جهاددانشگاهی بزرگ‌ترین موسسه جامع دانش‌بنیان در کشور است
رئیس جهاددانشگاهی صنعتی اصفهان گفت: در حال حاضر شرکت‌های زیادی هستند که فعالیت دانش‌بنیان انجام می‌دهند، ولی تنها موسسه‌ای که به صورت جامع و در علوم مختلف فعالیت دانش‌بنیان انجام می‌دهد، جهاددانشگاهی است.
امروز ۱۶ مرداد، سالروز تاسیس جهاددانشگاهی در سال ۱۳۵۹ است و این نهاد اکنون چهل سالگی خود را پشت سر می‌گذارد. جهاددانشگاهی نامی آشنا برای اهالی علم و صنعت و فرهنگ محسوب می‌شود و واحدهای زیرمجموعه این نهاد، از رسانه‌های آن گرفته تا پژوهشگاه‌ها و مراکز مختلف، گواهی بر این مدعاست و البته جهاددانشگاهی بیشتر با فعالیت‌های دانش‌بنیان خود نظیر تولید سلول‌های بنیادی شناخته می‌شود. خبرنگار ایکنا در اصفهان به مناسبت سالروز تاسیس جهاددانشگاهی، گفت‌وگویی با مرتضی تیموری، رئیس جهاددانشگاهی واحد صنعتی اصفهان درباره دستاوردهای این واحد و نقش جهاددانشگاهی در جهش تولید و فعالیت‌های دانش‌بنیان انجام داده است که متن آن را در ادامه می خوانید:
ایکنا ـ اگر بخواهید به دستاوردهای جهاددانشگاهی واحد صنعتی اصفهان که با اتکا به خلاقیت، نوآوری و خودباوری جهادگران این واحد حاصل شده است اشاره کنید، کدام دستاوردها را می‌توانید نام ببرید؟
بدون اغراق می‌توانم به ازای هر سال حداقل از یک دستاورد شاخص، مهم و ارزنده مبتنی بر خلاقیت و ابتکار نام ببرم، ولی فقط به برخی از آنها اشاره می‌کنم. به عنوان اولین نمونه، از تدوین اولین نرم‌افزار قرآنی کشور در اواخر دهه 60 و اوایل دهه 70 نام می‌برم که تا آن زمان هیچ نرم‌افزار قرآنی وجود نداشت، به جز نرم‌افزار «سلسبیل» که مصری‌ها به مایکروسافت سفارش داده بودند و یک‌سری امکانات حداقلی داشت، ولی تعدادی از دانشجویان با محوریت جهاددانشگاهی در مرکز تحقیقات معاونت فرهنگی حدود پنج سال کار و تلاش شبانه‌روزی انجام دادند و اولین نرم‌افزار قرآنی کشور را با عنوان «تنزیل1» تولید و یکی دو سال بعد نسخه جدید این نرم‌افزار را با عنوان «تنزیل2» روانه بازار کردند. وقتی خبر تولید این نرم‌افزار به مقام معظم رهبری رسید، ایشان دست‌اندرکاران تولید نرم‌افزار را فراخواندند و از این اقدام پسندیده آنها تقدیر و تشکر کردند. بعد از آن با ورود مراکز علمی و تحقیقاتی دیگر به حوزه تولید نرم‌افزار، جهاددانشگاهی این خط‌شکنی را باعث افتخار برای خودش دانست و مثل بسیاری از کارهای دیگر، این حوزه را به دیگران سپرد. حتی نرم‌افزار سلسبیل را هم بومی‌سازی و ترجمه و برای بهره‌برداری در داخل کشور آماده کرد.
همچنین جهاددانشگاهی صنعتی اصفهان در دوران دفاع مقدس دستگاه «رمزنگاری متن» را برای قرارگاه‌های جنگی طراحی کرد، به این صورت که دستگاه مذکور متن را در مبدأ، code و در مقصد، decode می‌کرد و اگر در این میان اطلاعات و مبادلات مکتوب به سرقت می‌رفت یا بازگشایی می‌شد، برای افراد نفوذی و دشمن هیچ مفهومی نداشت. فراتر از این، طرح رمزگذاری صوت بود، به این صورت که در هر بی‌سیمی دستگاهی تعبیه می‌شد که متن و گفتار را code می‌کرد و در بی‌سیم گیرنده decode می‌شد که اگر استراق سمع از طرف دشمن اتفاق می‌افتاد، الفاظ و اصوات ردوبدل شده برای آنها هیچ معنا و مفهومی نداشت.
کار مشترکی که جهاددانشگاهی واحد اصفهان و جهاددانشگاهی واحد صنعتی اصفهان آن را انجام دادند، طراحی هواپیمای بدون سرنشین بود که امروزه از آن با عنوان پهپاد یاد می‌شود. این پهپاد در سال 65 توانست در منطقه ام الرصاص از پشت جبهه دشمن عکسبرداری کرده و عکس‌های بسیار دقیقی را مخابره کند تا بر اساس آن فرماندهان نظامی تصمیم‌گیری‌های لازم را انجام دهند. علاوه بر این، جهاددانشگاهی صنعتی اصفهان یک‌سری بالن‌های هیدروژنی برای پرواز بر فراز تأسیسات حیاتی مثل پالایشگاه اصفهان و مجتمع ذوب آهن و دیگر مناطق کشور طراحی کرد که هواپیماهای دشمن اولا از این بالن‌های مرتفع واهمه داشتند و اگر هم به آنها نزدیک می‌شدند، این بالن‌ها منفجر و پدافند غیرعامل مؤثری انجام می‌شد.
مورد بعدی، دستگاه خفه‌کننده صدا بود که صدای ماشین‌آلاتی را که در جبهه‌ها استفاده می‌شد و قبل از انجام عملیات این ماشین‌آلات باید مقدماتی را فراهم می‌کردند، به حداقل می‌رساند تا دشمن متوجه آنها نشود. مورد دیگر، دستگاهی بود که مِه و دود ایجاد می‌کرد تا ماشین‌آلات هنگام عملیات مخفی شوند و دشمن نتواند به آنها شلیک مستقیم انجام دهد یا آنها را بمباران کند.
ایکنا ـ در سال‌های اخیر، چه دستاوردهایی داشته‌اید؟
جهاددانشگاهی صنعتی اصفهان بعد از دوران دفاع مقدس و در داخل استان، سیستم کنترل جرثقیل‌های سقفی را برای فولاد مبارکه اصفهان طراحی کرد. جرثقیل‌های سقفی در سالن‌ها و تمام بخش‌های صنایع وجود دارند و به دلیل خطای انسانی و اپراتور، با هم برخورد می‌کنند که بر اثر آن، بال آنها سقوط کرده و حادثه ایجاد می‌کند. جهاددانشگاهی صنعتی اصفهان با نصب یک سیستم کنترل هوشمند، از برخورد جرثقیل‌های سقفی به همدیگر ممانعت کرد و دیگر حادثه‌ای به وجود نیامد. ما از زمان جنگ تاکنون تجهیزات تست و اندازه‌گیری برای صنایع نظامی کشور می‌سازیم که نمی‌توانم از آنها نام ببرم، ولی به طور کلی 18 نمونه از دستگاه‌های تست و اندازه‌گیری را تاکنون ساخته و تحویل داده‌ایم و حتی برخی از آنها را ده‌ها بار ساخته و تحویل داده‌ایم که مراکز متعدد در زمان‌های مختلف به این دستگاه‌ها نیاز داشته‌اند. همچنین در یک مورد، کشور را صاحب فناوری‌ای کردیم که معدودی از کشورها این فناوری را در اختیار داشتند و به کشورهای دیگر هم نمی‌دادند، ولی به دلیل محرمانه بودن نمی‌توانم نام آن را ذکر کنم.
تدوین اطلس ملی سرمازدگی محصولات کشاورزی، از دیگر دستاوردهای جهاددانشگاهی صنعتی اصفهان است که شامل نوع منطقه، نوع سرمازدگی، زمان و ویژگی‌های آن می‌شود. سپس دو دستگاه برای مبارزه با سرمازدگی محصولات کشاورزی ساختیم و هم‌اکنون به دنبال گرفتن اعتبار برای طرحی هستیم که بر اساس آن، باکتری‌های ضدیخ تولید کنیم و مبارزه‌ای بیولوژیک با سرمازدگی انجام دهیم. مطالعات مربوط به این طرح انجام شده و امیدواریم به زودی تصویب شود و ما برای اولین بار در کشور بتوانیم باکتری‌های ضدیخ تولید کنیم و در نهایت برای تولید صنعتی به سرمایه‌گذاران تحویل دهیم.
در سال جاری قراردادی با دفتر مرکزی جهاددانشگاهی برای تولید دانش فنی و ایجاد پایلوت تولید نیکل و کبالت از مواد معدنی منعقد کردیم. این اقدام در کشور انجام نمی‌شود و ما با اعتبار ۱۳۱ هزار یورو، این کار را در دانشگاه صنعتی انجام داده و پایلوت یا نمونه صنعتی نیز ایجاد می‌کنیم. نیکل و کبالت از فلزات بسیار گران‌قیمت‌اند و قیمت هر یک کیلوگرم از آنها به بیش از صد میلیون تومان می‌رسد و در راس فلزات تحریمی هستند. ان‌شاءالله با اجرای این طرح، کشور را صاحب فناوری تولید نیکل و کبالت می‌کنیم و استارت آن را در چهلمین سالگرد تاسیس جهاددانشگاهی می‌زنیم و طی یک سال این دستاورد را کسب می‌کنیم.
طرح دیگری که به مناسبت چهلمین سالگرد تاسیس جهاددانشگاهی می‌توانم اعلام کنم و تجهیزات مربوط به آن را در سال گذشته خریداری کرده‌ایم، پایلوت تولید فلزات گران‌بها از ضایعات الکترونیکی است. این طرح جواب می‌دهد و ما در سال گذشته در سطح آزمایشگاهی آن را اجرا کردیم و اکنون در سطح صنعتی در حال پیگیری آن هستیم. اتفاقا نیکل و فلزاتی مثل طلا را از همین ضایعات الکترونیکی استخراج می‌کنیم و در جلسه‌ای که با مسئولین معدن طلای موته داشتیم، این موضوع مطرح و تایید شد که بیشتر از معدن موته، در انبارهای خانه‌ها و همه نقاط کشور طلا در قالب ضایعات الکترونیکی موجود است و اگر طلا و نقره موجود در این ضایعات را استخراج کنیم، حجم بسیار سنگین و قابل توجهی خواهد بود.
ایکنا _ واکنش جهاددانشگاهی به مسائلی نظیر جهش تولید و فعالیت دانش‌بنیان را چگونه ارزیابی می‌کنید و به نظر شما، جهاددانشگاهی چقدر می‌تواند به این مسائل کمک کند و چقدر در این مسیر موفق بوده است؟
شاید ما واژه‌ها را به کار نمی‌بریم یا کمتر به کار می‌بریم، ولی عمل ما دقیقا منطبق با فعالیت دانش‌بنیان است. اگر در چند سال اخیر بحث فعالیت دانش‌بنیان مطرح می‌شود، ما این کار را بدون به کار بردن این واژه در دوران دفاع مقدس انجام دادیم و عمل دانش‌بنیان جوهر فعالیت‌های علمی جهاددانشگاهی محسوب می‌شود. در واقع بسیاری از محصولات و نوآوری‌های این نهاد، دانش‌بنیان است و کمتر موسسه‌ای یافت می‌شود که این همه محصولات دانش‌بنیان داشته باشد و فعالیت دانش‌بنیان انجام دهد. اگر بخواهیم از بزرگ‌ترین موسسه دانش‌بنیان در کشور نام ببریم، باید نام جهاددانشگاهی را به زبان آوریم، وگرنه در حال حاضر هزاران شرکت هستند که فعالیت‌های دانش‌بنیان انجام می‌دهند، ولی موسسه‌ای جامع و متنوع در علوم مختلف که فعالیت دانش‌بنیان انجام دهد، به جز جهاددانشگاهی وجود ندارد.
در بحث جهش تولید، خیلی‌ها فکر می‌کنند جهش تولید به این معناست که مثلا تولید را از ۱۰۰ واحد به ۱۲۰ واحد افزایش دهیم، در صورتی که جهش تولید می‌تواند به معنای ارائه تولیدات جدید نیز باشد، مثل نیکل و کبالت یا باکتری‌های ضدیخ که به آنها اشاره شد. در واقع محصولاتی را که در کشور وجود ندارند و برای تامین آنها به کشورهای دیگر وابسته‌ایم، تولید کنیم. اگر این معنا از جهش تولید را در نظر داشته باشیم، باید گفت جهاددانشگاهی بیشتر بر روی محصولاتی کار کرده که باعث قطع وابستگی به خارج می‌شود. در تولید سلول‌های بنیادی رویان، بانک ژنتیک و بانک خون بند ناف شاهد کارهای نو و جدید هستیم، نه کارهای تکراری. دستاوردهای جهاددانشگاهی صنعتی اصفهان نیز آنهایی بود که در کشور وجود نداشت و ایجاد شد. به عنوان یک ایرانی و نه به عنوان عضوی از جهاددانشگاهی معتقدم که جوهر فعالیت‌های علمی این نهاد، نگاه و عمل دانش‌بنیان است.
انتهای پیام
