میناکاری با رنگ‌ اشتغال؛ کارآفرینی از دل هنر

هنر، به‌ویژه در دنیای امروز، تنها یک وسیله برای ابراز احساسات و زیبایی نیست، بلکه به یک ابزار قدرتمند برای تغییر و تحول اجتماعی تبدیل شده است. هنرهای سنتی ایرانی، همچون میناکاری روی سفال، به‌عنوان گنجینه‌ای از تاریخ و فرهنگ این سرزمین، همواره مورد توجه و احترام جهانیان بوده است. با این حال، در کنار حفظ اصالت و قدمت این هنر، افرادی هستند که با نگاه نو و تلاش بی‌وقفه خود، دنیای جدیدی از فرصت‌های اقتصادی و اجتماعی را برای جامعه خود خلق می‌کنند.

یکی از این افراد، زهرا آتشگر دهقان، بانوی هنرمند و کارآفرین البرزی است که از سال ۹۸ هنر میناکاری را به‌طور حرفه‌ای آغاز کرده و با پشتکار و دید بلند، توانسته است نه تنها آثار زیبای هنری تولید کند، بلکه بستر اشتغالزایی برای ۵۰ نفر در منطقه غرب کرج ایجاد کند. کارگاه او امروز نه تنها به تولید سفالینه‌های میناکاری شده اختصاص دارد، بلکه به محلی برای آموزش و تربیت هنرجویان جوان و مشتاق به این هنر تبدیل شده است.

در این گفت‌وگوی ایکنا با بانوی کارآفرین و هنرمند البرزی، همراه می‌شویم تا بیشتر از تجربه‌ها و دستاوردهای او بدانیم و از مسیر دشوار و پربار او در دنیای هنر و کارآفرینی بشنویم.

ایکنا: چه زمانی به هنر میناکاری روی سفال علاقه پیدا کردید و چطور وارد این حوزه شدید؟

علاقه‌ام به هنر میناکاری به دوران نوجوانی برمی‌گردد، اما به صورت جدی از سال ۹۸ وارد این عرصه شدم. ابتدا با مطالعه و تحقیق درباره تاریخچه و تکنیک‌های این هنر شروع کردم و کم‌کم متوجه شدم که می‌توانم با ترکیب هنر و صنعت، کارهای جدیدی تولید کنم. پس از مدتی هم با شرکت در کارگاه‌های آموزشی و استفاده از منابع مختلف، مهارت‌های خودم را تقویت کردم و تصمیم گرفتم این کار را به صورت حرفه‌ای دنبال کنم.

ایکنا: چطور توانستید کارگاه خود را راه‌اندازی کنید و به‌طور خاص برای دیگران اشتغال ایجاد کنید؟

یکی از اهداف من همیشه این بوده که تنها به تولید آثار هنری نپردازم، بلکه به دیگران هم کمک کنم تا از این راه امرار معاش کنند. به همین دلیل، از تسهیلات اشتغالزایی بسیج سازندگی استفاده کردم و توانستم کارگاه میناکاری خودم را راه‌اندازی کنم. یکی از مهم‌ترین خریدهایی که برای کارگاه انجام دادم، خرید یک کوره ۱۵۰ لیتری برای پخت سفال بود. این کوره برای من که می‌خواستم تولیدات انبوه داشته باشم، ضروری بود. اما علاوه بر خودم، این کوره به کارآموزانی که قادر به خرید چنین دستگاهی نبودند هم کمک کرد. به این صورت، نه تنها خودم از آن استفاده می‌کنم، بلکه هنرجویانم هم می‌توانند از این تجهیزات برای پخت آثار خودشان بهره‌مند شوند.

ایکنا: درحال حاضر چند کارآموز دارید و چگونه توانسته‌اید برای این تعداد افراد اشتغال ایجاد کنید؟

حدود ۵۰ نفر در کارگاه من مشغول به کار و آموزش هستند. این افراد شامل کارآموزان تازه‌کار گرفته تا کسانی که تجربه بیشتری دارند می‌شوند. من به هر کدام از آن‌ها فرصتی برای یادگیری و پیشرفت داده‌ام و در کنار آموزش، به آن‌ها کمک می‌کنم تا آثار خود را تولید کرده و به فروش برسانند. به‌طور کلی، این کارگاه نه تنها به من بلکه به خانواده‌های این افراد هم منبع درآمدی ثابت فراهم کرده است.

ایکنا: آیا فقط خودتان کارآموز می‌پذیرید یا با سایر نهادها و سازمان‌ها هم در ارتباط هستید؟

علاوه بر این که خودم کارآموز می‌پذیرم، با چندین نهاد و سازمان محلی هم همکاری دارم. به طور خاص، در همکاری با بسیج سازندگی و دیگر مؤسسات حمایت از اشتغال، توانسته‌ام تسهیلات و منابع بیشتری برای رشد کارگاه فراهم کنم. برخی از این سازمان‌ها به‌ویژه در زمینه آموزش مهارت‌های حرفه‌ای، با ما همکاری می‌کنند و از طریق آن‌ها، افراد بیشتری به این عرصه معرفی می‌شوند.

ایکنا: پس شما توانسته‌اید با ایجاد یک شبکه حمایتی، هم به کارآموزان و هنرمندان محلی کمک کنید و هم محصولات خودتان را به بازارهای گسترده‌تری معرفی کنید. آیا محصولات شما به بازارهای خارجی هم راه پیدا کرده است؟

بله، خوشبختانه محصولات من و کارآموزانم به استان‌های مختلف کشور ارسال می‌شود و حتی در برخی موارد به خارج از کشور هم صادر شده است. برای مثال، دست‌سازه‌های ما به کشورهای مختلفی همچون آمریکا صادر شده است. این موضوع برای من و همکارانم انگیزه زیادی ایجاد کرده است؛ چون هم به ترویج هنر ایرانی کمک می‌کند و هم باعث شناخته‌شدن محصولات ما در بازارهای بین‌المللی می‌شود. صادرات محصولات هنری ایرانی نه تنها می‌تواند ارزآوری برای کشور داشته باشد، بلکه فرصتی برای معرفی فرهنگ و هنر غنی ما به دنیا فراهم می‌کند.

ایکنا: فکر می‌کنید در آینده این کارگاه چه مسیری را طی خواهد کرد؟ آیا برنامه‌ای برای گسترش فعالیت‌های خود دارید؟

بله، به‌طور قطع برنامه‌های زیادی برای آینده دارم. من سعی دارم نه تنها تعداد کارآموزان و تولیدات خود را افزایش دهم، بلکه کیفیت آثار را هم ارتقا دهم. در نظر دارم به‌زودی کارگاه را گسترش دهم تا بتوانیم ظرفیت تولید را بالا ببریم. همچنین به فکر صادرات بیشتر و معرفی هنر میناکاری در بازارهای جهانی هستم. یکی از اهداف بلندمدت من، برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی است تا بتوانم هنر ایرانی را به دنیا معرفی کنم و از این طریق، زمینه‌های اشتغال و توسعه اقتصادی بیشتری فراهم کنم.

ایکنا: آیا پیامی برای کسانی که به دنبال شروع کارآفرینی هستند یا علاقه‌مند به یادگیری هنر هستند، دارید؟

پیامی که همیشه به دیگران می‌دهم این است که هیچ وقت از یادگیری دست برندارند. همیشه به دنبال ارتقای مهارت‌های خود باشند و از فرصت‌های موجود استفاده کنند. کارآفرینی مسیر سختی است، اما با پشتکار و ایمان به توانایی‌های خود می‌توان به موفقیت رسید. اگر شما به کاری که انجام می‌دهید علاقه داشته باشید و با دقت و صداقت در آن پیش بروید، نتیجه‌اش قطعا رضایت‌بخش خواهد بود. به نظر من، هنر می‌تواند هم ابزاری برای رشد فردی و هم راهی برای ایجاد تغییرات مثبت در جامعه باشد.