فرصت‌های تلاوت مؤثر در مساجد و محافل

به گزارش خبرنگار ایکنا، حسینیه الزهرا‌(س) مجتمع امام خمینی‌(ره) از ششم تا هشتم دی‌ماه میزبان اساتید قرآنی از سراسر کشور برای برگزاری هجدهمین نشست تخصصی استادان، قاریان و حافظان ممتاز قرآن کریم است. این نشست طی سه روز از ساعت ۱۴:۳۰ تا ۲۱:۳۰ به همت شورای عالی قرآن و مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه برگزار شد.

در روز پایانی این نشست که امروز جمعه هشتم دی‌ماه است، مقاله «جایگاه مساجد، محافل عمومی و مسابقات در اثرگذاری تلاوت» از سوی حجت‌الاسلام سیدمصطفی حسینی، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی ارائه شد.

حجت‌الاسلام سیدمصطفی حسینی، دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی در ابتدای ارائه خود گفت: حضرت محمد(ص) می‌فرمایند ساختن مساجد برای اقامه قرآن بوده است و طبعا قرآن و مسجد با هم ارتباط وثیقی دارند. مناسب‌ترین مکان برای تلاوت قرآن مسجد است. حال برای اینکه این مساجد بتوانند در تلاوت نیز اثرگذار باشد به برخی مؤلفه‌ها نیاز دارد که برخی از آن‌ها ظاهری یعنی بیرونی و برخی دیگر باطنی یعنی درونی است؛ برخی از آن‌ها به قاری قرآن مربوط است و بعضی به مستمع و بعضی هم به عوامل دیگری، اعم از زمان و مکان مربوط است.

وی با بیان اینکه اساسا در بحث تلاوت تاثیرگذار که موضوع این نشست تخصصی است، بایستی به مقوله زمان و مکان توجه داشته باشیم، اظهار کرد: در این موضوع یکی از سوالات اصلی این است که چقدر به صورت عالمانه بحث فضاسازی را در موضوع تلاوت اثرگذار بررسی کرده‌ایم؟ اتفاقاتی که امروز معماری جدید و قدیم رقم‌ زده است تا چه حد در این عرصه اثرگذار بوده است. متاسفانه مساجد امروز ما با مساجد قدیمی که روح و حال خاصی در آن بود، خیلی تفاوت کرده است و حتی برخی از مساجد در ظاهر، شمایی از مسجد و عبادتگاه ندارند.

دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی با بیان اینکه در بحث مکان اجرای تلاوت ابزار و وسایل خیلی مهم و اثرگذار است، گفت: معمولا وقتی با مخاطبی مواجه می‌شویم که از عالم تلاوت قرآن هیچ آشنایی ندارد، اما وقتی در مسجدالحرام و مسجدالنبی قرار می‌گیرند، این تلاوت به دل آن‌ها می‌نشیند به دلیل وجود سیستم صوتی پرقدرت و معماری آنجاست که همگی این شرایط در این حوزه اثرگذار است.

حسینی ادامه داد: در تلاوت اثرگذار یکسری عوامل دست قاری نیست و عواملی وجود دارد که باید دست به دست هم دهند تا این تلاوت اثرگذار اتفاق بیفتد. به عنوان مثال در مسجد امام جماعت و مسئولان مسجد هم باید به این امر توجه داشته باشند و اگر قائل به این موضوع نباشند، قطعا مشکل‌ساز خواهد بود.

وی تصریح کرد: یکی از مشکلاتی که ما در کشورمان داریم، این است که تعداد قابل توجهی از امامان مساجد قاری نیستند و همچنین برخی از قاریان ما نیز امام نیستند. فرصت‌های تلاوت مؤثر در زمان ارائه خلاصه نمی‌شود. ما باید از فرصت استثنایی تلاوت استفاده کافی را داشته باشیم.

دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی با بیان اینکه مؤلفه‌های گوناگونی در اثرگذاری تلاوت بر مخاطب ایفای نقش می‌کند، افزود: در این موضوع، از سویی تأثیرات مکان مناسب بر تلاوت و از سوی دیگر اثرگذاری عواملی مانند آنچه در برگزاری رویداد‌هایی همچون محفل و مسابقه بر روی مخاطب اثر می‌گذارد، بررسی شده است؛ لذا در بخش اول مقاله که بررسی جایگاه مسجد در اثرگذاری تلاوت است، به تأثیرگذاری مکان و فضا و مؤلفه‌های مرتبط با آن اشاره شده است.

وی با بیان اینکه یکی از محوری‌ترین عوامل در این موضوع، نقش امام جماعت است که با دعوت از نمازگزاران و تشویق آن‌ها به حضور در مراسم تلاوت قرآن و نیز تأکید بر توجه به معانی آیات، مؤثر شمرده می‌شود، گفت: مؤلفه‌های دیگری همچون انتخاب زمان مناسب، مدت تلاوت، قرائت‌های اذان‌گاهی و انتخاب آیات مناسب و حتی فضاسازی، ازجمله عوامل مؤثر در استقبال مخاطب و اثرگذاری تلاوت خواهد بود.

حسینی در ادامه این بخش، به الزاماتی که باید قاری قرآن در خصوص تلاوت مؤثر در مسجد بدان توجه داشته باشد، اشاره کرد و گفت: طی این مقاله رویداد‌هایی نظیر برگزاری محافل در اماکن عمومی مورد بررسی قرار گرفته است، که البته لازم است تغییرات بنیادین یافته و با شیوه برگزاری محفل موضوعی و مناسبتی و توجه ویژه به ذائقه مخاطب و ایجاد جذابیت و الگوگیری از محافل موفق، روح تازه‌ای در آن دمیده شود.

دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی ادامه داد: همچنین در بخش‌هایی به رویداد مهم مسابقات قرآنی در سطوح و مناسبت‌های مختلف و راه‌کار اثرگذاری آن، پرداخته شده است؛ راهکار‌هایی همچون محتوامحوری، برگزاری مسابقه با رویکرد تلاوت مؤثر و بررسی رأی مردمی به تلاوت‌های اثرگذار ازجمله این موارد است.

یادآوری می‌شود، بخش‌هایی از این نشست سه روزه از شبکه قرآن و معارف سیما پخش می‌شود.

ایکنا طی پرونده‌ای خبری به پوشش ارائه مقالات و سخنرانی‌های این سه روز می‌پردازد.

برای پخش زنده این نشست https://www.aparat.com/shora.ir/live کلیک شود.

تشریح برنامه‌‌های هجدهمین نشست شورای عالی قرآن + عنوان مقالات