زندگی مترجم و قرآن‌پژوه اراكی در یک نگاه

به گزارش ایکنا، در دومین هفته از سال جدید و پیرو معرفی یکی از فعالان جامعه قرآنی که نشان و مدال خادمی قرآن را به سینه دارند، به سراغ معرفی مرحوم محمدمهدی فولادوند، مترجم و قرآن‌پژوه اراكی رفتیم.

زندگینامه

محمدمهدی فولادوند در دی ماه سال 1299 در شهرستان اراک متولد شد. وی نویسنده، مترجم، قرآن‌پژوه و ادیب برجسته ایرانی نوة آیت‌الله العظمی حاجی محسن اراكی و فرزند محمدحسین خان بختیاری است. مرحوم فولادوند در سن 12 سالگی به تهران آمد و در سال 1318 از مدرسه دارالفنون تهران موفق به اخذ دیپلم ادبی آن زمان شد و به دانشكد حقوق دانشگاه تهران راه یافت.

بیشتر بخوانید:

• گذری بر زندگی «محمدمهدی فولادوند» مترجم و قرآن‌پژوه اراكی
• پیكر مرحوم «محمدمهدی فولادوند» از مقابل خبرگزاری ایكنا تشییع می‌شود
• بزرگداشت مترجم قرآن مرحوم استاد محمدمهدی فولادوند

از آنجا كه تمایلات ادبی و عرفانی او هماهنگ با رشته حقوق نبود، در شهریور 1329 عازم فرانسه شد. فولادوند در مدت 14 سال در «دانشگاه سوربن» و «مدرسه السنة الشرقیة» پاریس به تحصیل در رشته ادبیات هنر، فلسفه و زبان شناسی عرب پرداخت و رساله دكتری خود را كه درباره «عمر خیام» بود در خارج از دانشگاه به چاپ رسانید.

وی به اكثر كشورهای اروپایی و آسیایی و همچنین كشور مصر مسافرت کرد و در سال 1963 میلادی (1332 هـ .ش) به عنوان عضو دائمی انجمن نویسندگان فرانسه زبان عضو وابسته انجمن شعرای فرانسه برگزیده شد. استاد فولادوند در آبان سال 1333 به تهران بازگشت و در اكثر دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی كشور از جمله هنركده هنرهای دراماتیك دانشكده هنرهای زیبای تهران و مدرسه عالی ادبیات و زبان‌های خارجه و علوم تربیتی به تدریس دروس مختلف فلسفه، زیباشناسی، ادبیات زبان فرانسه، تاریخ مذاهب و فرهنگ و تمدن پرداخت.

او همچنین یكی از اعضای برجسته انجمن فلسفی ایران و علوم انسانی وابسته به یونسكو بود. وی در سال 1324 قدیمی ترین انجمن فلسفی در تهران را تشكیل داد. همچنین ترجمه قرآن كریم ایشان به زبان فارسی جزو ممتازترین ترجمه‌های پنجاه سال اخیر معرفی شده و جایزه و پنج لوح تقدیر به‌دست آورده است.

از استاد دكتر محمدمهد فولادوند آثار فراوانی در زمینه‌های مختلف ادبی به دو زبان فرانسه و فارسی منتشر شده است. برخی از مجموعه آثار وی كه بالغ بر 33 عنوان می شود، عبارتند از:

1. چگونه قرآن را به فارسی ترجمه كنیم (گل‌هایی از قرآن)
2. رهایی از گمراهی
3. ترجمه كتاب الحدود ابن سینا (تعریفات)
4. انسان مسئولو تاریخ ساز (ترجمه از عربی)
5. آفرینش هنری در قرآن با پی نوشت درباه سخن جامع
6. از ژرفای قرآن
7. قرآن و نسل امروز
8. نقدی بر ماركس
9. خدا را دیدم (ترجمه ازعربی)
10. سفری از شك تا ایمان
11. وجود و عدم
12. اقتصادنا (ترجمه جدید با معادل های فارسی)
13. ترجمه برخی ادعیه به زبان فرانسه و فارسی ادبی
14. خدا و علم (ترجمه از فرانسه)
15. اسلام منهای پاره ای اوهام
16. اپرای آفرینش به پنج زبان
17. ابن مقفع قربانی اختناق بنی عباس
18. قرآن شناسی

فولادوند در سال 1345 در تهران جزوه‌هایی به نام «گل‌هایی از قرآن» به چاپ رسانید و چون در آن زمان جز ترجمه تفسیرگونه مرحوم قمشه‌ای و مرحوم ابوالقاسم پاینده، ترجمه فارسی دیگری از كلام الله مجید در دسترس نبود، همان جزوه‌های كوچك مورد استقبال قرار گرفت و «محمدعلی جمال‌زاده» نامه‌ای حدود 16 صفحه در تجلیل و تشویق مترجم نوشت و از او خواست كه این كار را تا پایان قرآن ادامه دهد.

ترجمه ایشان در سال 1373 از سوی دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی با تحقیق، بررسی و ویرایش حجج اسلام محمدرضا انصاری محلاتی، سید مهدی برهانی، علی كرمی، محمد مروی و ویرایش نهایی آقای بهاءالدین خرمشاهی چاپ و منتشر شد.

این مترجم و خادم قرآن كریم بامداد ۱۵ مرداد سال 87 در سن ۸۸ سالگی به دیار باقی شتافت و پیكر مرحوم «محمدمهدی فولادوند»، ۱۶ مرداد 87 از مقابل خبرگزاری ایكنا به سمت دانشگاه تهران تشییع و سپس در ابن‌بابویه به خاك سپرده شد.

یادآور می‌شود، خبرگزاری ایکنا شماره چهل‌ و یکم از سال چهارم نشریه رایحه خود(15 مرداد87) را به ویژه‌نامه بزرگداشت مترجم قرآن، مرحوم استاد محمدمهدی فولادوند اختصاص داد که طی آن به گفت‌وگو با قرآن‌پژوهان و مترجمان قرآن،  کارشناسان و استادان حوزوی، کارشناسان قرآنی و استادان دانشگاه،  مدیران فرهنگی قرآنی درباره این مترجم قرآن پرداخته است.