مروری بر رویداد‌های فرهنگی و هنری ۹۸؛ از سیل فرهنگ تا ویروس ضدفرهنگ
رویداد‌های مهم فرهنگی و هنری بسیاری در سال ۹۸ در کشورمان اجرا شد، اما برخی از آن‌ها در ابتدای سال با وقوع سیل تحت تأثیر قرار گرفت و در پایان سال نیز با شیوع کرونا به تعطیلی کشیده شد.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ در واپسین ساعات سال ۹۸ فرصتی یافتیم تا نگاهی به رویداد‌های مهم فرهنگی و هنری داشته باشیم؛ سالی که هر ماه و فصلش با اتفاقات تازه‌ای همراه بود. در آغاز سال سیل بسیاری از شهر‌ها و روستا‌ها را ویران کرد و برنامه‌های فرهنگی و هنری بسیاری را تحت تأثیر قرار داد و اکنون نیز با شیوع ویروس کرونا این برنامه‌ها تعطیل شده و مردم خانه‌نشین شده‌اند.
بهار کتاب
یکی از رویداد‌های مهم در حوزه فرهنگ که هر ساله، کار‌های اجرایی آن از ماه‌ها قبل‌تر آغاز می‌شود، نمایشگاه کتاب تهران است که سی و دومین دوره آن با شعار «خواندن توانستن است» از چهارم تا چهاردهم اردیبهشت در مصلای امام خمینی (ره) برگزار شد و کشور چین میهمان ویژه این نمایشگاه بود.
سیل و کتاب
با آغاز باران‌های بهاری سیل‌آسا در برخی استان‌ها، خسارات بسیاری بر کتابفروشیها و کتابخانه‌ها وارد شد، اما نهادهای گوناگون فرهنگی اعم از خانه کتاب، بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان و بسیاری از ناشران با اهدای کتاب به کودکان استان‌های سیل زده همچون گلستان، لرستان و خوزستان نشاط را به کودکان برگردادند و کتابفروشیهای خسارت دیده نیز از سوی دولت مورد حمایت‌های مالی قرار گرفتند.
دیدار رهبر معظم انقلاب با شاعران
به رسم هر سال که شاعران همزمان با میلاد امام حسن مجتبی (ع) میهمان مقام معظم رهبری می‌شوند، امسال نیز تعدادی از اهالی شعر و ادبیات و زبان فارسی ۳۰ اردیبهشت ماه با رهبر معظم انقلاب دیدار کردند. ایشان در این دیدار صمیمانه حرکت و پیشرفت جریان شعر انقلاب را امیدوارکننده دانستند و گفتند: البته جریان‌های شعری دیگری نیز وجود دارد، اما این جریان شعر انقلاب است که از لحاظ مضمون، نوآوری در مضامین و صیقل‌یافتگیِ الفاظ پیشرفت بسیار چشمگیری داشته است.
ایشان در بخش دیگری از سخنانشان، درباره زبان فارسی ابراز نگرانی کردند و گفتند: من راجع به زبان فارسی حقیقتاً نگرانم، زیرا در جریان عمومی، زبان فارسی در حال فرسایش است. رهبر انقلاب اسلامی افزودند: من از صداوسیما گله‌مندم، به‌دلیل اینکه به جای ترویج زبان صحیح و معیار و زبان صیقل‌خورده و درست، گاهی زبان بی‌هویت و تعابیر غلط و بدتر از همه تعابیر خارجی را ترویج میکند. انتشار فلان لغت فرنگی یک مترجم یا نویسنده از تلویزیون، موجب عمومی شدن آن لغت و آلوده شدن زبان به زوائد مضر می‌شود.
ایشان با تقبیح استفاده فراوان از لغات بیگانه در رسانه‌ها، خطاب به مسئولان تأکید کردند: نگذارید زبان فارسی دچار فرسودگی و ویرانی شود.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای همچنین از ولنگاری زبانی و ساخت لفظی بسیار نازل برخی ترانه‌ها و پخش آن‌ها از صداوسیما در سریال‌ها نیز انتقاد کردند و گفتند: زبان فارسی قرن‌های متمادی است که عمدتاً به‌وسیله شاعران بزرگ حفظ شده و این‌گونه سالم و فصیح به دست ما رسیده است، بنابراین ما باید حرمت زبان را حفظ کنیم و اجازه نداریم با بی‌مبالاتی آن را به دست فلان ترانه‌سرای بی‌هنر بدهیم که الفاظ را خراب کند و بعد نیز با پول بیت‌المال در صداوسیما و دستگاه‌های دولتی و غیردولتی پخش شود.
طرح تابستانه کتاب
یازدهمین دوره طرح توزیع یارانه کتاب از طریق کتابفروشیها با عضویت بیش از ۶۰۰ کتابفروشی از سراسر کشور از ۲۵ تیرماه در استان‌ها و ۲۷ تیرماه در شهر تهران کار خود را آغاز کرد. علاقه‌مندان کتاب‌های تألیفی را با یارانه ۲۵ درصدی و کتاب‌های ترجمه را با یارانه ۱۵ درصدی از کتابفروشیهای عضو طرح خریداری کردند. در این طرح، سقف مجاز خرید برای هر خریدار حداکثر ۱۲۰ هزار تومان بود.
کشف انبار‌های قاچاق کتاب
کارگروه صیانت از حقوق ناشران و مولفان که چند سالی است در راستای مبارزه با قاچاق کتاب فعالیت میکند، در چندین نوبت با همکاری پلیس امنیت تهران بزرگ اقدام به شناسایی و کشف باند‌های قاچاقچیان کتاب کرد. اما خلأ‌های قانونی پیگیری این تخلفات را دشوارتر کرده و متخلف به راحتی از چنگ قانون آزاد می‌شود.
انتشار فهرست حمایت‌شوندگان وزارت ارشاد
در راستای شفاف‌سازی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، برای نخستین بار فهرست اشخاص حقیقی و حقوقی که در سال ٩٧ از سوی معاونت توسعه مدیریت و منابع این وزارتخانه در قالب فعالیت‌های فرهنگی، هنری و دینی حمایت شده‌اند، را طی ۲۲ مردادماه منتشر کرد. براین اساس؛ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال ٩٧ به ٨٦ شخص حقیقی در قالب فعالیت‌های فرهنگی، هنری و دینی مبلغ ١٤ میلیارد و ٩٠٠ میلیون و ٥٠٠ هزار ریال کمک کرده است. همچنین این وزارتخانه در حوزه حمایت‌های اشخاص حقوقی نیز در ١٦١ مورد بالغ بر یک هزار و ٣٠٥ میلیارد ریال، حمایت‌های فرهنگی، هنری و دینی داشته است.
ادغام موسسات فرهنگی وزارت ارشاد
خبر ادغام مؤسسات خانه کتاب، بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان و نمایشگاه‌های فرهنگی ایران در آبان امسال از سوی محسن جوادی معاون امور فرهنگی وزیر ارشاد اعلام شد. وی دلیل این مسئله را صرفه‌جویی در هزینه‌ها اعلام کرد تا با مدیریت همگرایی ساماندهی بهتری داشته باشند. با وجود اینکه ماه‌ها از اعلام این خبر می‌گذرد، اما هنوز عملی نشده و قرار بود پس از برگزاری نمایشگاه کتاب تهران این اتفاق مهم رخ دهد. شنیده‌ها حاکی است این ادغام در جلساتی که اخیراً برگزار شده به مرحله نهایی خود رسیده است. یادآور می‌شود، پس از ادغام، این سه مؤسسه، مدیر واحدی خواهند داشت.
نمایشگاه کتاب استانی
نمایشگاه‌های کتاب استانی در ۲۴ استان کشورمان برگزار شد، اما در ماه پایان سال دو نمایشگاه کتاب استان‌های آذربایجان غربی و قزوین به دلیل شیوع ویروس کرونا تعطیل شد.
بیست و هفتمین دوره هفته کتاب
افتتاحیه این رویداد فرهنگی، چهارشنبه ۲۲ آبان ماه در یزد به عنوان پایتخت کتاب در سال ۱۳۹۸ برگزار شد. این هفته ملی از ۲۳، ۲۳ تا ۳۰ آبان ماه با شعار «حال خوش خواندن» در سراسر کشور برپا بود و چند سالی است که همزمان با این هفته، روز کتابگردی نیز برگزار می‌شود.
پاییزه کتاب
طرح «پاییزه کتاب ۱۳۸۹» دوازدهمین دوره طرح توزیع یارانه کتاب از طریق کتاب فروشی‌هاست که به مدت ۱۳ روز و همزمان با آغاز هفته کتاب در کتابفروشیهای کشور و از ۲۳ آبان تا ۸ آذر به مدت ۱۶ روز در مشهد برگزار شد. در این دوره ۶۵۱ کتابفروشی ثبت نام کردند، اما ۵۸۵ کتابفروشی فعال بودند.
پایتخت کتاب ایران
ششمین دوره انتخاب پایتخت کتاب ایران به شیراز رسید و علاوه بر شیراز که عنوان برگزیده این دوره را کسب کرد، شهر‌های اِوز، بم، شهرری و رفسنجان که به مرحله نهایی داوری راه پیدا کرده بودند، به‌عنوان شهر‌های خلاق کتابخوانی معرفی شدند.
جایزه کتاب سال
برگزیدگان سی‌و‌هفتمین دوره جایزه کتاب سال و بیست‌وهفتمین دوره جایزه جهانی کتاب چهارشنبه ۱۶ بهمن‌ماه با حضور رئیس جمهور در تالار وحدت برگزار شد، در همین روز‌ها بود که ویروس کرونا در کشور چین شیوع پیدا کرده بود و برگزیدگان چینی نتوانستند به کشورمان سفر کنند.
در ادامه این گزارش نگاهی هم به برخی برنامه‌های هنری داریم.
گیشه سینما
گیشه سینما در سال ۹۸ با اکران‌های نوروزی آغاز شد و طی این مدت ۷ فیلم نوروزی اکران شد و در پایان فصل با نمایش ۱۹ فیلم بیش از ۱۱۳ میلیارد تومان پول وارد چرخه صنعت سینمای کشور شد. در فصل تابستان ۱۸ فیلم روی پرده رفت. فصل پاییز نیز با اکران ۲۲ اثر روی پرده با فروش ۷۲ میلیاردی به پایان رسید، اما فصل آخر سال که مصادف با جشنواره فیلم فجر نیز بود، ۱۴ اثر با فروش ۴۵ میلیارد تومانی به پایان رسید، زیرا از یک سو مخاطبان ترجیح می‌دادند فیلم‌های جشنواره را ببینند و از سوی دیگر در ماه آخر سال شیوع کرونا، باعث تعطیلی همه سینما‌های کشور شد.
یادآور می‌شود؛ ۲۹۶ میلیارد و ۴۳۴ میلیون تومان حاصل نمایش ۷۳ اثر روی پرده سینما‌ها در سال ۱۳۹۸ شد که این رقم در سال ۹۷، حدود ۲۴۲ میلیارد تومان و در سال ۹۶ حدود ۱۷۳ میلیارد تومان بوده است. این اعداد و ارقام در حالی محاسبه شده که سال ۹۸ بهای بلیت‌اش مانند سال‌های گذشته در ابتدای دوره افزایش پیدا کرد و بین ۵ تا ۱۸ هزار تومان (بدون محاسبه ارزش افزوده) قیمت گذاری شد.
جشنواره فیلم فجر
سی و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر در سال ۹۸ با حاشیه‌های ریز و درشت اعم از نشست‌های پرتنش فیلمسازان و خبرنگاران برگزار شد. در این دوره از جشنواره ۲۲ فیلم در بخش رقابتی، ۱۰ فیلم در بخش نگاه نو، ۱۰ فیلم مستند و ۱۰ فیلم کوتاه با هم به رقابت پرداختند و درنهایت «خورشید» ساخته مجید مجیدی که در ششمین روز از برگزاری جشنواره فیلم فجر رسید و به نمایش درآمد، بهترین فیلم جشنواره شناخته شد و تندیس بهترین فیلمنامه و بهترین طراحی صحنه را نیز از آن خود کرد. همچنین «شنای پروانه» نخستین ساخته محمد کارت نیز با ۱۲ نامزدی، جوایز چهار بخش بهترین بازیگر نقش مکمل مرد (امیر آقایی)، بهترین بازیگر نقش مکمل زن (طناز طباطبایی)، بهترین تدوین و بهترین صدا را از آن خود کرد. این فیلم همچنین تندیس ویژه تماشاگران را نیز به خود اختصاص داد.
جشنواره تئاتر فجر
جشنواره تئاتر فجر در سال جاری با اتفاقات متعدادی مواجه شد، یکی از آن‌ها انصراف تعدادی از گروه‌های تئاتری ایران به همراه ۲ اجرای بین المللی از یوجینیو باربا و رومئو کاستلوچی به عنوان ۲ چهره مطرح کارگردانی تئاتر جهان، از حضور در این رویداد تئاتری ایران بود که بخش رقابتی جشنواره را چالش جدی مواجه کرد و رایزنی‌های مدیرکل هنر‌های نمایشی و دبیر سی و هشتمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر برای حل این مشکل و بازگرداندن گروه‌های انصرافی کارساز نبود.
کسر مالیات بر ارزش افزوده از گیشه نمایش
از ابتدای سال ۹۸ و با وجود اینکه طی قانون هنرمندان و فعالان عرصه‌های هنری به ویژه تئاتر از پرداخت مالیات معاف بودند، اجرا‌های تئاتر ملزم به پرداخت ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده از گیشه فروش خود شدند؛ اتفاقاتی که با واکنش جامعه تئاتری همراه بود، ولی اداره کل هنر‌های نمایشی اعلام کرد که به دلیل قانون مصوب مجبور به کسر این درصد مالیاتی از قرارداد‌های نمایشی است.
چرخش پست‌های مدیریتی
در شرایطی که ویروس کرونا بر تئاتر ایران سایه انداخته، شهرام کرمی مدیرکل هنر‌های نمایشی در اقدامی ناگهانی از سمت خود استعفا کرد و اداره کل هنر‌های نمایشی فقط ۳ روز بعد از استعفای شهرام کرمی شاهد بازگشت مجدد قادر آشنا مدیرکل اسبق هنر‌های نمایشی به تئاتر بود. قادر آشنا که در دوره وزارت سیدمحمد حسینی به عنوان مدیرکل هنر‌های نمایشی حضور داشت این بار با حکم سیدعباس صالحی بار دیگر مدیریت تئاتر ایران را بر عهده گرفت و محمد سلگی که پیشتر مدیر اداره کتاب و در حال حاضر رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات است، به عنوان سرپرست مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی منصوب شده است، تا صندلی‌ها و پست‌های مدیریتی دست به دست شوند.
کرونا و تعطیلی برنامه‌های فرهنگی و هنری
سی و سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، هشتمین دوره اهدای نشان‌های طلایی و نقره‌ای لاک‌پشت پرنده نمایشگاه کتاب پاریس، اختتامیه جام باشگاه‌های کتابخوانی کودک و نوجوان، طرح «عیدانه کتاب»، کتابخانه‌های عمومی، اکران فیلم و اجرای تئاتر و ده‌ها برنامه فرهنگی و هنری دیگر به دلیل شیوع ویروس کرونا تعطیل شد و زمان اجرای آن‌ها هنوز مشخص نشده است.
انتهای پیام
