از انتقادها به تعطیلات تا بزرگداشت مصطفی خمینی
گروه حوزه‌های علمیه ــ در هفته‌ای که گذشت،حوزه علمیه شاهد برپایی مراسم و همایش‌های مختلفی از جمله برگزاری همایش و بزرگداشت آقا مصطفی خمینی با عنوان «مجتهد شهید» بود؛ همچنین آیت‌الله سبحانی از افزایش تعطیلات به ویژه در حوزه و دانشگاه انتقاد کرد.
به گزارش ایکنا، حوزه علمیه در هفته گذشته شاهد رخدادهای مختلفی بود که مهمترین آنها از نظر خوانندگان محترم می‌گذرد؛
بزرگداشت مجتهد شهید
حجت‌الاسلام والمسلمین سید حمید روحانی، رئیس بنیاد تاریخ پژوهی و دانشنامه انقلاب، شامگاه چهارشنبه، اول آبان ماه، در همایش «مجتهد شهید» در مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) که با حضور آیت‌الله مصباح یزدی برگزار شد، اظهار کرد: حاج مصطفی انسانی بسیار متواضع و خاکی بود و او را به عنوان طلبه فرض می‌کردند، اما امروز می‌بینیم که از نظر عرفانی و علمی در چه جایگاهی بوده است؛ خودسازی ایشان بی‌نظیر بود و به گونه‌ای خودش را تربیت کرده بود که خود را از کوچکترین طلبه هم کمتر می‌دید و هرگز در محفلی دنبال این نبود که در کنار علما و شخصیت‌ها بنشیند بلکه با طلاب گرم و رفتاری رفاقت‌آمیز داشت.
این پژوهشگر و استاد تاریخ انقلاب بیان کرد: مقام معنوی آقا مصطفی کم‌نظیر بود؛ با طلاب ضعیف و فقیر ارتباط وثیقی داشت و سعی می‌کرد به آنان کمک کند و به شدت به این موضوع حساس بود که طلاب فقیر را شناسایی کند. کسانی در نجف بودند که درک می‌کردند که ایشان در فقه، اصول و فلسفه در حد اعلی و نابغه بود؛ در سال ۱۳۴۴ وقتی وارد حوزه نجف شد به درس برخی از استادان رفت در حالی که از خیلی از آنها بی نیاز بود؛ البته در دانشنامه تشیع آمده که ایشان شاگرد مراجع نجف و مدتی هم شاگرد مرحوم بجنوردی بود که این مسئله درست نیست. وی با مرحوم بجنوردی بحث و مباحثه داشت و او از احاطه آقا مصطفی تعجب کرده بود و این طور نبود که شاگرد وی باشد.
آیت‌الله اراکی: جامعیت آقا مصطفی خمینی(ره)
آیت‌الله محسن اراکی نیز با بیان اینکه مدتی در مباحث تفسیری از جلسات حاج آقا مصطفی خمینی بهره بردم، گفت: مرحوم آقا مصطفی در فروع علوم مختلف یعنی در فقه و اصول و تفسیر و ... صاحب‌نظر بود و مباحث محققانه‌ای هم نوشته است. ایشان در تفسیر صاحب‌نظر بود؛ معتقد بود که تفسیر حقیقی قرآن از قدرت ما خارج است، ولی آنچه می‌توانیم از قرآن درک کنیم درکی است که از ذات خدا داریم؛ البته درکی از ذات نداریم، ولی به جلوه‌های الهی توجه می‌کنیم و از آن به معرفت خدا پی می‌بریم و در تفسیر هم این گونه است.
عضو خبرگان رهبری با بیان اینکه قرآن لایه‌های معنایی متعددی دارد و هر لایه هم خودش زوایای مختلف دارد، اظهار کرد: براساس دیدگاه آقا مصطفی، تفاسیر مختلف از یک آیه ممکن است درست باشد. تعدد تفسیر صرفاً به معنی درستی یک تفسیر نیست و فقیه، حکیم، مفسر، مدیر، عارف و ... هر کدام جهتی از جهات را می‌تواند بفهمد. امام کار بزرگی برای بشریت و حوزه کرد و ما در توسعه و حفظ آن مسئول هستیم؛ همان طور که ائمه فرمودند که ما را با ورع و اجتهاد کمک کنید؛ امام هدفی داشت و ما باید در راه تحقق این هدف با ورع و اجتهاد کمک کنیم که این کمک در حقیقت یاری رساندن به امام زمان(عج) است.
مدعیان مرجعیت از ساده‌زیستی حاج آقا مصطفی درس بگیرند
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن رحیمیان نیز در این مراسم با بیان اینکه ویژگی دیگر ایشان ساده‌زیستی بود، تصریح کرد: حاج آقا مصطفی در نجف همانند طلاب دیگر مستأجر بود و زندگی‌اش با همان شهریه طلبگی اداره می‌شد؛ ایشان خودش آقا و آقازاده و همسرش هم آقازاده بودند؛ یعنی نوه شیخ عبدالکریم حائری بود، ولی زندگی متفاوتی نسبت به دیگر طلبه‌ها نداشت. با اینکه شاید می‌توانست توجیهی برای این کار هم داشته باشد.
تولیت مسجد مقدس جمکران اظهار کرد: ایشان و مرحوم حاج احمدآقا با وجود اینکه امکان دسترسی به امکانات خاص داشتند ولی هرگز دنبال مالک شدن یک خانه محقر و آپارتمان هم نبودند و تا آخر زندگی هم این روند را داشتند و ساده زندگی کردند. آقا مصطفی نه به عنوان فرزند بلکه مانند سرباز، همراه امام بود و ایفای نقش می‌کرد؛ ایشان مجتهد مسلم از دوران جوانی بود، ولی در ارتباط با ولی فقیه خود یعنی امام(ره) پیرو محض بود و جز پیگیری راه امام(ره) راه دیگری را نپیمود.
رحیمیان با بیان اینکه می‌توانیم او را به عنوان نمونه و الگو بشناسیم، اظهار کرد: کسانی که مدعی مرجعیت هستند و احیاناً برای مرجعیت، شهرت و دنیای خود دست به هر کاری می‌زنند، بدانند امام(ره) و فرزندش اسوه و الگو برای آنان و همه حوزه هستند و این گونه نبود که مانند برخی آقازاده‌های امروزی رفتار کنند. حقیقتاً باید فرزند واقعی امام(ره) باشیم که نمونه امروزی آن مقام معظم رهبری و سیدحسن نصرالله و امثال ایشان هستند.
انتقاد آیت‌الله سبحانی از تعطیلات حوزه
آیت‌الله سبحانی ۳۰ مهرماه در دیدار آیت‌الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه، از طرح مسئله تعطیلی پنجشنبه و جمعه انتقاد کرد و گفت: نباید اجازه داد که این موضوع تصویب شود؛ در این زمینه مشکلات بسیاری ایجاد می‌شود که باید نسبت به آن توجه داشت. نمی‌توانیم کارخانجات بخش خصوصی را این‌گونه تعطیل و آنها را متضرر کنیم؛ از دیگر سوی این دو روز تعطیلی در جایی که ساعات کار مفید به حدی باشد که این دو روز تعطیلی به جایی برنخورد؛ همچنین ممکن است در سال‌های آینده به هر بهانه‌ای ما را به سنت کشورهای مسیحی وادارند.
وی با انتقاد از تعطیلی‌های بسیار حوزه و دانشگاه بیان کرد: متأسفانه بهترین روزهای سال از نظر خوشی آب و هوا به دلیل تعطیلات از بین می‌رود که باید قدر این مسئله را دانست.
آیت‌الله سبحانی با اشاره به اهمیت بهبود کیفیت آموزشی در دروس حوزوی، اظهار کرد: توضیحات مدیر حوزه‌های علمیه در زمینه برنامه جدید آموزشی و همچنین طرح راهنمای تحصیلی طلاب جالب توجه است؛ بنده نیز چند تن از طلاب مبرز را در درس اصول تعیین کرده‌ام که درس گذشته را برای طلاب دیگر تقریر می‌کنند، لذا تاکنون سه حلقه ایجاد شده است و شاید امسال این حلقه را گسترده‌تر کنیم تا اشکالات طلاب را رفع کنیم. این شیوه آموزشی در نجف اشرف نیز مرسوم بود و وقتی که مرحوم آخوند از منبر پایین می‌آمد آیت‌الله شیخ علی قوچانی این درس را برای دیگران تقریر می‌کرد.
حوزه نیازمند متون درسی به‌روز است
آیت‌الله سبحانی با بیان اینکه ۷۵ سال در حوزه اشتغال به تدریس دارد، اظهار کرد: بنده از ابتدا به تدریس و نویسندگی علاقه وافر داشتم؛ در دوران جوانی به ادبیات عرب علاقه‌مند بودم؛ به همین دلیل تلاش کردم که به شکل خلاصه یک کتاب بلاغت بنویسم که از آیات روایات و ادبیات عرب استفاده کنیم، زیرا در متن مطول یک مطلب به حدی گسترده است که فهم آن برای اساتید و شاگردان پیچیده می‌شود.
وی با ذکر این مطلب که حوزه باید در مباحث علمی خود به نتیجه سریع‌تر برسد، یادآور شد: مردم و جوانان این عصر کمتر حوصله و صبر پرداختن به مطالعات و مباحثات طولانی را دارند و به همین دلیل باید زودتر آنها را به نتیجه برسانیم که مبلغان و نویسندگان و... به کارهای خود برسند.
مراسم دعا برای سلامتی آیت‌الله مکارم شیرازی
مراسم دعا برای سلامتی آیت‌الله مکارم شیرازی، مفسر قرآن و مرجع تقلید شیعیان، که مدتی است درگیر بیماری هستند، ۲۹ مهرماه در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) در قم برگزار شد.
آمادگی حوزه علمیه خواهران برای تأسیس مهدکودک
معصومه ظهیری، معاون فرهنگی تبلیغی مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران، به محدوده سنی طلاب خواهر متاهل و دارای فرزند نیازمند مهد اشاره کرد و گفت: بسیاری از طلاب در حال تحصیل دارای فرزند خردسال هستند و به مهد کودک نیاز دارند؛ برخی از حوزه‌های علمیه مهد‌های مستقلی دارند که برخی از آنها طبق استاندارد است و در موارد محتوایی خوب عمل کرده‌اند.
وی با تقسیم مهد‌های موجود به سه دسته مهد مستقل، مهد مدرسه و مهد مشترک و ارائه توضیحاتی در مورد هریک از آنها تأکید کرد: دو نکته همیشه مدنظر ما بوده است؛ استاندارد سازی و سالم سازی محتوا.
در پایان جلسه آیین نامه‌ها و دستورالعمل‌های مؤسسه طلوع نسل نور به معاون فرهنگی حوزه‌های علمیه خواهران تحویل داده شد تا ضمن مطالعه، زمینه امضاء تفاهم‌نامه همکاری مشترک فراهم شود.
حجت‌الاسلام ملک‌زاده: مدرنیته و پست‌مدرنیسم؛ دو روی یک سکه
این پژوهشگر تصریح کرد: برخی روشنفکران بی‌انصاف در غرب جستجو می‌کنند و هر چه را که ضداسلام و سنت تعلیمی اسلامی و حوزوی است، می‌یابند و آن را غنی‌سازی کرده و صیقل می‌دهند تا بزعم خودشان حوزه را زیر سؤال ببرند و بگویند حوزه با این مسائل آشنا نیست و از آن گریزان است، در حالی که پاسخ آنها در همان غرب وجود دارد؛ ضمن اینکه گاهی خود نظریه‌پرداز به تندی این افراد این نظریات را مطرح نکرده‌اند.
این استاد حوزه با بیان اینکه مدرنیسم و پست مدرنیسم هر دو روی یک سکه هستند و در نقد آن نقطه عزیمت ما سنت اسلامی است، اضافه کرد: برای کسانی که در حوزه می‌خواهند با این مباحث آشنایی پیدا کنند، نباید با غموض و پیچیدگی این مطالب بیان شود، بلکه باید با زبانی ساده مطرح شود.
