ملاک دسته‌بندی انسان‌ها به «امیر»، «اجیر» و «اسیر»

به گزارش ایکنا، جلسه درس تفسیر قرآن کریم آیت‌الله عباسی خراسانی 31 خرداد در حوزه علمیه قم برگزار شد. وی در این جلسه به تفسیر آیات 86 تا 90 سوره بقره پرداخت.

خداوند در این آیات می‌فرماید: «أُولَئِکَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الْحَيَاةَ الدُّنْيَا بِالْآخِرَةِ فَلَا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذَابُ وَلَا هُمْ يُنْصَرُونَ وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْکِتَابَ وَقَفَّيْنَا مِنْ بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ وَآتَيْنَا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّنَاتِ وَأَيَّدْنَاهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ أَفَکُلَّمَا جَاءَکُمْ رَسُولٌ بِمَا لَا تَهْوَى أَنْفُسُکُمُ اسْتَکْبَرْتُمْ فَفَرِيقًا کَذَّبْتُمْ وَفَرِيقًا تَقْتُلُونَ وَقَالُوا قُلُوبُنَا غُلْفٌ بَلْ لَعَنَهُمُ اللَّهُ بِکُفْرِهِمْ فَقَلِيلًا مَا يُؤْمِنُونَ وَلَمَّا جَاءَهُمْ کِتَابٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِمَا مَعَهُمْ وَکَانُوا مِنْ قَبْلُ يَسْتَفْتِحُونَ عَلَى الَّذِينَ کَفَرُوا فَلَمَّا جَاءَهُمْ مَا عَرَفُوا کَفَرُوا بِهِ فَلَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الْکَافِرِينَ بِئْسَمَا اشْتَرَوْا بِهِ أَنْفُسَهُمْ أَنْ يَکْفُرُوا بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ بَغْيًا أَنْ يُنَزِّلَ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ عَلَى مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ فَبَاءُوا بِغَضَبٍ عَلَى غَضَبٍ وَلِلْکَافِرِينَ عَذَابٌ مُهِينٌ»

ترجمه: همين کسانند که زندگى دنيا را به [بهاى] جهان ديگر خريدند پس نه عذاب آنان سبک گردد و نه ايشان يارى شوند و همانا به موسى کتاب [تورات] را داديم و پس از او پيامبرانى را پشت‏ سر هم فرستاديم و عيسى پسر مريم را معجزه ‏هاى آشکار بخشيديم و او را با روح القدس تاييد کرديم پس چرا هر گاه پيامبرى چيزى را که خوشايند شما نبود برايتان آورد کبر ورزيديد گروهى را دروغگو خوانديد و گروهى را کشتيد و گفتند دلهاى ما در غلاف است [نه چنين نيست] بلکه خدا به سزاى کفرشان لعنتشان کرده است پس آنان که ايمان مى‌آورند چه اندک‏ شماره‏ اند و هنگامى که از جانب خداوند کتابى که مؤيد آنچه نزد آنان است برايشان آمد و از ديرباز [در انتظارش] بر کسانى که کافر شده بودند پيروزى مى‌جستند ولى همين که آنچه [که اوصافش] را مى‌شناختند برايشان آمد انکارش کردند، پس لعنت‏ خدا بر کافران باد وه که به چه بد بهايى خود را فروختند که به آنچه خدا نازل کرده بود از سر رشک انکار آوردند که چرا خداوند از فضل خويش بر هر کس از بندگانش که بخواهد [آياتى] فرو مى‏ فرستد پس به خشمى بر خشم ديگر گرفتار آمدند و براى کافران عذابى خفت‌آور است.

خدا را شاکریم که در محضر قرآن هستیم. امیدواریم گفت و شنودهایمان ذخیره روز قیامتان باشد. چند نکته نسبت به آیات گذشته عرض کنیم و به ادامه آیات بپردازیم. «نفس» را نفس می‌گویند چون یکی از نفیس ترین و پربهاترین چیزهایی که در دست انسان است و به عبارت دیگر یکی از گران ترین کالاهای انسان همان جان انسان است و جان انسان ارزش خاصی دارد. با تعلق روح به بدن و هماهنگی روح و بدن، عمر تحقق پیدا می‌کند که شاید از باارزش ترین اشیا در دسترس انسان باشد. انسانی که دارای عمر است دارای نفس است و از نفاست و ارزش برخوردار است. شاید خون ایام ولادت بچه هم که نفاس گفته می‌شود به جهت ارزشمند بودنش باشد که مولود انسان را به وجود می‌آورد. الآن در سلول های بنیادین میگویند درمان تمام بیماری ها را می‌توان از خون نفاس و آنچه همراه بچه متولد می‌شود به دست آورد و درمان کرد.

انسان در دنیایی که دارای نفس است یا اسیر است یا اجیر است یا امیر است. اگر طالب دنیا باشد و اسیر نفس اماره باشد اسیر می‌شود. اگر طالب آخرت باشد و از دوزخ فرار کند و طالب لقای بهشت باشد و اهل رغبت به بهشت باشد گویا در دنیا اجیر است و اگر جز خداوند چیزی را نطلبد و همه هم و غمش این باشد به آنچه خدا می‌خواهد برسد جزء امرا است و امیر است، نه اینکه اسیر و اجیر باشد. در روایات هم داریم عبادت با به خاطر طلب بهشت است یا برای فرار از دوزخ است یا به خاطر اهلیت باری تعالی است که این قسم سوم ارزش دارد.

اینکه چرا قیامت را قیامت می‌گویند به خاطر این است؛ وقتی از رسول خدا(ص) سؤال کردند، چرا به قیامت قیامت می‌گویند فرمودند: چون قیام خلق برای حساب است. همچنین در آن روز جبرئیل و ملائکه قیام می‌کنند و برانگیخته می‌شوند. از این جهت قیامت را قیامت می‌گویند که همه مردم برای حضرت حق قیام می‌کنند و روز برخاستن است.

در آیه «وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْکِتَابَ وَقَفَّيْنَا مِنْ بَعْدِهِ بِالرُّسُلِ» وقتی جریان نبوت حضرت موسی را بیان کردند و حکایت هایی را از رسالت و معجزات حضرت موسی بیان کردند حضرت حق می‌فرمایند ما به جناب موسی کتاب دادیم و بعد حضرت موسی و پیش از عیسی مسیح پیامبران مختلفی را برگزیدیم و مبعوث کردیم. گویا خداوند در این آیه می‌خواهند تداوم رسالت را بیان فرمایند.

بعد در اینجا ذکر حضرت عیسی را می‌کند، چون حضرت عیسی شریعت مستقل از شریعت حضرت موسی آورد. اگر انبیا گذشته تداوم شریعت موسی بودند، ولی ایشان با کتاب جدید و آیات جدیدی مبعوث شد. بعد آیه شریفه تصریح دارد که ما حضرت عیسی را به روح‌القدس تأیید کردیم.