ضرر ایران‌هراسی سعودی‌ها به منافع مشترک تهران ـ ریاض
ایران‌هراسی حاکمان عربستان سعودی باعث شده که برقراری روابط مجدد بین دو کشور تأثیرگذار منطقه غرب آسیا و جهان اسلام مشکل و این به ضرر منافع مشترک ایران و عربستان سعودی تمام شود.
به گزارش ایکنا بعد از اینکه در سال 2016 روابط ایران و عربستان سعودی به دلیل اعدام عالم شیعه عربستانی، آیت‌الله شیخ نِمِر و حوادث بعد از آن قطع شد، دولت سعودی با حمایت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا موجی از ایران‌هراسی در منطقه و دنیا به وجود آورد که باعث شده برقراری روابط دوباره تهران و ریاض با وجود تمام اشتراک منافع دو کشور مشکل شود.
به طور کلی عربستان سعودی و ایران به عنوان دو قدرت منطقه‌ای و بیشتر از آن دو کشور قدرتمند شیعه و سنی روابط پر فراز و نشیبی داشته‌اند. این روابط در سال‌های ریاست جمهوری اوباما و بعد از برجام با تنش‌هایی همراه شد. برجام باعث شد که ایران بار دیگر بتواند از نظر اقتصادی رشد کند و تأثیرگذاری این کشور در منطقه تا حد زیادی بالا رود. این موضوع و عدم انزوای ایران در پسا برجام نگرانی‌های زیادی برای حکام سعودی به وجود آورد.
با این همه اتهام‌زنی‌های مختلف به ایران در مورد دخالت در امور داخلی عربستان و تحریک شیعیان این کشور باعث شد که روابط تهران و ریاض بیش از پیش سردتر شود. اعدام آیت‌الله نِمِر و حوادث بعد از آن باعث شد که سعودی‌ها روابط سیاسی خود را با ایران قطع کنند.
این سردی روابط بعد از حمله عربستان سعودی به یمن به بهانه حمایت از دولت مستعفی منصور هادی رنگ دیگری به خود گرفت و یمن به مسئله و عامل اصلی تنش بین تهران و ریاض تبدیل شد.
اما محرک دیگر این تنش‌ها از آمریکا آمد. پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری 2016 آمریکا، باعث شد که روابط واشنگتن و ریاض از سردی بی‌سابقه در دوران اوباما به گرمی بی‌سابقه در دوران ترامپ تغییر پیدا کند. اولین سفر خارجی ترامپ به عربستان بود که در جریان این سفر قراردادهای بزرگ تسلیحاتی بین واشنگتن و ریاض بسته شد. خروج آمریکا از برجام هم با استقبال عربستان روبه‌رو و باعث شد که تحریم‌های اقتصادی بر ایران فشار بی‌سابقه‌ای به وجود آورد.
علاوه بر تنش‌های سیاسی، سعودی همواره تلاش کرده که با تبلیغات گسترده در سطح منطقه و جهان نوعی ایران‌هراسی را در جامعه بین‌الملل به وجود آورد.
بیشتر ایران‌هراسی و تبلیغات پیرامون آن که از سوی سعودی‌ها پخش می‌شود، بر محوریت نفوذ منطقه‌ای ایران و سرنگونی حکومت‌های سکولار منطقه متمرکز است. این درحالی است که ایران همواره از ثبات و آرامش در منطقه خاورمیانه حمایت کرده است. نمونه بارز این تلاش‌ها همکاری و نقش مؤثر در شکست داعش در عراق بوده است. از سوی دیگر ایران از حکومت سکولار بشار اسد در سوریه نیز حمایت کرده و این باعث شده که داعش و سایر گروههای تروریستی مانند القاعده در سوریه شکست را به مانند عراق تجربه کنند.
این تبلیغات ایران‌هراسانه که همواره از سوی مقامات سعودی در مجامع بین‌المللی بیان می‌شود، در حالی صورت می‌گیرد که ایران و عربستان بیش از آنکه در تضاد منافع با یکدیگر اشتراک داشته باشند، منافع مشترک بسیاری در زمینه‌های مختلف دارند. شاید بزرگترین اشتراک نظر ایران و عربستان در مورد بازار نفت و قیمت آن است. کاهش قیمت نفت به هر دلیلی می‌تواند به شدت بر اقتصادهای وابسته به نفت دو کشور تاثیرگذار باشد. در زمینه مسائل امنیتی دو کشور سابقه ضربه خوردن از گروههای تروریستی افراط‌گرا مانند داعش را داشته‌اند و هر دو کشور به طرز قابل توجهی بر جمعیت بزرگی از مسلمانان جهان تأثیرگذار هستند.
به نظر می‌رسد که با توجه به صحبت‌های جدیدی که از سوی مقامات ایران و عربستان در مورد آمادگی برای گفت‌وگوی مستقیم بین ریاض و تهران اظهار شده است، می‌توان انتظار داشت که دو کشور بتوانند در مورد مسائل مختلف به نوعی اشتراک نظر برسند.
انتهای پیام
