حضور امام زمان(عج) و نقش استغفار در دفع عذاب الهی

حجت‌الاسلام مجید صفدری، امام جمعه مهستان در هفتمین نشست از سلسله جلسات تفسیر آیات مهدوی با اشاره به تفسیر آیه ۳۳ سوره انفال و نقش حضور حجت الهی در دفع عذاب از امت و جایگاه استغفار در دوران غیبت و ظهور امام زمان(عج) اشاره کرد و گفت: این آیه، مبنای روشنی برای درک جایگاه امام عصر(عج) در نظام تکوینی و تشریعی عالم است. 

 

وی با تأکید بر اینکه سنت الهی درباره حفظ امت از عذاب، منحصر به دوران پیامبر اکرم(ص) نبوده و در تمام دوران‌ها استمرار دارد، افزود: خداوند متعال در آیه ۳۳ سوره انفال می‌فرماید: «وَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَأَنتَ فِيهِمْ ۚ وَمَا كَانَ ٱللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَ»؛ یعنی تا زمانی که تو (پیامبر) در میان آنان هستی، خداوند آنان را عذاب نمی‌کند و تا زمانی که استغفار می‌کنند، عذابشان نخواهد کرد.

 

این مسئول بیان کرد: این آیه دو حقیقت بزرگ را آشکار می‌کند؛ نخست آنکه حضور پیامبر اکرم(ص) در میان امت، عاملی برای دفع عذاب الهی است و دوم آنکه استغفار و توبه مردم، راهی برای رهایی از خشم و مجازات الهی است. اما این سؤال مطرح می‌شود که پس از رحلت پیامبر(ص)، این سنت الهی چگونه ادامه می‌یابد؟

 

صفدری با اشاره به جایگاه حجت الهی در عالم هستی تصریح کرد: طبق روایات اهل‌بیت(ع)، زمین هیچ‌گاه از حجت الهی خالی نمی‌ماند. امام صادق(ع) می‌فرماید: «از روزی که خداوند حضرت آدم(ع) را آفرید، زمین هیچ‌گاه از حجت خالی نبوده است، زیرا اگر چنین باشد، زمین اهلش را در خود فرو خواهد برد.» (بحارالانوار، ج ۲۳، ص ۵) بنابراین، همان‌گونه که حضور پیامبر اکرم(ص) عامل دفع عذاب الهی از امت بود، در دوران پس از ایشان نیز این نقش بر عهده امام زمان(عج) است.

 

امام جمعه شهر مهستان تصریح کرد: امام مهدی(عج)، حتی در دوران غیبت، مانند خورشیدی است که پشت ابرها پنهان شده، اما همچنان نورش به جهانیان می‌رسد. بنابراین، جهان هستی از برکات و رحمت وجودی ایشان بهره‌مند است و اگر وجود حضرت نبود، زمین اهلش را در خود فرو می‌برد.

 

 

امام جمعه مهستان در ادامه با اشاره به بخش دوم آیه که می‌فرماید «وَمَا كَانَ ٱللَّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَ»، گفت: استغفار و توبه، علاوه بر آنکه راه نجات فردی است، نقش مهمی در تحولات اجتماعی و جهانی دارد. روایات اهل‌بیت(ع) تأکید دارند که یکی از عوامل اصلی تعجیل در ظهور امام زمان(عج)، استغفار و بازگشت مردم به سوی خداوند است.

 

وی افزود: امام علی(ع) می‌فرماید: «بهترین وسیله برای جلب رحمت الهی و تعجیل در فرج، استغفار است.» (نهج‌البلاغه، حکمت ۴۲۴) بنابراین، استغفار تنها راه دوری از عذاب نیست، بلکه یکی از ابزارهای مهم برای نزدیک‌تر شدن به دوران ظهور نیز محسوب می‌شود.

 

صفدری با استناد به حدیثی از امام باقر(ع) خاطرنشان کرد: امام باقر(ع) می‌فرماید: «اگر شیعیان ما بر عهد خود استوار باشند و از گناه دوری کنند، ظهور ما تأخیر نخواهد داشت.» (بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۳) این حدیث به وضوح نشان می‌دهد که وضعیت اخلاقی و دینی جامعه، مستقیماً بر تحقق ظهور تأثیر دارد و جامعه‌ای که به سوی گناه و فساد حرکت کند، نه‌تنها خود را از رحمت الهی محروم می‌کند، بلکه ظهور را نیز به تأخیر می‌اندازد.

 

امام جمعه مهستان با اشاره به ویژگی‌های دوران ظهور گفت: یکی از شاخصه‌های جامعه مهدوی، بازگشت مردم به استغفار و توبه است. در روایات آمده است که حضرت مهدی(عج) هنگامی که قیام کند، جامعه را به سوی خداپرستی و معنویت هدایت خواهد کرد و جهانیان به حقیقت قرآن و تعالیم اسلام باز خواهند گشت.

 

این مسئول تصریح کرد: امام صادق(ع) می‌فرماید: «هنگامی که قائم(عج) قیام کند، مردم را به دین اسلام از نو دعوت خواهد کرد، همان‌گونه که پیامبر(ص) آنان را دعوت کرد.» (بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۶) یعنی در دوران ظهور، تحولی عظیم در بینش و سبک زندگی مردم رخ خواهد داد و عدالت و معنویت، جایگزین ظلم و انحراف خواهد شد.

 

 

صفدری در ادامه به وظایف منتظران در دوران غیبت اشاره کرد و گفت: منتظر واقعی کسی است که علاوه بر دعا برای ظهور، زمینه‌ساز تحقق آن نیز باشد. آیه ۳۳ سوره انفال به ما نشان می‌دهد که برای مصون ماندن از عذاب‌های اجتماعی و فردی، باید وظایف خود را در دوران غیبت بشناسیم و عمل کنیم.

 

وی مهم‌ترین وظایف منتظران را چنین برشمرد: تقویت ارتباط معنوی با امام زمان(عج)، همان‌گونه که پیامبر اکرم(ص) مایه امنیت جامعه از عذاب الهی بودند، ما نیز باید پیوند قلبی و عملی خود را با حضرت مهدی(عج) حفظ کنیم و در عمل به آموزه‌های ایشان پایبند باشیم. استغفار و دوری از گناه. اگر می‌خواهیم از مشکلات اجتماعی و معنوی آخرالزمان نجات پیدا کنیم، باید به استغفار و اصلاح اخلاقی روی بیاوریم. دعا برای تعجیل در ظهور نیز نوعی استغفار است، زیرا نشان‌دهنده بازگشت قلبی ما به سوی خداوند است و امر به معروف و نهی از منکر. اصلاح جامعه و آماده‌سازی آن برای ظهور، یکی از مهم‌ترین وظایف منتظران است. امام مهدی(عج) تنها در جامعه‌ای ظهور خواهد کرد که آماده پذیرش عدالت و حکومت الهی باشد.

 

صفدری در پایان خاطرنشان کرد: امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند بازگشت به ارزش‌های دینی و تقویت ایمان و استغفار هستیم. اگر می‌خواهیم شاهد ظهور امام عصر(عج) باشیم، باید خود را برای پذیرش حکومت عدل الهی آماده کنیم و از گناهان فاصله بگیریم. این مسیر، تنها راه رهایی از عذاب‌های دنیا و آخرت و رسیدن به دوران پرشکوه ظهور است.