استفاده از عبارت «جاماندگان» برای زیارت کربلا بدعت است

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ مراسم سوگواری اربعین حسینی(ع) امروز، 27 مهر با سخنرانی حجت‌الاسلام علوی‌تهرانی در مسجد حضرت امیر(ع) برگزار شد.

وی به طرح بحث در زمینه اهمیت زیارت قبور ائمه(ع) پرداخت و بیان کرد: این روزها حرکتی به وجود آمده که از کشورهای مختلف به طرف قبر امام حسین(ع) حرکت می‌کنند، اما باید ببینیم که جایگاه زیارت امام حسین(ع) چیست. آیا این زیارت امر لازمی است یا مستحب. البته قبل از آن باید دانست که زیارت امام حسین(ع) یک زیارت خاص است و هیچ چیزی با آن برابری نمی‌کند. 

علوی‌تهرانی ابراز کرد: زیارت حضرات معصومین(ع) حکمش این است که اولاً انجام زیارت انجام وفای به عهد است. در حقیقت عهد از لوازم امامت است. ما شیعه هستیم و چند امام(ع) داریم و از لوازم این امامت عهدی است که با امام(ع) داریم. امام رضا(ع) فرمودند برای هر امامی بر گردن دوستدارانش عهدی است که این عهد در ازل بسته شده است. نظیر همان عهدی که در عالم ذر گرفته شده که یکی از آن‌ها در امامت بوده است. وفای به عهد بر اساس قوانین اسلام واجب است و امام رضا(ع) فرمودند اگر کسی بخواهد این عهد را انجام دهد که به تمام معنا انجام شده باشد و تمام حقیقت آن عهد ایفا شود، راهش این است که به زیارت قبور ائمه(ع) برود.

وجوب اعتقادی است نه فقهی

وی بیان کرد: این وجوب نیز اعتقادی است و نه فقهی، چون از شأن امامت است، امامت از اصول دین است و این اصل قابل تقلید نیست و نباید دنبال این باشید که چرا مرجع تقلید در این زمینه فتوا نمی‌دهد. در اصول دین ما به یقین می‌رسیم. پس جایگاه این زیارت واجب اعتقادی است که فراتر از وجوب فقهی است، چون از زمره فروع دین نیست که عالم فتوا بدهد بلکه از لوازم اصول دین است. 

این کارشناس حوزه دین تصریح کرد: نکته دیگر اینکه در روایات به صورت مکرر به این وصف می‌رسیم که بر ما این زیارت را واجب کرده‌اند. یک روایتی در وسائل الشیعه است که فرمود حج بیت‌الله را که انجام می‌دهید، آن را به واسطه زیارت پیامبر(ص) تمام کنید. یعنی اگر حج را انجام دادید و مناسک فقهی تمام شد، اعمال و حج شما تمام نیست و اگر بخواهد تمامیت پیدا کند، باید به محضر رسول خدا(ص) مشرف شوید. اگر کسی زیارت پیامبر(ص) را ترک کند، به پیامبر(ص) جفا کرده و جفای به پیامبر(ص) ظلم است و ظلم نیز حرام. 

ترک وجوب اعتقادی یعنی اصلاً دین ندارید

وی افزود: لذا نمی‌توان زیارت را ترک کرد و در ادامه روایت می‌فرماید شما به این نحوه از حج مأمور شده‌اید. به شما دستور داده‌اند که اینطور عمل کنید و بعد از زیارت پیامبر(ص) حج را تمام کنید و پس از آن به زیارت قبور کسانی بروید که خداوند اطاعت از آن‌ها را واجب کرده است، یعنی به محضر ائمه(ع) بقیع مشرف شوید. اما باید توجه داشت که وجوب اعتقادی است و نه فقهی، چون از شئون اصول دین است و نه از موضوعات فروع دین تا مجتهد بخواهد در مورد آن فتوا بدهد. هیچ مجتهدی نمی‌تواند بگوید امام حسین(ع) را دوست داشته باشید، اما این دوست داشتن واجب است و وجوبش به این معناست که اگر آن را ترک کنید، شما دین ندارید، نه اینکه گناه کرده باشد. چون گناه کردن برای زمانی است که یک نفر دین داشته باشد، اما وجوب اعتقادی این است که اگر آن را ترک کنید اصلاً دین ندارید.

عده‌ای ممکن است که در این ایام نتوانسته باشند به کربلا مشرف شوند، اما دیگر در اینجا چیزی به نام «جاماندگان» نداریم. اینکه از جاماندگان حرف می‌زنند از ابداعات است و باید از اینها اجتناب کرد. به این دلیل که کسی از غافله شهادت امام حسین(ع) جا نمانده است. صاحب امروز یعنی جابر بن عبدالله انصاری در محضر شهدا گفت «یا لیتنی کنت معکم فافوز فوزا عظیما» همین که این عبارت را فرمود در ثواب شهادت شهدا شریک شد. بنابراین همین نیت کفایت می‌کند و اگر کسی نتوانست به زیارت برود نباید تعبیر جاماندگان به کار برده شود

علوی‌تهرانی بیان کرد: بنابراین این زیارت هم دستور دین، هم عهد الهی و هم فرمایش امام صادق(ع) است. همه ما به دنبال این هستیم که در مسیری زندگی کنیم که عاقبت به خیر شویم، لذا به ما گفته‌اند که در لسان دعا اینطور بخواهید: «اللهم اجعل عواقب امورنا خیرا»، یعنی خدایا زندگی ما را ختم به خیر کن. اما یک راه حل نیز دارد و فقط صرف دعا نیست. امام صادق(ع) نیز راه را نشان داده و فرموده است: اگر خدا برای کسی عاقبت به خیری را اراده کرده باشد، در قلب او محبت امام حسین(ع) و زیارت او را قرار می‌دهد.

از ابداعات اجتناب کنید

وی در پایان گفت: عاقبت به خیری امری لازم است نه مستحب. در حقیقت لازم است که انسان عاقبت به خیر شود و لازمه آن نیز امام حسین(ع) و زیارت اوست. بنابراین وجوب دارد. اما یک عده‌ای ممکن است که در این ایام نتوانسته باشند به کربلا مشرف شوند، اما دیگر در اینجا چیزی به نام «جاماندگان» نداریم. اینکه از جاماندگان حرف می‌زنند از ابداعات است و باید از اینها اجتناب کرد. اینکه مردم به سمت حرم حضرت عبدالعظیم(ع) بروند ایرادی ندارد و من نیز مخالفت ندارم، اما اینکه واژه جاماندگان را به کار ببرند موجب خراب کردن کار و ایجاد بدعت است. به این دلیل که کسی از غافله شهادت امام حسین(ع) جا نمانده است. صاحب امروز یعنی جابر بن عبدالله انصاری در محضر شهدا گفت «یا لیتنی کنت معکم فافوز فوزا عظیما» همین که این عبارت را فرمود در ثواب شهادت شهدا شریک شد. بنابراین همین نیت کفایت می‌کند و اگر کسی نتوانست به زیارت برود نباید تعبیر جاماندگان به کار برده شود.