به گزارش ایکنا؛ اندونزی کشوری مسلمان در جنوب شرق آسیاست که تعداد بسیاری از شیعیان را در خود جای داده؛ به نحوی که امروزه شاهد گسترش روزافزون پیروان این مذهب هستیم و راهاندازی سازمانها و مراکز اسلامی و شیعی در این کشور بر گسترش این مذهب در اندونزی تأکید دارد.
با روی کار آمدن خلفای بنیعباس و پذیرش اسلام در بسیاری از سرزمینها، متوکل، که از دشمنان شیعیان بود، سعی کرد نشانههای این مذهب در سرزمین اسلامی را از میان ببرد. همین موضوع سبب مهاجرت بسیاری از شیعیان به مناطق دوردست شد که اندونزی یکی از آن مناطق است که در قرنهای بعد، اساس حکومتهای شیعی در آنجا بنیان گذاشته شد.
در این باره با حجتالاسلام والمسلمین مجید حکیم الهی، رئیس مرکز اسلامی جاکارتا، به گفتوگو نشستیم؛ وی مسئولیت دفتر امور بینالملل جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، نمایندگی مقام معظم رهبری در اندونزی، معاونت بینالملل جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و معاونت بینالملل جامعهالمصطفی العالمیه(ص) را در کارنامه خود دارد.
الفت میان مذاهب
حکیم الهی با اظهار اینکه تکیه بر نقاط مشترک مذهبی و فرهنگی بین ایران و اندونزی در دستور کار نمایندگی رهبری در این کشور قرار دارد، افزود: جمهوری اسلامی ایران به امالقرای فعالیتهای قرآنی در جهان تبدیل شده است؛ با اطلاعرسانی از فعالیتهای قرآن و مشترک میان دولتهای اسلامی میتوان قلبها را بیش از پیش به یکدیگر نزدیک کرد و در این میان نقش رسانهها بسیار ارزشمند و مهم است.
رئیس مرکز اسلامی جاکارتا با قدردانی از تلاشهای رسانهای این خبرگزاری در عرصه فعالیتهای قرآنی و بینالمللی بیان کرد: از این خبرگزاری به دلیل اهتمام به نشر، توسعه و گسترش اخبار و فعالیتهای قرآنی قدردانی میکنیم و تبدیل به پایگاه و مرجع علمی معارف و اخبار قرآنی شده است.
معرفی آخرین دستاوردها
وی با تأکید بر اینکه بهتر است که ایکنا به معرفی آخرین دستاوردها در حوزه قرآن و علوم قرآنی بپردازد، ادامه داد: این خبرگزاری میتواند اخبار و اطلاعات برگزاری همایشها و برنامههای قرآنی را در کشورهای مختلف به خوبی پوشش دهد و با شناسایی این فعالیتها در عرصههای جهانی، به معرفی آخرین دستاوردها در حوزه قرآن و علوم قرآنی بپردازد.
نماینده مقام معظم رهبری در اندونزی با اشاره به فعالیتهای گسترده قرآنی در عرصه بینالملل افزود: گامهایی در این زمینه برداشته شده، ولی فعالیتها بسیار است و ما اکنون در ابتدای راه هستیم؛ به فرموده امیر مؤمنان(ع) قرآن کریم اقیانوسی است که دستیابی به اعماق آن امکانپذیر نیست.
معاون سابق حوزه بینالملل جامعهالمصطفی اظهار کرد: با همت و تلاش خبرگزاری ایکنا میتوان این فعالیتهای قرآنی را به جامعه معرفی کرد. بدون شک رسیدن این رسانه به جایگاه مطلوب در میان رسانههای قرآنی، با توجه به همتی که وجود دارد، کار آسانی است.
استفاده از ظرفیتها
وی اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران به امالقرای فعالیتهای قرآنی در جهان تبدیل شده است که میتواند در سایر کشورها نیز تأثیرگذار باشد و نگاه جدیدی را به فعالیتها و معارف قرآنی فراگیر کند و موضوعات جدیدی را برای مردم به نمایش گذارد.
حکیم الهی بیان کرد: اگر جامعه مخاطب با فعالیتهای قرآنی جمهوری اسلامی و دیگر کشورها آشنا شود، انگیزه بسیاری برای فعالیت قرآنی در میان آحاد جامعه ایران ایجاد خواهد شد.
وی افزود: ایران ظرفیتهای فراوانی در فعالیتهای قرآنی دارد و کارهای بزرگی را در طول سالهای گذشته انجام داده و در این باره باید در سطح جهانی و برای همه کشورها مراکز و مؤسسات قرآنی الگو باشند.
همگرایی مذاهب
نماینده مقام معظم رهبری در اندونزی بیان کرد: هرچند در کشورهای مختلف مراکز قرآنی وجود دارد، فعالیتها محدود و مشخص است و جمهوری اسلامی ایران توانسته است بسیاری از این حد و مرزها را بردارد و تنوع ایجاد کند و طیف گستردهای از فعالیتهای قرآنی را ارائه کند.
وی تصریح کرد: ایکنا به عنوان یک خبرگزاری، همان جایگاهی است که باید این گونه فعالیتهای قرآنی را در سطح جهانی منعکس کند، زیرا اساس و مبنای فعالیت چنین رسانهای، بر پایه اخلاص و تقواست که در دستاندرکاران این رسانه وجود دارد و کارشان برکت و توسعه پیدا میکند.
حکیم الهی گفت: اگر براساس فعالیتهای قرآنی در سطح منطقه و کشورهای اسلامی حرکت کنیم، نه فقط تنش و چالشی با پیروان سایر مذاهب اسلامی نخواهیم داشت، بلکه موجب همگرایی، همافزایی، الفت، اتحاد و یگانگی میان مذاهب اسلامی میشویم.
ارائه نوآوری
وی با بیان اینکه یکی از عناصر مشترک میان مذاهب اسلامی قرآن کریم است، ادامه داد: این کتاب آسمانی عنصری است که پیروان ادیان الهی نیز به آسمانی بودن آن اعتراف دارند.
رئیس مرکز اسلامی جاکارتا درباره فعالیتهای منطقه جنوب شرقی آسیا و به ویژه اندونزی اظهار کرد: با توجه به اهداف قرآنی ایران، از ابتدا و شروع فعالیتهای مرکز اسلامی جاکارتا در اندونزی، انجام اقدامات قرآنی را سرلوحه کارهای خود قرار دادیم و نوآوریهایی را که در حوزه معارف قرآنی و هنر قرآن در ایران ارائه شده است را به عنوان الگو به مراکز قرآنی اندونزی معرفی میکنیم.
وی در ادامه این مطلب افزود: گام نخست این فعالیتها تأسیس دارالقرآن کریم بوده تا از این طریق بتوانیم ارتباط گستردهای با مراکز قرآنی در اندونزی داشته باشیم؛ همچنین نوآوریهایی که در حوزه معارف و هنر قرآنی در ایران صورت گرفته است را به عنوان الگو به مراکز قرآنی اندونزی معرفی کنیم.
الگوسازی
حکیم الهی عنوان کرد: در این راستا به نظر میرسد دستاوردهای خوبی داشته و موفقیتهایی را کسب کردهایم و توانستیم بخشی از هنر قرآنی ایران را به جامعه اندونزی معرفی و آن را الگوسازی کنیم تا در حوزههای قرآنی با طیف گستردهای به فعالیت بپردازند.
وی اظهار کرد: دومین رویکرد دارالقرآن تربیت مربیان قرآن است؛ با توجه به اینکه به صورت مستقیم وارد حوزه قرآن نشدیم و از طرفی نیاز بسیاری به فعالیتهای قرآنی دیده میشود و استادان و امکانات محدود است، درصددیم که مربیان قرآنی بسیاری را تربیت کنیم.
نمایی کلی از نقشه اندونزی
نماینده مقام معظم رهبری در اندونزی در بخش دیگری از سخنانش بیان کرد: این مربیان میتوانند مراکز قرآنی را در سراسر کشور تأسیس کنند تا نسل جدید با معارف و هنر قرآنی آشنا شود که شامل روخوانی، معارف قرآنی، تفسیر معانی، حفظ قرآن، حفظ با اشاره، فنون و هنرهای قرآنی است.
تأسیس 30 مرکز قرآنی
وی با اشاره به گام سوم در این راستا اظهار کرد: این حرکت شامل تأسیس مدارس قرآنی است؛ با توجه به اینکه لازم است نوجوانان قرائت قرآن را فرابگیرند و به حفظ حداقل جزء سیام قرآن اهتمام داشته باشند، بیش از 30 مرکز آموزش قرآنی تأسیس کردیم.
حکیم الهی تصریح کرد: در هر مرکزی به طور میانگین 70 نفر از نوجوانان دختر و پسر شرکت میکنند و مربیان به آنان آموزش میدهند؛ این حرکت گام مؤثری بوده و توانستهایم جمعیت قابل توجهی از مردم این کشور را با معارف قرآنی آشنا کنیم.
وی درباره چهارمین فعالیت دارالقرآن گفت: این گام به برگزاری مسابقات قرآنی مربوط است که به دو صورت انجام میشود؛ بخش اول، مسابقات قرآنی استانی است که در هر استان یک مرکز آن را انجام میدهد. سپس مرحله کشوری برگزار خواهد شد؛ البته امیدواریم بتوانیم بستری را برای برگزاری مسابقات بینالمللی فراهم کنیم.
برگزاری شبهای قرآن
رئیس مرکز اسلامی جاکارتا بیان کرد: پنجمین فعالیت قرآنی این مرکز عبارت است از برگزاری شبهای قرآن و نشستهای قرآنی که شامل قرائت یک قاری بینالمللی و اجرای گروههای سرود و تواشیحخوانی قرآنی است؛ تلاش میکنیم که در این بخش از حافظان قرآن نیز استفاده کنیم.
وی با بیان اینکه سیاست کلی که در جاکارتا در پیش گرفتهایم، توجه اصولی به اساس دین اسلام براساس آموزههای قرآن کریم و سنت پیامبر و ائمه معصومین است، افزود: در این راستا به دانشافزایی مبلغانی که توانایی تبلیغ دارند میپردازیم تا آنان بتوانند براساس این رویکرد اصیل به تبلیغ اسلام بپردازند. این مبلغان علاوه بر شیعیان از اهل تسنن نیز هستند که اسلام را محور اصلی فعالیت خود قرار میدهند.
همچنین، حکیم الهی اظهار کرد: دو سیاست اصولی را در تبلیغ اسلام مورد توجه قرار میدهیم که همه مبلغان باید براساس آن حرکت کنند؛ نخستین مورد، پرهیز از هر گونه افراط و دیگری، پیشگیری از تنش با مذاهب اسلامی یا آئینهای دیگر است.
پرهیز از تنش
نماینده مقام معظم رهبری در اندونزی بیان کرد: سیاست پرهیز از ایجاد تنش میان مبلغان اسلام و پیروان سایر ادیان موفق بوده است و از این راه توانستهایم رابطه خوب و صمیمانهای با پیروان مذاهب اسلامی و آئینهای بودایی و هندو داشته باشیم.
وی با اشاره به اینکه یکی از رویکردهای ما در حوزه تبلیغ، ارائه خدمات اجتماعی به مخاطبان و شهروندان هر مذهب و دینی است، ادامه داد: خدماتدهی با این دیدگاه بسیار اثربخش بوده است که میتوان آن را در چند نوع تقسیمبندی کرد؛ یکی از این خدمات توجه به درگذشتگان از نظر غسل، کفن، تجهیز و دفن است.
حکیم الهی بیان کرد: با توجه به اینکه آداب غسل، کفن و دفن در مکتب اهل بیت(ع) مستحبات بسیاری دارد، توجه میکنیم که همه این آداب به درستی انجام شود؛ طلاب در هر شهر و روستایی که به آداب غسل، کفن و دفن میپردازند مورد توجه اهالی قرار میگیرند، به طوری که هر شخصی فوت کند از مبلغان برای این موارد دعوت میشود یا فرد درگذشته در وصیتش میخواهد این کار برای وی انجام شود.
کمک به آسیبدیدگان
رئیس مرکز اسلامی جاکارتا گفت: با توجه به اینکه تعداد مبلغان محدود است، برای تجهیز اموات افرادی داریم که در شهرهای مختلف آداب غسل، کفن و دفن را به وسیله پیکرهای نمایشی انسانی آموزش میدهند که این کار مورد استقبال قرار میگیرد.
وی ادامه داد: در بخش تجهیز اموات نیز دو بخش خواهران و برادران به طور مجزا شکل گرفته است که بخش خواهران مؤسسه حضرت رقیه نام دارد؛ در این بخشها خدمات رایگان ارائه میشود.
خسارات ناشی از زلزله
رئیس مرکز اسلامی جاکارتا به دومین خدمات اجتماعی اشاره و بیان کرد: خدمترسانی به آسیبدیدگان حوادث طبیعی در این بخش انجام میشود. اندونزی کشوری حادثهخیز است که همواره دچار سیل، زلزله، سونامی و آتشفشان میشود. برادران مبلغ در این بخش به صورت گروهی عازم مناطق حادثهدیده میشوند و کمکهایی را که از پیروان اهل بیت جمعآوری کردهاند در میان حادثهدیدگان توزیع میکنند.
سمپاشی
وی احداث منازل مسکونی، مدرسه و حفر چاه آب برای مناطق محروم و آسیبدیده را از جمله سومین نوع خدمات اجتماعی برشمرد و افزود: چهارمین خدمات اجتماعی که استادان و مبلغان انجام میدهند سمپاشی است؛ رطوبت بالا، بارندگی بسیار و آبهای راکد در اندونزی محل رشد و توسعه پشه و حشرات موذی است که آسیب بسیاری را وارد میکند.
نماینده مقام معظم رهبری در اندونزی گفت: سمپاشی هر ساله یکی از ضرورتهاست، ولی فقر خانوادهها مانع از انجام این کار میشود که مبلغان یکی از خدمات خود را به این موضوع اختصاص دادهاند.
وی در بخش دیگری از سخنانش اظهار کرد: اساتید شاخص، سخنرانان و عالمان شیعه در این طرحهای اجتماعی حضور پیدا میکند و به سمپاشی میپردازند. این حضور در موضوع دفن اموات نیز وجود دارد و بارزترین علمای حاضر در اندونزی به دفن میت اقدام میکنند.
جایگاه ارزنده
به گفته حکیم الهی، تأمین آمبولانس برای مناطق مختلف از دیگر خدماتی است که مبلغان در اندونزی ارائه میکنند. در این راستا شیعیان با کمکهای خود به خرید آمبولانس اقدام میکنند و آن را در اختیار مراکز و مساجد قرار میدهند که به صورت شبانهروزی به فعالیت میپردازد.
وی با بیان اینکه چند نفر نیز به صورت داوطلبانه آمادگی اعزام و همراهی با آمبولانس را در هنگام وقوع حوادث دارند، افزود: همه این فعالیتهای خدماتی و اجتماعی از سوی مبلغان و روحانیون انجام میشود؛ پیروان اهل بیت به این طریق توانستهاند نفوذ خوبی در جامعه اندونزی داشته باشند و جایگاه ارزندهای را میان مردم این کشور به دست آورند.
نمایی از کشور اندونزی
نماینده مقام معظم رهبری در اندونزی یادآور شد: اگر این الگو در سایر کشورها انجام شود گرایش مردم به روحانیون بیشتر میشود، زیرا مردم متوجه میشوند که روحانیون فقط نمیخواهند با کلام خود آنها را به خیر و صلاح دعوت کنند، بلکه به صورت عملی نیز وارد عرصه فعالیت میشوند و کمک میکنند.
فعالیت علیه اسلام
وی به بیان خاطراتی از ارائه این خدمات پرداخت و گفت: در ارائه خدمات مربوط به دفن، برخی از پیروان اهل بیت ابتدا مورد فشار و اذیت قرار داشتند؛ به تدریج و با گذشت زمان مردم شهر متوجه خدماتی که آنان ارائه میکردند شدند و نه فقط فشار از روی مبلغان برداشته شد، بلکه مردم با آنان نیز همراه شدند و به صورت داوطلبانه به کمک آنها میآیند.
حکیم الهی از فعالیتهای بسیار جریانها و سازمانهای تکفیری علی مذاهب اسلامی در اندونزی یاد و اظهار کرد: ارائه خدمات از سوی مبلغان باعث میشود که مردم فریب این گونه گروهها را نخورند.
وی ادامه داد: یکی دیگر از فعالیتهای مبلغان، تأسیس دارالایتام است؛ ایتام بسیاری در نتیجه حوادث طبیعی در اندونزی وجود دارند که نیازمند سرپرستی هستند. تلاش شده است که مراکزی برای نگهداری ایتام فراهم شود که در این راستا هیچ گونه تبلیغی نیز به طور مستقیم انجام نمیشود.
حجتالاسلام حکیم الهی، نماینده رهبری در اندونزی
رئیس مرکز اسلامی جاکارتا اظهار کرد: اوج برنامهها در ماه رمضان است که مساجد مملو از جمعیت میشود؛ در اکثر مساجد تا هنگام اذان صبح برنامه اجرا میشود. این مراسم شامل قرائت قرآن، جلسات ذکر و یاد خدا، آموزش احکام و سخنرانی است.
وی با بیان اینکه مردم اندونزی از دل و جان شیفته و علاقهمند به جمهوری اسلامی ایران، امام خمینی و رهبر انقلاب هستند، درباره نگرش مردم این کشور بیان کرد: این برنامهها هیچ تفاوتی میان شیعه و سنی ندارد و گاه دیده میشود که علایق اهل تسنن به موارد یاد شده بیش از شیعیان است.
ظهور اسلام در اندونزی
تاریخنویسان درباره زمان دقیق ورود اسلام به اندونزی نظر واحدی ندارند؛ برخی از کارشناسان این حوزه ورود اسلام به این جزایر در جنوب شرقی آسیا را مقارن قرن اول، یعنی سال 30 هجری میدانند که این نظر مستند به شواهد و دلایل متقن تاریخی نیست.
البته گروهی از مورخان و تاریخنگاران با استناد به برخی از شواهد و آثار تاریخی، از جمله سنگ مزارها و نوشتههای موجود در برخی از مناطق این کشور بر این عقیده هستند که ورود و نشر اسلام در مجمعالجزایر اندونزی از ابتدای سده چهارم روی داده است.
نمایی از کشور اندونزی
یکی از نمونههای مستند در این باره حک شدن جمله «لا فتی الا علی، لا سیف الا ذوالفقار» روی توپی جنگی، عظیم و قدیمی در یک شهر باستانی به نام «بانتن» (استانی در جنوب اندونزی) است.
همچنین روی سنگ مزار بعضی از بزرگان شهر «آچه» (یکی از استانهای اندونزی و در شمال جزیره سوماترا) همچون سیدحسامالدین حسینی (متوفی 823 ق)، سیدشرفالدین حسن بن علی استرآبادی (متوفی 823 ق) و امیر محمد بن عبدالقادر (متوفی 882 ق) جملاتی چون «لا اله الا الله»، «محمد رسول الله»، «علی ولی الله» و «لا فتی الا علی، لا سیف الا ذوالفقار» نوشته شده است.
از حاصل نظرات مورخان این برداشت را داریم که مذهب شیعه از دوره خلفای عباسی و تنگ کردن عرصه بر شیعیان به اندونزی راه یافته است؛ به این شکل که تعدادی از سادات شیعی امامی که منتسب به خاندان اهل بیت (ع) بودند، به قصد مهاجرت از حجاز (یکی از شهرهای عربستان) و بغداد (پایتخت عراق) به شبه قاره هند و از آنجا به جنوب شرق آسیا رفتند و از میان آنها برخی از نوادگان احمد بن عیسی مهاجر برای دعوت مردم به اسلام، به مناطق مختلف این منطقه مهاجرت کردند.
گفت وگو از: اکبر پوستچیان
انتهای پیام