مرحوم حاج فرامرزخان سرتیپ سبزواری اهل باغان سبزوار، یکی از صاحبمنصبان و امرای لشکری دوره ناصری بود و از ایشان آثار خیریهای به جا مانده که از آن جمله میتوان به رباط حاج فرامرزخان در سبزوار، در غرب میدان کارگر اشاره کرد که این اثر در تاریخ ۲۹ تیر ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۰۵۷ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
این بنا از نوع کاروانسراهای چهار ایوانی است که به استناد وقفنامه موجود در سال 1291 ه.ق از سوی حاج فرامرزخان سبزواری جهت استفاده زوار حضرت رضا (ع) در کنار شاهراه خراسان ساخته شده است. هماکنون قسمتی از این مکان به عنوان موزه مردمشناسی تغییر کاربری یافته است. از اقدامات دیگر ایشان تعمیرات رواق دارالسیاده حرم مطهر است که مقبرهاش نیز در همان رواق و حجره اول سمت راست متصل به مسجد گوهرشاد قرار دارد. اما موقوفه اراضی ابراهیمآباد یا همان موقوفه حاج ملامحمد یکی دیگر از موقوفاتی است که ایشان در 23 صفر 1302 قمری مطابق با 22 آذرماه 1263 شمسی وقف کرده است. ماجرای وقف این اراضی که شامل روستای ابراهیمآباد و باغونآباد در شمال غربی مشهد و مجاورت نهر پهلوی و نهر گناباد بوده، شنیدنی است.
تاریخچه موقوفه فرامرزخان
محمدرضا تقوی بجنوردی، قائم مقام تولیت موقوفه حاج فرامرزخان، در گفتوگو با ایکنا از خراسان رضوی، در خصوص تاریخچه شنیدنی این موقوفه بیان کرد: آن گونه که بزرگان نقل میکنند، ظاهراً حاجی فرامرزخان از ارادتمندان مرحوم حاج شیخ محمدتقی بجنوردی بوده که در نماز جماعت ایشان دائماً حضور داشته است تا این که شبی در خواب صحرای محشر را میبیند که همه در آنجا سرگردانند و تنها در صفوفی برائت یافتگان از آتش دوزخ رقعههایی (قطعه کاغذ) دریافت میکنند که یکی از آنها برای مأمومین(نمازگزاران) مرحوم شیخ است. ایشان هم مراجعه میکند و به دریافت این رقعه موفق میشود و در این هنگام از خواب برمیخیزد.(مرحوم حافظیان نقل میکردند که حتی در زمان بیداری قطعهای در دستش مشاهده میکند). بعد از این ماجرا بنا به مأموریتی مدتی مشهد را ترک میکند که پس از بازگشت برای حضور در نماز مرحوم شیخ و شرح ماجرایی که اتفاق افتاده است میشتابد. در پایان نماز و زمانی که مرحوم شیخ در تعقیبات نمازشان به سجده بودهاند و فرامرزخان هم منتظر بوده است، در همان حال مرحوم شیخ به ایشان میگوید که: «حاجی! حکم برائت از آتش را گرفتهای و دیگر به نماز نمی آیی». در این هنگام فرامرزخان به شدت متأثر و منقلب میشود و ضمن عذرخواهی و بواسطه این موضوع به ایشان اصرار میکند تا اجازه دهید من هم به شما خدمتی کنم و این توفیقی که از ناحیه شما به من رسیده است را جبران کرده باشم.
وی ادامه داد: با اصرار نامبرده، مرحوم شیخ ابراز میکنند که مرا در همان مقبرههایی که در دارالسیاده تجهیز کردهاید دفن کنید. این بار مرحوم فرامرزخان میگوید که: «حاج شیخ! شما با این درخواست باز هم خدمتی به من کردهاید که در عالم قبر توفیق همجواری شما را داشته باشم؛ لذا علاوه بر شما برای فرزندتان حاج شیخ مرتضی هم تدارک مقبرهای در همان مکان میدهم اما اصرار دارم که اموال و املاکی از ناحیه من به شما انتقال یابد.
مرحوم شیخ نمیپذیرد و به ایشان توصیه میکند برای باقیات الصالحات املاک خود را وقف کن که نهایتاً منجر به وقف مشاع روستاهای ابراهیمآباد و باغونآباد میشود.
تقویبجنوری افزود: واقف این موقوفه همانطور که ذکر شد مرحوم حاج فرامرزخان است اما به دلایل فقهی و شرعی در ابتدا ملک مزبور مصالحه مرحوم حاج ملامحمد برادر حاج شیخ محمدتقی میشود و ایشان هم فیالمجلس ملک را وقف میکند که در سالهای اخیر و به پیشنهاد مدیرکل وقت جناب آقای شیبانی موقوفه حاج فرامرزخان به نام حاج ملامحمد نیز موصوف شده است.
وی در خصوص جزئیات موقوفه بیان کرد: این موقوفه یکی از بزرگترین موقوفات غیرمتصرفی در خراسان است که حدود 400 هکتار از اراضی شمالی و جنوبی حاشیه جاده قدیم (بلوار توس) و جاده جدید (بلوارآزادی-بزرگراه خاتم) را شامل میشود.
قائم مقام تولیت موقوفه حاج فرامرزخان ادامه داد: موقوفه به جهت نیت واقف که قرآنخوانی بر سرمزار مرحومان واقف و متولی است بعد از وضع مخارج ملکی و مالیات دیوانی و نصف عشر حقّ التّولیه و نصف عشر حقّ النّظاره، صرف شود یک نصف سر مزار جناب مستطاب معظّمالیه و یک نصف دیگر بر سر مزار سرکار حاجی خان، خاص بوده اما با توجه به اشاره واقف که چنانچه از مصارف مقرره چیزی اضافه بیاید، صرف فقرا شود به حسب صلاحدید متولی از بابت رد مظالم و در تغییر و تبدیل هریک از مصارف مقرره در صورت مصلحت اختیار با متولی است بعضاً عام تلقی میشود. نوع وقف منفعت بوده و تولیت اولیه آن با مرحوم آیتالله حاج شیخ محمدتقی بجنوردی است که اکنون پس از ورود ازصحن گوهرشاد به دارالسیاده، اولین صفه سمت راست مقبره مرحومان حضرات آیات عظام حاج شیخ محمد تقی بجنوردی، حاج شیخ مرتضی بجنوردی و مدفن مرحوم حاج فرامرزخان سبزواری است.
زندگینامه مرحوم
وی در خصوص زندگینامه اولین متولی موقوفه اظهار کرد: آيتالله حاج شيخ محمدتقی بجنوردی(ره) به قولی از سرزمين بحرين به خراسان مهاجرت کردهاند و شيخ محمدتقی در بوزنجرد يا همان بجنورد ولادت يافته است. تحصيلات مقدماتی ايشان در بجنورد و مشهد بود و در حدود 20 سالگیي به حوزهعلمیه نجف عزيمت كرد و طی سالهایي 66-1262 ه.ق قمری نزد شيخ محمد حسن نجفی(صاحب جواهر) تحصيل نموده است. با رحلت آن مرجع بزرگ دينی، طی سالهای 80-1266 ه.ق نزد شيخ مرتضی انصاری به ادامه تحصيل پرداخت و به درجه اجتهاد نايل گرديد. سپس به زادگاهش بجنورد مراجعت و در حدود سال 1285 بنا بر اختلاف با يار محمدخان سهامالدوله حكمران بجنورد به مشهد مهاجرت كرد.
تقوی بجنوردی اضافه کرد: در خصوص شخصیت شیخ مؤلف اعيان الشيعه مینويسد: «او دانشمند بزرگ و فقيهي مشهور و صالحي عابد و مورد اعتماد و عادل است و او از بزرگان دين است و از پيشوايان مسلمين، او دارای مقامات والايی در پرهيزگاری، تقوا و پارسايی بود». همچنین نويسنده فوائدالرضويه در شرح حال ايشان اشاره دارد كه دانشمندی بزرگ و فقيه نامداری است كه در مشهد مورد اعتمادتر از او وجود نداشت، او صالح و عابد و مورد اعتماد و عادل و از بزرگان دين و پيشوايان مسلمين بود، هيچكس از او عيبجویی نمیكرد. شيخ آقا بزرگ تهرانی در طبقات اعلام الشيعه مینويسد: «او از بزرگترين دانشمندان و معتمدان عادل و پرهيزگار در مشهد و شهره خاص و عام بود و به اتفاق نظر مرجع تقليد عمومی بود. از محضر درس او گروهی از دانشمندان ممتاز فارغالتحصيل شدند. من در اوائل سال 1311 ه.ق به خدمت ايشان مشرف شدم (وقتی كه مشرف به زيارت حضرت امام رضا (ع) و مجلس عزای حسينی كه در خانهاش برگزار می كرد). ملك المورخين نيز در مرآه الوقايع مظفری اشاره دارد: «آقا شيخ محمد تقی بجنوردی مجتهد كه از بزرگان علمای مشهد مقدس بود و در عشر اول هزار و سيصد و چهارده در ارض اقدس وفات كرد، در طهران و تمام بلاد خراسان مجلس فاتحه گرفتند. رازی در كتاب گنجينه دانشمندان می نويسد: «آيتالله حاج شيخ محمدتقی بجنوردی و فرزندش مرحوم آيتالله حاج شيخ مرتضی بجنوردی كه هر دو از علماء بزرگوار مشهد و خصوصا مرحوم آقا شیخ محمدتقی صاحب حسینیه که اکنون در کوچه آن مرحوم در بالا خیابان واقع و در ایام عاشورا روضهخوانی میشود، در آن صاحب کرامات و مقامات معنوی بوده است». نویسنده کتاب «تاریخ علماء خراسان» مینویسد: «شیخ محمدتقی بجنوردی از اعلام بزرگوار و زهاد نامدار عصر حاضر هجری و از شاگردان شیخ انصاری و صاحب جواهر و دیگران بوده، در مشهد اهمیت فوقالعاده داشته و اصلاً از مردم بوزنجرد بجنورد بوده و پس از تکمیل فنون معموله در ارض رضوی مجاور شده و نماز جماعت آن جناب منحصر بهفرد بوده است».
وی بیان کرد: همچنین حاج سیاح در سفرنامهاش خاطرهای را از دیدارش با شیخ محمدتقی بجنوردی، در سال 1306 قمری (1267 شمسی) بازگو میکند: «آقایان خراسان به دیدن من آمدند. مؤتمنالسلطنه و خصوصاً شیخ محمدتقی بجنوردی و حاج میرزا حبیبالله آقا که از مشاهیر علمای آنجا بودند، نهایت مهربانی و آقایی کردند. بعد از مدتی که پایم بهبودی حاصل کرد، بازدید از حضرت رکنالدوله و متولی باشی و حضرات علماء کردم، وقتی که به حضور شیخ محمدتقی بجنوردی رفتم گفت: «از کرامات است. الان اگر نمیآمدید، میخواستم کسی را فرستاده شما را زحمت بدهم اینجا بیایید. یک نفر طبیب انگلیسی در اینجا بسیار طبیب خوش اخلاقی است و به فقرا مجانی معالجه میکند، اطلاع داده الان اینجا میآید، یک نفر زباندان میخواستم.» پس آن طبیب وارد شد، چند عینک آورده بود که کدام به چشم آقا مناسب افتد. یکی را انتخاب کردند، بعد گفت: «به آقا بفهمانید که دو چیز به چشم شما صدمه زده است، یکی بیخوابی و دیگری گریه. باید من بعد کاملاً بخوابید و گریه نکنید.» به آقا گفتم. گفت: «به او بگویید من چشم را برای این دو کار میخواهم.» طبیب زیاد حیرت کرد و به وضع فرش پاره و اثاث البیت فقیرانه و عمارت ساده آقا نگریسته، گفت: «یا اول شخص دنیا هستید، یا به طور حقیقت آخرت طلب، گوارا باد بر شما.» ترجمه کردم. آقا گفت: «بگویید تو هر فرض میکنی بکن، ما میدانیم شما با ما موافق نخواهید بود، اگر اظهار هم بکنید میدانیم ظاهری است و حقیقت ندارد.» طبیب گفت: «این مقدار مال که به ملاها میدهند و ملاها کرور کرور از مال مردم گرفته به راحت خرج میکنند، گناه اینها به گردن کیست؟ شما با این وضع همه را میتوانید بفریبید، حتی من مسیحی را نزدیک است جذب کنید. هرگز کشیشان ما این طور نمیتوانند دل مردم را شکار کنند.» ترجمه کردم. آقا گفت: «بگو که شما هم به این تن پروران که نوکران نفس امارهاند دعا کنید، والا شما الان از روی زمین محو شده بودید.» ترجمه کردم. هر دو خندیدند.
تقوی بجنوردی افزود: همچنین در كتاب المآثر و الآثار نوشته شده است: نقش مرحوم شیخ در ماجرای تحريم تنباكو و وقایع دوره ناصری از ديگر نكات قابل توجه حیات اجتماعی ایشان است. آن چنان كه در خراسان مخاطب مرحوم سيدجمال الدين اسدآبادي و آخوند خراساني بوده و همواره محور دینی تصمیمات اجتماعی آن دوران بودهاند. شیخ محمدتقی در سال 1314 هجری قمری وفات یافت و در دارالسیاده حرم مطهر رضوی، صفه دست چپ متصل به درب مسجد گوهرشاد، مدفون گردید. این مکان همان مقبرهای است که حاجی فرامرزخان سبزواری ساخت و در سال 1300 از عمارت آن فارغ شد و قبر خود را در جوار شیخ قرار داد که شرح داستان آن ذکر شد. مرحوم صبوری ملکالشعراء پدر مرحوم محمدتقی بهار در انتهای قطعه شعری که هماکنون در کتیبههای همین مکان قرار دارد، در تاریخ بنیان آن سروده است که چو این صفه مصفا شد صبوری بهر تاریخش/ بگفت «این صفه عالی سوی جنت رهی دارد» (1300).
وی ابراز کرد: آقای مروج در «سوانح سفر» از مرحوم شیخ رمضانعلی قوچانی(ره) چنین نقل میکند: «هنگام وفات شیخ فقیه در نجف اشرف مشغول تحصیل بودم. دو سه روز، پیش از آن که خبر وفات او به مشهد مقدس علوی(ع) برسد، در خواب دیدم وارد صحن مطهر علوی(ع) شده، صحن و هوا را پر از ملائکه که با هر یک پرچمهای سیاه بود دیده و به اندازهای ازدحام داشتند که جای حرکت من نبود. دیدم تابوتی را که روی آن را با پارچه سیاهی به میخهای نقره کوبیده بودند، از بالای صحن وارد کردند و بلافاصله به حرم مطهر داخل نمودند. من از یکی از فرشتگان پرسیدم: «این تابوت کیست؟» گفت: «شیخ محمدتقی بجنوردی که در مشهد درگذشته و مأموریم جنازه او را خدمت حضرت علی(ع) بیاوریم.» من از خواب بیدار شدم. فردای آن روز که به درس مرحوم آخوند حضور یافتم قضیه را عرض کردم. پس از دو روز دیگر خبر وفات مشارالیه رسید».
تقویبجنوردی بیان کرد: همچنین مقام معظم رهبری در دیدار با علمای خراسان شمالی در خصوص شیخ فرمودند: «قبل از اینها مرحوم شیخ محمدتقی معروف بجنوردی بود. ایشان در مشهد امام جماعت معتبر و موجه مسجد گوهرشاد و معروف به عبادت، زهد و علم – همه با هم – بود. البته زمان ایشان برای قبل از قرن ماست، حدود صد سال قبل ایشان فوت کردند، لیکن از آن زمان تا همین چند سال قبل از این، خانه شیخ محمدتقی در بالا خیابان مشهد و در کوچهای که به نام ایشان بود، «کوچه شیخ» – مشهدیها کوچه شیخ و منزل شیخ را کاملا میشناسند – محل اجتماع مردم بود. مهمترین مجلس عزای دهه عاشورا، همین منزل بود که مردم نذورات زیادی میکردند و میآوردند. پسر ایشان مرحوم شیخ مرتضی، از علمای مشهد، راه ایشان را ادامه داد. بعد فرزند ایشان، مرحوم آشیخ رضا بود که ما ایشان را زیارت کرده بودیم. مرحوم حاج میرزا حسنعلی مروارید، داماد آشیخ رضا بودند و این افراد، از اشخاص برجسته این منطقهاند.
قائم مقام تولیت موقوفه حاج فرامرزخان گفت: پس از ایشان مرحوم آیتالله حاج شیخ مرتضی و سپس مرحوم حجتالاسلام والمسلمین حاج شیخ رضا تولیت موقوفه را به عهده داشتهاند. هماکنون نیز حجتالاسلام والمسلمین حاج شیخ محمدجواد تقویبجنوردی، مسئولیت تولیت موقوفه را برابر حکم تولیت تنصیصی عهدهدار هستند.
وی در خصوص وضعیت ثبتی این موقوفه بزرگ عنوان کرد: در موقوفه حاج فرامرزخان(ملامحمد) سهم موقوفه از روستای ابراهیمآباد 5 سهم از 9 سهم و در روستای باغونآباد 14 سهم از 32 سهم است که در سالهای قبل از انقلاب سهم روستای ابراهیمآباد افراز شده و اسناد آن صادر گردیده است.
تقویبجوردی ادامه داد: پس از انقلاب اسلامی طبق لایحه مورخ چهارم اردیبهشت 58، مصوبه شورای انقلاب اسلامی کلیه قراردادها و اسناد اجاره موقوفات فسخ شده و درنتیجه مقرر میشود جهت حفظ حقوق موقوفه اقدامات جدیدی انجام شود. هم اکنون کلیه واگذاریها و نقل و انتقالات و تجدید اجارات براساس آخرین مصوبات قانونی ابلاغی انجام میشود.
وی در تشریح وضعیت اداری موقوفه گفت: در حال حاضر موقوفه حاج ملا محمد تحت تولیت منصوص جناب حجتالاسلام والمسلمین محمدجواد تقویبجنوردی و با نظارت اداره اوقاف ناحیه 4 مشهد در گسترهای به مساحت بالغ بر 350 هکتار و حدود 10هزار رقبه اداره میشود. دفتر موقوفه تا سال 1377 در اداره کل اوقاف و امور خیریه خراسان رضوی و با تعداد دو نفر پرسنل اداره میشد. پس از آن با گسترش تدریجی فعالیتهای موقوفه ساختمان جدید این دفتر در اراضی موقوفه واقع در بلوار آزادی (جاده قوچان) تاسیس و همزمان دفتر سرپرستی اوقاف توس نیز در همین مجموعه فعالیت خود را آغاز کرد. در سالهای اخیر دفتر نمایندگی اوقاف و امور خیریه به اداره ناحیه 4 ارتقاء و تغییر یافت و بخش عمدهای از اراضی موقوفه نیز در محدوده خدمات شهری شهرداری منطقه 10 و 12 قرار گرفته است.
قائم مقام تولیت موقوفه حاج فرامرزخان ادامه داد: به منظور اجرای نیت واقف در موضوع کمک به مستمندان اخیرا دفتر امور خیریه موقوفه در خیابان شیرازی10 دایر شده است. خدمات اداری موقوفه در بخشهای مختلف شامل مدیریت امور موقوفه و هماهنگیهای لازم با نظر مستقیم تولیت، مدیریت حوزههای مالی و اخذ مجوزات اداری و سایر موارد در ارتباط با کارمندان و مسائل جاری موقوفه، امور حسابداری مبتنی بر قواعد اوقافی و نرمافزارهای پشتیبانی موقوفه، انجام کلیه موارد نقل و انتقالات و تنظیم اعتبارنامهها و اسناد، امور ثبتی و نقشهبرداری و ثبت در سامانه جامع اوقاف، بررسی موارد حقوقی، طرح دعاوی، پاسخ به شکایات و تنظیم دادخواست، مراجعه به محاکم قضایی و شوراها، انجام امور مکاتبات و ثبت نامهها، مدیریت اتوماسیون اداری موقوفه، فنی رایانه و سایت الکترونیکی موقوفه، مدیریت پروندهها و کنترل و نگهداری اسناد و مدارک، مراجعه به سایر ادارات و حفاظت اراضی و انجام امور نقلیه موقوفه، موارد مربوط به تعمیرات و نگهداری، سرایداری، تنظیف و امور حفظ امنیت مجموعه موقوفه است.
فعالیتها و سرمایهگذاری در موقوفات
قائم مقام تولیت موقوفه حاج فرامرزخان افزود: علاوه بر این موارد بعضا در راستای انجام برخی موارد از قبیل نگهداری فضای سبز، کارگزاری موارد خاص، انجام پروژههای فنی و... موقوفه قراردادهایی با شرکتهای تخصصی و مرتبط داشته است.
وی در خصوص سایر فعالیتها در موقوفه افزود: موقوفه حاج ملامحمد در ضمن فعالیتهای اداری در بخش خدمات تکلیفی به مستاجرین و سایر امور اداری در چارچوب قوانین دولتی، اقدامات مؤثری را در راستای حفظ حقوق موقوفه، اجرای نیات واقف خیراندیش و سرمایهگذاری جهت توسعه خصوصاً در سالهای اخیر انجام داده که شامل پیگیری پروندههای حقوقی و قضایی با استفاده از همکاری مشاوران حقوقی و استیفای حقوق موقوفه، اصلاح ایرادات و اخذ اسناد اراضی متعلق به موقوفه، بازنگری، اصلاح و تغییر شیوه نگهداری پروندهها، پیادهسازی اتوماسیون اداری موقوفه و بهرهگیری از آخرین روشهای اداری در جهت تسهیل و ارتقاء کیفیت خدمات، الحاق موقوفه به سامانه جامع اطلاعات اوقاف، اجرای شیوههای نوین حسابداری و حسابرسی در امور مالی، بهرهگیری از نیروهای مجرب و متخصص در بخشهای اداری و اجرائی است.
تقویبجنوردی گفت: سرمایهگذاری در شرکت دامپروری سوران، کاشی گوهرشاد و توس گستر، برداشت و تهیه نقشههای اراضی موقوفه در محیطهای مبتنی بر نرم افزارهای رایانهای،اجرای پروژههای متعدد سرمایهگذاری مسکونی و انجام مطالعات و تهیه پروانه ساختمانی پروژههای جدید سرمایه گذاری و اجرای نیت واقف(مجتمع شهریار، مجتمع سرافرازان، مجتمع قدس، مجتمع امیریه، مجتمع 80 واحدی الهیه، درمانگاه خیریه و... ).
وی اضافه کرد: احداث ساختمانهای اداری ناحیه 4 اوقاف و دفتر موقوفه با زیربنای 2000 مترمربع به همراه فضای سبز مکانیزه و محوطهسازی در دوهکتار از اراضی موقوفه، احداث 1000متر راه کنارگذر آسفالته در حاشیه جاده قوچان (بزرگراه آزادی) و مسیر اتصال جاده جدید به قدیم، مشارکت با بخش خصوصی در جهت بهرهبرداری از اراضی موقوفه (مجتمع خدمات خودرویی آسکو پارس) از جمله موارد دیگر از فعالیت این موقوفه است.
تقویبجنوردی بیان کرد: پیادهسازی بانک اطلاعات رقبات بر پایه GIS، ساخت دبیرستان 10کلاسه در منطقه محروم بحرآباد، پوشش کمک هزینه زندگی بالغ بر 200 خانوار محروم، پرداخت موارد متعدد کمکهای درمانی، آموزشی-تحصیلی، ارزاق عمومی در مناسبتهای مذهبی و رسمی، کمکهای متعدد به دانشآموزان و مدارس محروم مشهد و سایر شهرستانها (در قالب توزیع بن، خرید پوشاک، لوازم التحریر، بخاری گازی، هزینه ثبت نام و...)، تهیه جهیزیه نوعروسان کم برخوردار(بالغ بر 100 خانواده)، آزاد سازی زندانیان محروم و فاقد تمکن مالی، کمک به احداث ساختمانهای عمومی در مناطق محروم، کمک به آسیب دیدگان حوادث طبیعی ، پیگیری احیاء سایر موقوفات مرتبط (موقوفه صاحبدیوان شیراز، موقوفه حاج محمد یوسف کرمانی، موقوفه حاج کربلایی رجبعلی، موقوفه شیرمحمد حکاک، موقوفه حاج محمدحسین تاجر قره باغی، موقوفه کوشک آباد، موقوفه حاج شیخ مرتضی و... ).
وی اظهار کرد: هم اکنون و پس از حدود 130سال از آغاز وقف این مجموعه ارزشمند و در آستانه افق 1400 در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران تحت زعامت حضرت آیتالله خامنه ای، موقوفه حاج ملامحمد با استفاده از تجربیات ارزشمند گذشته و با بهرهگیری از نیروی جوان و متخصص خود تحت نظارت و اجرای شیوههای نوین اداری سازمان اوقاف و امورخیریه، آمادگی دارد فصلی جدید در ارتقای و توسعه موقوفات را به منصه ظهور رساند تا همگان آثار خیر و پربرکت سنت حسنه وقف را بعینه مشاهده کنند.
قائم مقام تولیت موقوفه فرامرزخان افزود: در این راستا اهم فعالیتهای آتی این موقوفه در قالب برنامه پنج ساله توسعه تا سال 1400 شامل تعیین تکلیف کلیه رقبات باقیمانده فاقد رابطه استیجاری (حدود 6000 رقبه)، تهیه و تصویب طرح تفصیلی اراضی موقوفه، احداث ورزشگاه و درمانگاه موقوفه، ساماندهی و احیاء 9 موقوفه مرتبط، اخذ گواهینامههای کیفیت از مراجع ذیصلاح، اجرای شیوههای نوین در ارائه خدمات و افزایش بهرهوری، افراز و تعیین تکلیف سهم مشاع موقوفه در روستای باغونآباد، اخذ کامل معوقات بدهی به موقوفه، رفع ایرادات ثبتی و عوارض شهرداری و تعیین تکلیف با سایر ارگانها از قبیل آب منطقهای، راه و شهرسازی و توسعه واحد امور خیریه و تأسیس مؤسسه خیریه موقوفه حاج ملامحمد است.
زهرا اسماعیلی، خبرنگار ایکنا
انتهای پیام