ضرورت رویکرد بین‌المللی به نشر فرهنگ قرآنی / تئوری مقاومت را ذیل اسلام رحمانی معرفی کنیم

آیت‌الله رضا رمضانی، دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرگزاری ایکنا، با تأکید بر لزوم بین‌المللی بودن نگاه به قرآن کریم تصریح کرد: لازمه این کار شناخت میدانی در عرصه‌های مختلف است.
 
وی به ذکر نکاتی در این زمینه پرداخت و گفت: اگر بخواهیم قرآن را در عرصه بین‌الملل آموزش دهیم باید در این خصوص نگاه بین‌المللی داشته باشیم. الان نسبت به قرآن حرف‌های زیادی زده می‌شود و حتی برخی افراد قرآن را کتاب زندگی نمی‌دانند. یکی از این افراد که اهل ایران است و مدتی را در غرب گذرانده، مقاله‌ای دارد با عنوان «قرآن قانون نیست». او قرآن را مجموعه‌ای از توصیه‌ها، پندها و آموزه‌ها می‌داند که غیر از این مسائل در آن نیست. در برخی کشورهای اروپایی و آمریکایی نیز عقیده دارند که آیات پند و اندرز قرآن را باید پذیرفت و آیاتی که درباره جنگ و جهاد است، کنار گذاشت. حتی برخی کشورهای اسلامی نیز چنین عقیده‌ای دارند که باید یک سری از آیات کنار گذاشته شوند.
 
آیت‌الله رمضانی در جواب این دسته از افراد گفت: جواب ما به این افراد آن است که زبان قرآن، زبان عقل و فطرت است و دیروز، امروز و فردا نمی‌شناسد. قرآن می‌تواند کتاب زندگی برای امروز، دیروز و فردا باشد. این بحث بسیار مهم است که ما به قواعد طلایی که در قرآن اشاره شده اشراف پیدا کنیم. مثل آیه شریفه «قولوا للناس حُسناً»(بقره/ 83) یا اینکه این کتاب «ذکری للبشر»(مدثر/31) است، گرچه آن کس که بهره می‌برد، مؤمن است ولی این کتاب برای تمام بشریت است.
 
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) اظهار کرد: در حدود 80 سوره قرآن، مخاطبان آیات «ناس» یعنی تمام مردم هستند که این امر بسیار اهمیت دارد. لذا اگر بتوانیم از این رویکرد به حوزه‌های قرآنی بپردازیم بسیار خوب است.

 

رمضانی ادامه داد: یکی از مسائلی که بخش بین‌الملل می‌تواند روی آن مانور دهد و از اهمیت زیادی برخوردار است، بحث مقاومت یعنی تئوری مقاومت در قرآن است. حدود 400 آیه در قرآن درباره جهاد و مقاومت است. ما معتقدیم که مقاومت در ذیل بحث رحمت الهی است. یعنی پیامبر(ص) خود را به عنوان پیامبر رحمت معرفی می‌کنند و در همین راستا پیامبر به حوزه مقاومت در مقابل خودکامگی اشاره می‌کند. این بحث را امروز می‌توان در دنیا مطرح کرد. وقتی کسی به کشور ما حمله کند، ما دفاع می‌کنیم و این دفاع، امری معقول است یعنی عقل حکم می‌کند که دفاع کنیم. گرچه امروز برخی افراد بحث اسلام رحمانی را مطرح می‌کنند اما از مقاومت در ذیل اسلام رحمانی غافلند. این دو یک حقیقت است که مقاومت در ذیل رحمت بوده یعنی برای جلوگیری از خودکامگی است.
 
وی افزود: اگر از این منظر بتوان قرآن را در دنیا معرفی کرد می‌توان نتایج خوبی بدست آورد چون در حوزه تدبر باید به محتواهای تدبر هم پرداخته شود و قرآن هم بر آن تأکید می‌کند «أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ: چرا در معانى قرآن تدّبر نمى‌كنند»(82 / نساء). پس کتاب خدا کتاب منطق، عقل و فطرت است و کلاً دین هم به همین معنا بوده و فطری است.
 
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) با بیان اینکه بحث‌هایی چون «قرآن و روانشناسی» یا «قرآن و سلامت» موضوعات خوبی است که می‌توان به آن پرداخت، گفت: اگر انسان به محتوای قرآن عمل می‌کند به لحاظ جسمانی هم به نوعی از سلامت می‌رسد. در این راستا، باید هم‌افزایی با بخش‌های دیگر انجام شود و در ابتدا لازم است شناخت وجود داشته باشد و بعد تفاهم، تعامل، هم‌افزایی، تحول و ارتقا باشد. لذا خبرگزاری ایکنا می‌تواند با برقراری ارتباط، از محتوای بخش‌های مختلفی که در مجمع اهل بیت(ع) وجود دارد، استفاده کند تا کارها ارتقای کمی و کیفی پیدا کند.
 
وی با بیان اینکه با مجموعه ایکنا در ارتباط بوده و ظرفیت‌های آن را می‌شناسد، گفت: قطعاً این خبرگزاری می‌تواند در نشر فرهنگ قرآنی با رویکرد بین‌المللی تأثیرگذار باشد و کارهای فاخری که ایکنا انجام می‌دهد با همکاری مجمع اهل بیت(ع) ارتقا یابد.
 
آیت‌الله رمضانی در ادامه افزود: در زمینه رویکرد بین‌المللی به فرهنگی قرآنی کاستی داریم و تولید محتواهای ما تا حدودی ایرانی است و نگاه بومی دارد. در صورتی که این مسئله باید بین‌المللی شود و ادبیات آن تفاوت پیدا کند. مثلاً در خصوص ائمه ما بسیار جفا کرده‌ایم. برخی، ائمه را فقط امامان شیعه می‌دانند در صورتی که امامان ما نه فقط امامان شیعه، بلکه امام تمام مسلمانان و حتی امامان بشریت هستند. قرآن «ذکری للبشر» است و ائمه «امام البشر» هستند. لذا وقتی ما به امام زمان(عج) سلام می‌دهیم می‌گوییم: «السلام علیک یا امام الانس و الجانّ» یعنی کل بشر را در نظر دارد.
 
وی با بیان مثال دیگری اظهار کرد: مثلاً خداوند در آیه شریفه «قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً: با مردم به زبان خوش سخن بگویید»(بقره / 83) نمی‌فرماید «قولوا للمسلمین» یا «قولوا للمؤمنین». یا مثلا دعاهایی که روزانه می‌خوانیم در آنها نگاه بین‌المللی موجود است. معصوم(ع) می‌فرماید: «اللهم اشف کل مریض» و نمی‌فرماید: کل مریض مسلم. چون بیماری، همه افراد را در بر می‌گیرد و مسلمان و غیر مسلمان نمی‌شناسد.
یا اینکه می‌فرماید: «اللهم اشبع کل جائع» یعنی هر گرسنه‌ای را سیر کن. زیرا گرسنه اگر غیرمسلمان هم باشد، این مسئله  به جامعه انسانی ضربه می‌زند و از نگاه بین‌المللی بسیار مهم است. اما پرداختن به این مباحث کمتر دیده می‌شود.
 
وی تأکید کرد: قرآن کتاب بشریت و کتاب انسان است یعنی حیات بشری را کاملاً به بشر معرفی می‌کند و می‌شناساند. از این رو در زمینه محتوایی می‌توان از محتواسازان کشور و حوزه علمیه قم و مجمع اهل بیت(ع) کمک گرفت؛ در بحث‌های تقریبی هم می‌توان از مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی استفاده کرد.
 
دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) در پایان بیان کرد: امروز تبلیغ فقط با رویکرد سنتی اجرا نمی‌شود؛ من مدافع منبر سنتی هستم اما امروزه باید به منبر مجازی نیز اهتمام ورزید. چرا که در منبر مجازی ممکن است یک میلیون مخاطب داشته باشیم اما در منبر سنتی تعداد محدودی مخاطب حضور دارند.
 
تنظیم گفت‌وگو: فرشته صدیقی