تواند نقش مهمی در توسعه پایدار محلی داشته باشد.
این مسئول در ادامه بر ضرورت توسعه گردشگری پایدار در برغان تاکید کرد و گفت: توسعه این روستا باید به گونه‌ای انجام شود که هم از محیط زیست محافظت و هم ارزش‌های فرهنگی مردم حفظ شود. آموزش جامعه محلی، معرفی حرفه‌ای جاذبه‌ها، برنامه‌ریزی بلندمدت و ایجاد خدمات استاندارد از جمله اقدامات مهم ماست.
وی ابراز کرد: برای توسعه پایدار گردشگری در برغان، مشارکت فعالان بخش خصوصی، اتحادیه‌ها و گردشگران ضروری است. ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی، فعالیت‌های فرهنگی و تفریحی، معرفی مسیرهای طبیعت‌گردی و ارائه خدمات رفاهی استاندارد در دستور کار قرار دارد.
سرپرست میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی البرز گفت: با همکاری مردم محلی، مسئولان و فعالان حوزه گردشگری، روستای برغان می‌تواند به یکی از مقاصد اصلی گردشگری طبیعی و فرهنگی استان البرز تبدیل شود و نمونه موفقی از گردشگری پایدار و مسئولانه در کشور باشد. ما امیدواریم این روستا الگویی برای توسعه گردشگری روستایی در سایر مناطق کشور شود و تجربه‌ای فراموش‌نشدنی برای گردشگران فراهم آورد.
برغان در مسیر جهانی شدن
در ادامه حسن کوه‌فلاح، بخشدار چندار شهرستان ساوجبلاغ به تشریح اقدامات انجام شده برای ثبت جهانی روستای برغان پرداخت و از برنامه‌های گسترده این روستا برای تبدیل شدن به یک مقصد گردشگری بین‌المللی خبر داد و گفت: روستای برغان جزو روستاهای برتر کشور شناخته و در برای ثبت جهانی نیز معرفی شده است. با دستور استاندار محترم و فرماندار شهرستان، بر این شدیم که اقداماتی را در راستای جهانی شدن این روستا و بر اساس موضوعاتی که سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و سازمان جهانی یونسکو ابلاغ کرده بود، پیگیری کنیم.
وی افزود: جلسات متعددی با دستگاه‌های ذی‌ربط برگزار و موضوعاتی که قابلیت پیگیری داشت در راستای آماده‌سازی برای ثبت جهانی، دنبال شد. هدف ما ایجاد زیرساخت‌های مناسب، آماده‌سازی مردم برای میزبانی گردشگر و معرفی ظرفیت‌های فرهنگی و تاریخی برغان است.
این مسئول درباره وضعیت زیرساخت‌ها گفت: سنگ‌فرش معابر روستا در گذشته بسیار نامناسب بود و نیازمند بازسازی کامل بود. خوشبختانه با پیگیری‌های مستمر، پروژه مرمت و تعویض سنگ‌فرش‌ها آغاز شده است و این معابر به زودی بازسازی کامل می‌شوند. همچنین دیوارهای روستا به شیوه سنتی و با استفاده از کاهگل ترمیم می‌شوند تا بافت تاریخی و اصالت فرهنگی برغان حفظ شود.
وی تاکید کرد: یکی از اهداف ما این است که گردشگران بتوانند حس واقعی زندگی سنتی و تاریخی روستا را تجربه کنند. حفظ بافت سنتی، سنگ‌فرش‌ها، دیوارهای کاهگلی و فضاهای عمومی تاریخی، نه تنها زیبایی روستا را افزایش می‌دهد بلکه تجربه گردشگری را به سطح جهانی می‌رساند.
بخشدار چندار در ادامه با تأکید بر نقش حیاتی فرهنگ و فعالیت‌های اجتماعی در مسیر ثبت جهانی روستای برغان، اظهارکرد: یکی از اقدامات محوری، برگزاری جشنواره‌ها و معرفی سنت‌ها، هنرها و آیین‌های محلی است که هویت فرهنگی مردم روستا را به تصویر می‌کشد. جشنواره خوراک و آلوی برغان نمونه‌ای از این برنامه‌هاست که نه تنها طعم و عطر غذاهای سنتی را به گردشگران معرفی بلکه داستان فرهنگ و زندگی روزمره مردم این منطقه را نیز بازگو می‌کند.
کوه‌فلاح بیان کرد: علاوه بر برگزاری جشنواره‌ها، توجه به فرهنگ‌سازی و آماده‌سازی مردم برای میزبانی گردشگران، یکی از شاخص‌های کلیدی برای ثبت جهانی روستا محسوب می‌شود. ما تلاش داریم با آموزش و تعامل مستمر با اهالی، مردم برغان را برای استقبال از گردشگران داخلی و بین‌المللی آماده کنیم تا آنها با آگاهی، احترام و مهربانی، تجربه‌ای بی‌نظیر از حضور در این روستا داشته باشند. این برنامه‌ها نه تنها نقش اقتصادی دارند، بلکه به تقویت هویت فرهنگی و حفظ سنت‌ها نیز کمک و به عنوان یک پایه محکم برای ثبت جهانی برغان عمل می‌کنند.
بوم‌گردی و احیای بافت‌های قدیمی
بخشدار چندار درباره احیای بافت‌های قدیمی و توسعه بوم‌گردی نیز توضیح داد: حفظ بافت سنتی روستا و توسعه بوم‌گردی، هم به حفظ هویت فرهنگی و هم به رونق گردشگری کمک می‌کند. تلاش داریم بوم‌گردی‌ها را گسترش دهیم تا گردشگران علاوه بر بازدید، تجربه زندگی سنتی مردم روستا را نیز تجربه کنند.
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش با تأکید بر اهمیت حفاظت از میراث طبیعی و تاریخی، گفت: حفظ آثار طبیعی و تاریخی روستای برغان یکی از پایه‌های اساسی در مسیر ثبت جهانی این روستا است. این میراث نه تنها هویت فرهنگی و تاریخی مردم را نمایان می‌کند، بلکه بخش مهمی از جذابیت گردشگری برغان نیز است. به عنوان مثال، درخت چنار کهنسال حیاط مسجد جامع برغان که طبق گفته اهالی قدمتی بالغ بر هزار و 600 سال دارد، شاهد زنده‌ای بر اصالت و پیشینه تاریخی این منطقه است. حفظ و احیای چنین آثار طبیعی، هم جنبه نمادین و فرهنگی دارد و هم نقش مهمی در جذب گردشگرانی دارد که به دنبال تجربه‌ای اصیل و تاریخی هستند.
کوه‌فلاح بیان کرد: همچنین حسینیه اعظم برغان که بیش از 600 قدمت دارد، تنها یک بنای تاریخی نیست؛ بلکه محلی است که تاریخ، فرهنگ و اعتقادات مردم این روستا را در دل خود جای داده است. تلاش ما این است که این آثار با دقت و حساسیت کامل حفظ شوند و احیاگری آنها به گونه‌ای باشد که ساختار و اصالت تاریخی‌شان حفظ شود.
بخشدار چندار ادامه داد: حفظ میراث طبیعی و تاریخی، علاوه بر بعد فرهنگی، نقش اقتصادی و اجتماعی نیز دارد. گردشگرانی که به برغان سفر می‌کنند، با مشاهده و تعامل با این آثار، انگیزه‌ای برای بازگشت و معرفی روستا به دیگران پیدا می‌کنند. از این طریق، گردشگری پایدار شکل می‌گیرد و اهالی نیز با آگاهی و مشارکت فعال در حفاظت از این میراث، حس تعلق و افتخار بیشتری نسبت به روستای خود پیدا می‌کنند. این چرخه تعامل بین مردم، گردشگر و میراث تاریخی، کلید موفقیت ما در ثبت جهانی برغان است.
این مسئول در پایان گفت: برای جهانی شدن یک روستا، داشتن جاذبه‌های طبیعی و تاریخی کافی نیست؛ بلکه حفظ، احیا و معرفی صحیح این میراث‌ها به جهان اهمیت دارد. ما در برغان با اجرای پروژه‌های مرمتی، آموزش مردم و ترویج فرهنگ حفاظت از میراث، تمام تلاش خود را به کار گرفته‌ایم تا این روستا نه تنها در ایران بلکه در سطح بین‌المللی به عنوان نمونه‌ای موفق از حفظ اصالت تاریخی و طبیعی شناخته شود.
تور یک روزه برغان فراتر از یک سفر کوتاه گردشگری بود؛ فرصتی برای مشاهده زنده تعامل میان طبیعت، فرهنگ و زندگی روزمره مردم محلی. این تجربه نشان داد که توسعه گردشگری موفق تنها به جاذبه‌های طبیعی محدود نمی‌شود، بلکه نیازمند حفاظت از میراث فرهنگی، مشارکت مردم محلی و برنامه‌ریزی پایدار است. اقدامات انجام شده در برغان، از مرمت خانه‌های سنتی گرفته تا توسعه بوم‌گردی و برگزاری جشنواره‌های محلی، نشان می‌دهد که این روستا می‌تواند الگویی برای گردشگری مسئولانه در سطح ملی و حتی بین‌المللی باشد.
برغان نمونه‌ای روشن است از جایی که گردشگری، فرهنگ و طبیعت در هم تنیده شده‌اند و تجربه حضور در آن، یادآور اهمیت حفاظت از میراث، احترام به مردم محلی و ایجاد فرصت‌های اقتصادی پایدار است. این روستا نشان می‌دهد که با برنامه‌ریزی دقیق، تعامل فعال جامعه محلی و حفاظت هوشمندانه از منابع طبیعی و فرهنگی، می‌توان مقصدی گردشگری خلق کرد که نه تنها جذاب و دلنشین باشد، بلکه الگویی برای توسعه پایدار در سایر مناطق کشور نیز ارائه دهد.
