شب قدر، زمانی است که در آن تقدیر انسانها رقم میخورد و درهای رحمت خداوند به روی بندگان گشوده میشود. در این شبها، فرصتی بینظیر برای بازگشت به خدا، توبه از گناهان و دعا برای دگرگونی سرنوشت فراهم میآید. خبرنگار ایکنا از البرز با حجتالاسلام والمسلمین قادر محمدی، امام جمعه نظرآباد درباره اهمیت شبهای پرفیض قدر گفتوگویی کرده است که در ادامه میخوانیم.
ماه رمضان یکی از برترین ماههای سال است که در قرآن کریم و روایات اهل بیت(ع)، بهعنوان ماه ضیافت الهی و زمانی برای پاکسازی درون و خودسازی شناخته میشود. در این ماه، خداوند به بندگان خود فرصتی ویژه میدهد تا بهطور عمیقتر با خداوند ارتباط برقرار کنند و از رحمت و مغفرت او بهرهمند شوند. این ماه نه تنها زمانی برای روزهداری جسمانی است، بلکه فرصتی برای بازسازی روحی و معنوی انسانها است.
برای بهرهبرداری از ماه رمضان باید آن را بهعنوان یک فرصت برای تغییر درونی و تصفیه روحی درنظر گرفت. درواقع، ماه رمضان با خودسازی، توبه از گناهان، دوری از رذایل اخلاقی و تقویت ارتباط با خداوند همراه است. اولین گام برای بهرهبرداری مؤثر از این ماه، آمادگی برای پذیرش معنویات و توبه از گناهان است. از اینرو، به همه مسلمانان توصیه میکنم که در این ماه، علاوه بر روزهداری جسمانی، به پالایش روح خود نیز توجه ویژهای داشته باشند.
توبه در ماه رمضان باید شامل گناهان فردی و اجتماعی باشد. از نظر من، توبه فقط به گناهان فردی مانند دروغ، غیبت و دیگر گناهان شخصی محدود نمیشود، بلکه باید بهطور ویژه به گناهان اجتماعی نیز توجه داشته باشیم. انسان باید دل خود را از کینهها، حسادتها و عقدهها پاک کند و حق و حقوق دیگران را ادا کند.
مثلاً اگر فردی حقالناس بر گردن دارد، مانند قرض، غیبت، تهمت یا توهین به دیگران، باید قبل از آنکه ماه رمضان به پایان برسد، این حقوق را ادا کرده و از کسانی که از آنان ظلم کرده است، حلالیت بطلبد. حضرت علی(ع) فرموده است: «بدترین گناهی که انسان میتواند مرتکب شود، گناهی است که در آن حق دیگران نادیده گرفته شود.» بنابراین، توبه واقعی در ماه رمضان باید همه ابعاد زندگی انسان را دربر گیرد؛ از گناهان فردی گرفته تا گناهان اجتماعی.
ماه رمضان زمانی برای روحانی شدن و تقویت اراده است. روزهداری درواقع تمرینی است برای پرهیز از لذتهای مادی و تقویت خودسازی درونی. در طول روزهای رمضان، ممکن است برخی افراد با مشکلات جسمانی یا روانی مانند خستگی، گرسنگی و یا وسوسههای شیطانی مواجه شوند. در این شرایط، توصیه من این است که ابتدا با خودمان صادق باشیم و تلاش کنیم از هرگونه مشغولیت فکری یا جسمی که باعث بر هم خوردن روزه میشود، دوری کنیم.
یکی از راههایی که میتواند در این زمینه به کمک بیاید، ایجاد روحیه ایستادگی و استقامت در برابر مشکلات است. باید یاد بگیریم که روزهداری در ماه رمضان نه تنها به پرهیز از غذا و آب محدود نمیشود، بلکه حفظ روحیه و افزایش تحمل در برابر مشکلات زندگی نیز یکی از نتایج مثبت روزه است. بنابراین، علاوه بر رویکرد جسمانی، باید از نظر روانی و معنوی نیز آمادگی لازم را برای بهرهبرداری از ماه رمضان پیدا کنیم.
شبهای قدر، شبهایی بسیار پرفضیلت هستند. این شبها فرصت بینظیری برای دریافت رحمت و مغفرت الهی است. در شبهای قدر، تقدیر انسانها برای سال آینده رقم میخورد، به همین دلیل عبادت در این شبها دارای تأثیرات ویژهای در سرنوشت فردی و اجتماعی است.
اولین توصیه من این است که در شبهای قدر باید با دل شکسته و پر از احساس نیاز به خداوند، دست به دعا و عبادت بزنیم. دعای شبهای قدر باید با خلوص نیت و توجه کامل به درگاه الهی باشد. نباید تنها به درخواستهای فردی بسنده کنیم، بلکه باید برای همه مسلمانان و انسانهای نیازمند دعا کنیم.
قرآن در شب قدر نازل شده است، بنابراین در این شبها، باید از قرآن بهرهبرداری ویژهای داشته باشیم. یکی از بهترین عبادات در شبهای قدر خواندن قرآن با تدبر و تفکر در آیات الهی است. در کنار آن، نماز شب و دعاهای معتبر وارد شده از اهل بیت (ع) نیز توصیه میشود. حضرت علی (ع) در شبهای قدر، از هیچ فرصتی برای عبادت و ذکر خداوند غافل نمیشدند و تمام شب را به دعا و تضرع به درگاه الهی میپرداختند.
یکی از مهمترین عباداتی که در شبهای قدر باید به آن توجه شود، توبه و طلب مغفرت از خداوند است. در این شبها باید بهطور جدی از گناهان خود توبه کنیم و از خداوند بخواهیم که ما را در مسیر اصلاح و هدایت قرار دهد.
در شبهای قدر، علاوه بر دعا و عبادت، تقویت ارتباط اجتماعی و اصلاح روابط انسانی نیز اهمیت دارد. در این شبها باید دعاهای عمومی و جمعی نیز خوانده شود، زیرا دعاهای جمعی برکات بیشتری دارند. همچنین، در شبهای قدر باید به فکر دیگران باشیم و تلاش کنیم که در حد توان خود به نیازمندان کمک کنیم.
یکی دیگر از آداب مهم شبهای قدر، حفظ سکوت و تفکر در فضای معنوی این شبهاست. در این شبها باید از هرگونه مشغولیت و سرگرمیهای دنیوی پرهیز کرد و خود را در فضای عبادت قرار داد. در این شبها، باید بیش از هر زمان دیگری به یاد خداوند باشیم و در توبه و انابه به درگاه او توجه ویژه داشته باشیم.
توصیه من به همه مسلمانان این است که ماه رمضان، بهویژه شبهای قدر، فرصتی بینظیر برای تجدید حیات معنوی و رسیدن به تقوا است. باید از این فرصت استفاده کنیم و در این شبها با دلهای پاک و خالص، دست به دعا، توبه و عبادت بزنیم. مهمترین توصیه من این است که در این ماه و شبها، از فرصتهای الهی برای اصلاح خود، پاکسازی دلها و ارتقای روحانیت استفاده کنیم. هر یک از ما میتواند از برکات این شبها بهرهمند شود و در مسیر تغییرات مثبت و معنوی قدم بردارد.
انتهای پیام