اهمیت و کاربردهای علم از منظر قرآن و سنت بررسی شد

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) علم پیشرفته از منظر قرآن و سنت عنوان مقاله‌ای در آخرین شماره مجله قرآن و علم است که اواخر اسفندماه سال 93 منتشر شده و مولف در آن به بیان اهمیت علم و کاربردهای آن پرداخته است.

حجت‌الاسلام رضایی اصفهانی که هم اکنون ریاست مدرسه عالی قرآن و حدیث را عهده‌دار است، در این مقاله ابتدا به مفهوم‌شناسی کلمه علم پرداخته و به چند مورد از معانی و مفاهیم آن اشاره کرده است و با توجه به معنایی از آن در روایات آورده است که علم در روایات اسلامی در معانی‌ای مانند نور به کار رفته است.

این محقق و قرآن‌پژوه با اشاره به اهمیت علم از منظر قرآن آورده است: قرآن کریم بیش از 700 مرتبه ماده علم را به کار برده است و بر عدم برابری عالمان در برابر نادانان تاکید ورزیده و حتی گاهی هدف از آفرینش آسمان و زمین را آگاهی و علم انسان برشمرده است.

4 نوع علم براساس روش

رضایی اصفهانی در این مقاله به تقسیم‌بندی علوم براساس روش پرداخته و آورده است: علوم تجربی، علوم شهودی، علوم عقلی و علوم نقلی چهار نوع علمی هستند که براساس روش تقسیم‌بندی می‌شوند و قرآن نیز به روش‌های علمی چهارگانه اشاره دارد.

رئیس مرکز تحقیقات قرآن کریم المهدی(عج) به کاربردهای علم در قرآن اشاره و عنوان کرده است: علم در قرآن به چند معنا به کار رفته که از جمله آن عام و خاص به معنای الهیات است.

نگارش پیشینه قرآن و علم، مراتب علم شامل علم ظنی و یقینی و مختصات علم پیشرفته از دیگر موضوعات مطرح شده در این مقاله هستند که در بخشی از آن با عنوان مختصات علم پیشرفته از دید قرآن آمده است: رویکرد قرآن به علوم تجربی مثبت است و می توان آن را با ایات متعددی درباره طبیعت و تسخیرپذیر بودن آن، تجلیل از دانش و دانشمندان و ... به اثبات رساند.

احکام علوم

وی در مقاله خود تصریح کرده است که احکام علوم براساس آیات و روایات سه دسته هستند یکی علوم واجب، علوم حرام و علوم مستحب و تاکید شده است: وجوب علوم و احتیاجات علمی و فنی از نوع واجب کفایی است به عنوان مثال اگر جامعه به پزشک نیازمند باشد بر همه واجب عینی است که در این راه تحصیل کنند و اگر هیچ کسی در این راه نرود همه گناه کار خواهند بود ولی اگر عده‌ای به انداره کافی وارد این عرصه شوند این تکلیف از دوش دیگران ساقط است.

وی با اشاره به علوم حرام عنوان کرده است: علومی مانند سحر و جادو و ... که باعث ضرر زدن به دیگران و موجب اختلاف و دشمنی است حرام است و فقها نیز دلایل حرمت آن را بیان و احکام آن را فرموده‌اند همچنین علومی مانند کهانت و مثل آن نیز حرام است.

دانش مطلوب قرآنی ؛ عامل پیشرفت

وی نتیجه‌گیری کرده است که قرآن از طرفی مطلق دانش را مطلوب می‌داند و به همه اقسام آن توجه کرده بنابراین دانش مطلوب قرآنی، انسان را به تمدن، علوم و فنون پیشرفته می‌رساند اما با علوم پیشرفته در فرهنگ و تمدن مادی تفاوت دارد زیرا انسان را تک بعدی تربیت نمی‌کند بلکه دانشمندان را جامع‌نگر معرفی کرده و از طرفی علم مطلوب قرآن از ظن و خرافه دور است و انسان را به یقین فرامی‌خواند و او را با واقعیات هستی آشنا می‌کند.