بررسی روش‌شناسی علوم سیاسی در ماهنامه «معرفت»
دویست و هفتاد و نهمین شماره از ماهنامه معرفت، به صاحب امتیازی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) منتشر شد.
به گزارش ایکنا، دویست و هفتاد و نهمین شماره ماهنامه علمی ترویجی «معرفت» به صاحب‌امتیازی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) منتشر شد.
عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «اوصاف شیعیان واقعی در وصایای امام محمد باقر(ع)»، «روش‌شناسی علوم سیاسی و تحلیل تحولات جمهوری اسلامی»، «زمینه‌های مشارکت سیاسی در اسلام»، «نقد دلایل نقلی اسپینوزا در توجیه حکومت عرفی»، «مبانی روابط بین‌الملل کنونی از منظر آیت‌الله جوادی آملی»، «چالش‌های ساختار امنیت بین‌الملل و راه‌کارهای فقه اسلامی»، «نقد نظریه لیبرالی امنیت از منظر اسلامی»، «خودباوری و مقاومت؛ قدرت نرم انقلاب اسلامی ایران»، «مبانی قرآنی دیدگاه امام خمینی(ره) درباره آمریکا «شیطان بزرگ»».
روش‌شناسی علوم سیاسی
در چکیده مقاله «روش‌شناسی علوم سیاسی و تحلیل تحولات جمهوری اسلامی» می‌خوانیم: «انقلاب اسلامی ایران که مهم‌ترین جنبش اسلامی معاصر و مؤثرترین رخداد نیم قرن اخیر است، متفکران شرق و غرب عالم را متوجه خویش ساخته است. ویژگی‌های مکتبی و منحصربه‌فرد نظام توحیدی جمهوری اسلامی، بنیان دانش و تئوری‌های سکولار را به چالش کشید و معادلات پژوهش در علوم اجتماعی، به‌ویژه دانش سیاسی را با بحران مواجه ساخت. تمایز و تضاد مبنایی، روشی و بومی دانش سیاسی متعارف با نظام توحیدی، سبب ناکارآمدی رهیافت‌های روش‌شناختی آن در تحلیل تحولات جمهوری اسلامی ایران گردیده و متأسفانه این نارسایی‌ها، ساحت جهانی نهضت امام را تحریف و جهان‌گستر شدن تمدن اسلامی را دچار وقفه‌های طولانی کرده است. لذا در این نگاره، علل اصلی نارسایی روش‌های متعارف با تکیه بر روش تحلیلی ـ مقایسه ای، مورد مداقه قرار گرفته و به تناسب، اشاراتی به روش مطلوب شده است تا نقصان ماهوی روش‌شناسی دانش سیاسی سکولار در تحلیل تحولات جمهوری اسلامی مبرهن گردد.»
زمینه‌های مشارکت سیاسی در اسلام
در طلیعه مقاله «زمینه‌های مشارکت سیاسی در اسلام» آمده است: «مشارکت سیاسی از جایگاه مهمی در علم سیاست برخوردار بوده و با بسیاری از مباحث این علم، پیوندی عمیق دارد. تحقق عملی یک نظام سیاسی در گرو توانایی آن بر نظام‌مند کردن مشارکت سیاسی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی و شرح زمینه‌های مشارکت سیاسی در اسلام با روش توصیفی ـ تحلیلی است. براساس یافته‌های این پژوهش، باور به حاکمیت مطلق خداوند، حاکمیت الهی انسان بر سرنوشت خود، خلافت الهی انسان و پاسخ‌گویی دین در برابر نیازهای او، و نیز التزام به الزامات برآمده از باورهای پیش‌گفته، که عبارتند از وجوب پذیرش حاکمیت الهی، وجوب تحقق عینی حکومت اسلامی، وجوب تعاون و مسئولیت همگانی، وجوب رعایت حقوق و مصالح مردم، وجوب جلب رضایت عمومی و وجوب مشورت در امور؛ زمینه‌ساز تحقق مشارکت سیاسی از سوی فرد مسلمان و تعیین‌کنندۀ محدوده و کیفیت آن خواهد بود. بدین‌ترتیب برخلاف پندار سکولاریسم، تقدم احکام الهی بر نظرات مردم به‌معناي ناديده گرفتن جايگاه و نقش مردم در حکومت اسلامی نيست؛ همچنان‌که احترام به شئون و خواسته‌های ايشان در چارچوب تعیین‌شده، منافي ارزش نهادن به احكام و قوانين ديني نخواهد بود.»
مبانی روابط بین‌الملل کنونی
در چکیده مقاله «مبانی روابط بین‌الملل کنونی از منظر آیت‌الله جوادی آملی» آمده است: «نحوه تعاملات جهانی را که آشفتگی آن هویداست، باید اولاً در مبانی ترابطات بین‌المللی، و ثانیاً تسری جهانی این مبانی، اصطیاد و نقادی کرد. برای نیل به این مقصود، با بهره‌گیری از مبانی فکری آیت‌الله جوادی آملی، به روش تحلیل محتوا به این مهم پرداخته‌ایم. از منظر ایشان، از یک‌سو عدم فهم صحیح از مسئله علیت که به غفلت یا انکار علت‌العلل عالم می‌انجامد؛ ضعف کلان هستی‌شناسی محسوب می‌شود و در روابط بین‌الملل به قدرت‌محوری به‌جای خدامحوری منتهی شده است. از سوی دیگر، نگاه مادیِ معرفت‌شناسان غربی، مانع اصلی ترسیم تصویری صحیح از چینش عالم هستی می‌شود که عرصة بین‌الملل را صحنه آنارشیسم معرفتی کرده است. بالتبع با این دو رویکرد هستی‌شناسانه و معرفت‌شناسانه، جایگاه حقیقی انسان به‌عنوان مخلوق کریم عالَم، در ساحت انسان‌شناسی به سمت اومانیسم سوق پیدا می‌کند که به کارگزارمحوری در حوزه بین‌الملل منتهی گردیده است.»
انتهای پیام
