فلسفه اسلامی در چه صورتی کاربردی است
مهدی گلشنی، استاد بازنشسته دانشگاه صنعتی شریف در آیین نکوداشت مقام علمی وی بیان کرد: حرف‌هایی که فیزیکدانان امروزی در مورد معجزه می‌زنند، همان حرف علامه طباطبایی است، اما حوزه‌های ما به این بحث‌ها توجهی نداشته‌اند. فلسفه اسلامی اگر به موازات نیازهای روز پیش برود، کاربردهای زیادی دارد، اما در مملکت ما فلسفه قاره‌ای تبلیغ می‌شود و در نتیجه علوم شناختی را در کشور ما تدریس می‌کنند.
به گزارش ایکنا؛ آیین نکوداشت علمی مهدی گلشنی، امروز، پنجم اسفندماه با حضور جمعی از اندیشمندان و علاقه‌مندان در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد.
مهدی گلشنی، استاد بازنشسته دانشگاه صنعتی شریف در این مراسم بیان کرد: الآن زمان حساسی برای کشور ما است و اگر بیدار نباشیم، لطمه می‌خوریم. به مدت 9 سال در آمریکا بودم و اکثر کشورهای اروپایی دنیا را دیده‌ام، اما کمتر کشوری ظرفیت ما را دارد. ولی ما ظرفیت خود را به کار نبرده‌ایم. در حالی فرهنگ اسلامی خود را فراموش کرده‌ایم که غرب دارد جهان را نابود می‌کند.
بیشتر بخوانید:
وی تصریح کرد: البته باید به این نکته نیز توجه کرد که در غرب اتفاقات مثبتی نیز رخ داده است و دانشمندانی نظیر نیوتن را داشته‌ایم که کار و مطالعه علمی خود را از سنخ عبادت می‌دانستند، اما در ادامه تفکر پوزیتیوسیتی غلبه پیدا کرد که اصالت را به آنچه که حس می‌شد، می‌داد؛ دانشمندانی نظیر هیوم، کنت و فروید، نماینده این تفکر محسوب می‌شوند. در قرن نوزدهم شرایط به گونه‌ای شد که فلسفه به ندرت در محیط‌های علمی غرب پیدا می‌شد. البته که دانشمندان متدین نیز وجود داشتند، اما اکثر آنها در این قرن به فلسفه و دین اعتنایی نداشتند. اما در نیمه دوم قرن بیستم شاهد تغییر اوضاع بودیم و مکاتب فلسفه علم ظهور کردند.
در شرایطی که پوزیتیویسم حاکم بود، اندک اندک فیزیک‌دانانی پیدا شدند که علیه پوزیتیویست‌ها مقاله نوشتند و فضای دانشگاه‌ها به این سمت حرکت کرد که بر علوم اصولی حاکم است و معتقد بودند که هیچ چیزی قطعی نیست
گلشنی افزود: در شرایطی که پوزیتیویسم حاکم بود، اندک اندک فیزیک‌دانانی پیدا شدند که علیه پوزیتیویست‌ها مقاله نوشتند. بنابراین، چنین تحولات مثبتی در غرب حاکم شد و فضای دانشگاه‌های آنها نیز به این سمت حرکت کرد. آنها گفتند که بر علوم اصولی حاکم است و معتقد بودند که هیچ چیزی قطعی نیست. اگر برای یک مسئله نظریه‌ای وجود داشته باشد، تنها همان نظریه وجود ندارد و هیچ نظریه‌ای نیز قطعی نیست.
وی تصریح کرد: به دلیل فهمیدن نقش اصول حاکم بر علم فهمیدند که نمی‌توانند حرف قطعی بزنند و متوجه شدند که علم به تنهایی نمی‌تواند پاسخ همه پرسش‌ها را بدهد. معتقد بودند که باید نگاه کل‌نگر داشته باشیم که در این نگاه بتوانیم به اخلاق و ... بپردازیم. در ادامه نیز برخی از فیزیکدانان حرف‌هایی زدند که نشان می‌داد این حرف‌ها ریشه در دین دارد.
فیزیکدانان نیاز خود به فلسفه را فهمیده‌اند
گلشنی بیان کرد: فیزیکدانان فهمیدند که به فلسفه نیاز داریم و این در حالی است که در دانشگاه شریف نمی‌گذارند درس مبانی فلسفی فیزیک تدریس شود. فیزیکدانان طراز اول غرب می‌گویند که فلسفه به فیزیک نیاز دارد و برعکس و بر همین اساس، مجامع مهمی نیز تشکیل شده است که این را در هم آمیخته‌اند و اساتید آنها با تشکیل ارگان‌هایی مسائل را حل کرده‌اند.
همواره فیزیک‌دان و زیست‌شناس و فیلسوف در کنار هم قرار می‌گرفتند و به تبادل نظر می‌پرداختند. اما این تحولات مثبت به کشور ما نرسید که اگر می‌رسید، شاهد تغییر و تحولات اساسی بودیم
وی افزود: بر همین اساس بود که انجمن اروپایی علم و الهیات در اروپا به راه افتاد و چندین بار در این همایش شرکت می‌کردم و مقالاتم نیز جزء مقالات برگزیده بود که چاپ می‌شد. در این همایش‌ها همواره فیزیک‌دان و زیست‌شناس و فیلسوف در کنار هم قرار می‌گرفتند و به تبادل نظر می‌پرداختند. اما این تحولات مثبت به کشور ما نرسید که اگر می‌رسید، شاهد تغییر و تحولات اساسی بودیم.
گلشنی تصریح کرد: در خیلی از مسائل، حرف‌هایی که فیزیکدانان امروزی در مورد معجزه می‌زنند، همان حرف علامه طباطبایی است، اما حوزه‌های ما به این بحث‌ها توجهی نداشته‌اند. فلسفه اسلامی اگر به موازات نیازهای روز پیش برود، کاربردهای زیادی دارد، اما در مملکت ما فلسفه قاره‌ای تبلیغ می‌شود و در نتیجه علوم شناختی را در کشور ما تدریس می‌کنند. این مسائل را 25 سال قبل خدمت رهبری بیان کردم که این تحولات رخ داده و تعامل بین کلیسا و دانشمندان به وجود آمده است و در غرب شاهد این بوده‌ایم که کشیش، فیزیک خوانده و فیزیک‌دان نیز به فلسفه پرداخته است. بنابراین هم باید به این تحولات توجه داشت و هم اینکه در ترجمه آثار غربی‌ها نهایت دقت را به خرج داد.
انتهای پیام
