معماری شهری بر اصول مسجدسازی بنیان نهاده شود

حجت‌الاسلام امین مطهری‌مقدم، مدیر مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان‌جنوبی در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی با گرامیداشت روز جهانی مسجد و با بیان اینکه به نسبت مجموعه‌های شهرکی جدید باید مسجد جدید نیز ایجاد شود، اظهار کرد: در مجموعه‌هایی که در اطراف شهر یا محله‌های جدید ایجاد می‌شود، به‌طور یقین سرانه‌هایی را برای ساخت مسجد درنظر می‌گیرند. در استان خراسان‌جنوبی به ازای هر یک هزار و 700 نفر جمعیت یک مسجد وجود دارد که به نسبت رقم کشوری متناسب است، اما باز هم با وضعیت مطلوب فاصله داریم.

وی با بیان اینکه صرف مسجدسازی مدنظر ما نیست، افزود: محوریت محلات و خیابان‌کشی‌ها و حتی طراحی بازار و مکان‌های عمومی باید براساس معماری اسلامی باشد که اکنون متأسفانه این‌گونه نیست و ابتدا خانه‌ها را می‌سازیم و سپس مساجد.

مدیر مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان‌جنوبی با اشاره به وجود دو هزار و 123 مسجد در استان تصریح کرد: در کشور ولی فقیه متولی امور مسجد بوده و در استان‌ها به نمایندگان ولی فقیه سپرده شده است که اتفاقات و سیاست‌گذاری‌های مطلوبی وجود دارد.

کارکرد ائمه جماعت را ببینیم 

مطهری‌مقدم با بیان اینکه بحث بعدی توجه به ائمه جماعت است، تصریح کرد: اکنون 507 امام جماعت در سطح استان داریم. حوزه‌های علمیه باید به ائمه جمعه مساجد نگاه علمی و دقیق داشته باشند؛ امام جماعتی که برای امر جذب جوانان تربیت شده باشد، نداریم.

وی با بیان اینکه مدیریت پیچیده مسجد را باید پیگیری کنیم، تصریح کرد: امام جماعت یک مسجد باید یک محله را اداره کند. با بیانات اخیر مقام معظم رهبری امیدواریم نگاه به ائمه جماعت تخصصی شود. اگر به مدیریت مسجد این‌گونه و به شکل علمی و تحقیقی بنگریم، به سمت مسجد طراز حرکت خواهیم کرد.

مدیر مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان‌جنوبی با بیان اینکه تربیت امام جماعت را در برنامه نداریم، تصریح کرد: دورهمی‌های توانمندسازی را برگزار کردیم و نگاه طلبه‌ها به مدیریت مسجد باید تغییر پیدا کند و این امر را از نظر کیفی و کمی گسترش دهیم.

مطهری‌مقدم با بیان اینکه مسجد در جامعه قریب و مظلوم است، بیان کرد: باید ماهیت مسجد را در دین مبین اسلام و بیانات معصومان ببینیم، چراکه تنها نهادی که خدا بنا نهاد، مسجد است. این نهاد ماهیت هویتی دارد. باید بینیم مسجد چه مأموریت و کارکردی دارد.

وی با بیان اینکه اگر کارکردهای مسجد را بدانیم قطعا به این سمت حرکت خواهیم کرد، افزود: اگر کارکردها، مأموریت‌ها و خصلت‌ها را احیا کنیم، مسجد را به سمت هویت‌بخشی نزدیک کرده‌ایم. احیای کارکردهای مسجد به معنای احیای مسجد است.

مدیر مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان‌جنوبی با بیان اینکه نگاه‌ها باید در تمام لایه‌ها و مجموعه‌های دانشگاهی، فرهنگی، نظامی و امنیتی براساس مبانی دینی ریل‌گذاری شده و این‌گونه حرکت به سمت مسجد طراز خواهد بود، اظهار کرد: اگر مسجد کیفیت شایسته خود را بیابد هزینه‌های مادی و معنوی بسیاری از دوش مردم با کاهش آسیب‌ها برداشته خواهد شد.

مطهری‌مقدم با بیان اینکه توجه به گفتمان مسجد هزینه‌های اجتماعی را کاهش می‌یابد، تصریح کرد: مسجد را باید در هویت‌سازی فرهنگی و انسانی دید. این هویت‌سازی نباید از بطن محلات دور شود. اگر مسجد از زندگی اجتماعی فاصله بگیرد باید منتظر آسیب‌های اجتماعی باشیم.

سهم مساجد در تقویت سرمایه اجتماعی

حجت‌الاسلام حسین کمیلی، رئیس ستاد اقامه نماز خراسان‌جنوبی نیز به خبرنگار ایکنا گفت: یکی از محوری‌ترین کارها در مساجد عبادت است، اما این عبادت می‌تواند با ترفندها و محتواسازی مطلوب صورت گیرد تا جوانان بیشتری جذب شوند.

وی با بیان اینکه نوع ساختار مسجد ناخودآگاه بر روی فرد اثراتی داشته که مباحث هدایت‌بخشی انسان را دنبال می‌کند، تصریح کرد: مسجد آن چنان هویت‌بخش است که حتی بعضی از مکاتب در حوزه انسان‌شناسی نتواسته‌اند پس از قرن‌ها به انسان‌شناسی این مکان مقدس برسند.

رئیس ستاد اقامه نماز خراسان‌جنوبی با بیان اینکه صرف ایجاد یک مسجد نمی‌تواند به هویت‌بخشی کمک کند، بیان کرد: باید به هویت‌بخشی مسجد معنا بخشید، اما گاهی می‌بینیم این امر در غفلت نهادها گم می‌شود، چراکه تنها به برنامه‌های روتین این مکان کفایت کرده‌ایم.

کمیلی با بیان اینکه آمیختگی دین و دنیا را در مسجد می‌بینیم، تصریح کرد: این مکان مقدس به نسبت فرهنگسراها و سازمان‌های مردم‌نهاد موفق‌ترین است، چراکه بیشترین سهم را در تقویت سرمایه اجتماعی دارد. درست است برنامه‌های این مکان در اجرا نقاط ضعفی دارد، اما در مجموع این مکان مقدس بسیار موفق عمل کرده است.

وی با اشاره به اینکه شاید گاهی رفتار متولیان مساجد باعث شده تا حضور کم‌رنگ نوجوانان و جوانان را شاهد باشیم، افزود: خادمان مسجد و والدین بسیار در امر جذب جوانان به مسجد تأثیرگذار هستند؛ نباید نوع رفتارها و برخوردها سهوی و از روی افراط و تفریط باشد.

رئیس ستاد اقامه نماز خراسان‌جنوبی بیان کرد: امروز محتواهای سطحی در دنیا بسیار بوده و هنر متولیان مسجد استفاده از محتواهایی جذاب و دوست‌داشتنی برای نسل امروز و جذبشان به سمت مسجد است. نباید فراموش کنیم بخش اعظمی از مساجد فعال با حضور جوانان می‌چرخد.

کمیلی ادامه داد: باید در مساجد به جوانان بها و میدان داد تا در مقابل بت‌های ساخته شده توسط دشمن به مسجد جذب شوند. حتی زیباسازی مساجد باید براساس سلایق جوانان صورت پذیرد تا مهم بودن را در ساختار مسجد درک کنند.

وی با بیان اینکه مدیران هر شهر نیز می‌توانند خادم مسجد شوند تا بتوانیم به جذب بیشتر کمک کنیم، افزود: اگر مساجد بودجه خاصی داشته باشند می‌توانند بسیاری از نقص‌ها و ابهامات را برطرف کنند، در واقع همه ارگان‌ها باید نسبت به مسجد مسئولیت‌پذیر باشند.

رئیس ستاد اقامه نماز خراسان‌جنوبی با بیان اینکه عقب‌ماندگی زیادی در حوزه  فرهنگی وجود دارد و حتی گاهی در مورد آن تفکر نمی‌شود، تصریح کرد: یادمان باشد اگر مسجد را دریابیم تمام هویت فرهنگی اسلامی ـ ایرانی خود را دریافته‌ایم؛ پس کمی راجع به آن فکر کنم.