نگاهی بر سیره نبوی از مدارا با مردم تا صلابت در اجرای احکام الهی

به گزارش ایکنا از البرز، در تقویم کشور روز 28 صفر رحلت شهادت‌گونه حضرت رسول لله (ص) ثبت شده است. دلایل بسیاری وجود دارد که رحلت پیامبر(ص)، ناشی از خوراندن سم به آن حضرت بوده است. این دلایل و روایات، از تواتر معنوی برخوردارند؛ یعنی هرچند که الفاظ و توصیفات آنها کاملاً با یکدیگر مشابه نیستند، اما از مجموع آنها، می‌توان موضوع مورد بحث را ثابت کرد. از جمله اینکه امام صادق(ع) می‌فرمایند: «چون پیامبر اسلام(ص)، ذراع یا سر دست گوسفند، را دوست می‌داشتند، یک زن یهودی با اطلاع از این موضوع ایشان را با این بخش از گوسفند مسموم کرد.

در جای دیگری آن حضرت فرمود: «پیامبر اکرم(ص) در جریان جنگ خیبر مسموم شده و هنگام رحلتشان بیان کرده است که لقمه‌ای که آن روز در خیبر خوردم، اکنون اعضای بدنم را نابود کرده و هیچ پیامبر و جانشین پیامبری نیست، مگر این که با شهادت از دنیا می‌رود.1»

پس از رحلت شهادت گونه پیامبر(ص)، امام علی(ع) در فراق ایشان فرمود:«پدر و مادرم فدایت‌ای پیامبر خدا، با مرگ تو رشته‌ای پاره شد که در مرگ دیگران چنین قطع نشد و آن نبوت و فرود آمدن پیام و اخبار آسمانی بود. مصیبت تو دیگر مصیبت دیدگان را تسلی‌دهنده است یعنی پس از مصیبت تو دیگر مرگ‌ها اهمیتی ندارد. از طرفی این یک مصیبت همگانی است که عموم مردم به خاطر تو عزادارند. اگر نبود که امر به صبر و شکیبایی فرموده ای و از بیتابی نهی نموده‌‌ای آن قدر گریه می‌کردم که اشکهایم تمام شود. و این درد جان کاه همیشه در من می‌ماند و حزن و اندوهم دائمی می‌شد، که همه این ها در مصیبت تو کم و ناچیز است»2.

مهمترین خصائص پیامبر(ص) در قرآن کریم

از مهمترین ویژگی‌های پیامبر (ص) که در قرآن به آن اشاره شده است؛ خلق عظیم پیامبر(ص)، اسوه صبر و استقامت، مردمی‌بودن، علاقمند به مردم، مهربانی و نرمش با مردم، پرهیز از خشونت، عفو و بخشش خطاکاران، طلب مغفرت برای خطا کاران و مشاوره و هم فکری با مؤمنان است.

شاید آیه 128 سوره توبه از جمله آیاتی باشد که نهایت مهربانی و دلسوزی رسول الله(ص) را نسبت به مردم نشان می‌دهد.

خداوند در این آیه می‌فرماید: « لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ. همانا رسولی از جنس شما برای هدایت شما آمد که فقر و پریشانی و جهل و فلاکت شما بر او سخت می‌آید و بر آسایش و نجات شما بسیار حریص و به مؤمنان رئوف و مهربان است».

پیامبر(ص) از نگاه سبط اکبرشان

مصادف شدن سالروز رحلت پیامبر(ص) با سالروز شهادت امام حسن(ع) به روایتی فرصتی است که حضرت رسول(ص) از نگاه امام حسن(ع) نیز معرفی شود.

از قول امام حسن(ع)، ویژگی‌هایی از آن حضرت روایت شده است؛ در کتاب عیون اخبارالرضا(ع) از قول امام حسن(ع) درباره ویژگی‌های پیامبر(ص) چنین نقل شده است؛ از دایى خود، هند بن‌ابى‌هاله تمیمى که توصیفگر بود، درباره آراستگی‌هاى پیامبر(ص) پرسش کردم و گفتم: سخن گفتن او را براى من توصیف کن. او گفت: پیامبر(ص) پیوسته غمگین بود و همواره در اندیشه، آسودگى نداشت و بدون نیاز سخن نمى‌گفت، سکوتش طولانى بود، از آغاز تا پایان سخن، دهانش را کاملاً باز نمى‌کرد و سخنانى فراگیر مى‌فرمود، کلامش، فصل بود که در آن نه فزونى دیده مى‌شد و نه کاستى، نرم‌خو بود و از خشکى و جسارت برکنار، نعمت را هر چند ناچیز، بزرگ مى‌داشت و چیزى از آن را نمى نکوهید، تغییر ذائقه دهندگان را نه می‌کوهید و نه مى‌ستود، دنیا و آنچه در آن است، او را به چشم نمى‌آورد.

چون چیزى مانع حق مى‌گشت، هیچ چیز یاراى خشم او را نداشت تا آن که حق را یارى کند، او براى خود خشمگین نمى‌شد و براى خود چیرگى نمى‌خواست، هرگاه اشاره مى‌کرد، با تمام کَفَش اشاره مى‌کرد و هرگاه شگفت‌زده مى‌شد، دست خود را مى‌گرداند و هرگاه سخن مى‌گفت، دست خود را به یکدیگر مى‌پیوست و شست دست چپش را به گودى کف دست راستش مى‌زد و هرگاه خشمگین مى‌شد، رویش را بر مى‌گرداند و چهره‌اش را بر مى تافت و هرگاه شاد مى‌شد دیدگان خود را مى‌هلید، بیشتر خنده او لبخند بود و هرگاه لبخند مى‌زد، دندانهایش چونان دانه‌هاى تگرگ خودنمایى مى‌کرد.

یکی دیگر از ویژگی‌های پیامبر(ص) در کنار مدارا و اخلاق نرم ایشان قاطعیت در اجرای فرامین الهی بود. پیامبر(ص) در اجرای حدود الهی‌ ذره‌ای‌ تسامح‌ و معامله‌ نمی‌کردند، زیرا جرم‌هایی‌ که‌ به‌ هتک‌ حرمت‌ خانواده‌ و اجتماع‌ و آبروی‌ انسانها، هتک‌ عفت‌ عمومی، اختلال‌ در نظام‌ اجتماعی، سست‌‌شدن‌ مبانی‌ اعتقادی‌ مردم‌ و.... می‌انجامد از موضوعاتی‌ است‌ که‌ نمی‌توان‌ به‌ سادگی‌ از کنار آنها عبور کرد، پیامبر اکرم(ص) ضمن‌ تشریع‌ و قانونگذاری‌ وحیانی‌ این‌ احکام، خود نیز از مجریان‌ سرسخت‌ این‌ فرامین‌ الهی‌ بوده‌ و هیچگاه‌ بر سر این‌ احکام‌ نورانی، نرمش‌ به‌ خرج‌ ندادند.

فاطمة‌ خزومی‌ با فاطمه‌ محمدی(ص) برای‌ اجرای‌ احکام‌ در دادگاه‌ عدل‌ نبوی‌ از نظر ایشان یکسانند. زنی‌ از اشراف‌ قریش‌ به‌ نام‌ فاطمه‌ مخزومی، مرتکب‌ سرقت‌ شد. رسول‌ خدا(ص) دستور داد، حد‌ الهی‌ را درباره‌ او جاری‌ کنند. قبیله بنی‌ مخزوم‌ ناراحت‌ شده‌ و کوشیدند به‌ هر وسیله‌ای، مانع‌ اجرای‌ حد شوند، اُسامة‌ بن‌ زید که‌ مورد توجه‌ رسول‌ خدا(ص) بود از ایشان‌ تقاضای‌ عفو کرد. اما حضرت‌ سخت‌ ناراحت‌ شده‌ و فرمود: آیا دربارة‌ حدی‌ از حدود خدا شفاعت‌ می‌کنی؟ سپس‌ از جا حرکت‌ کرد و در بخش‌هایی از یک‌ خطبه‌‌ فرمود:«سوگند به‌ خدا، اگر بر فرض‌ محال دخترم‌ فاطمه‌ نیز دست‌ به‌ چنین‌ کاری‌ بزند حکم‌ خدا را درباره او اجرا می‌کنم‌ و در برابر قانون‌ خدا، فاطمه‌ مخزومی‌ با فاطمه‌ محمدی‌ یکسان‌ است.»3

آخرین وصیت رسول مهربانی

پیامبر(ص) پس از 23 سال تبلیغ و تلاش مستمر در کلام و عمل برای هدایت بندگان خدا به سوی معبود خود شتافت و مهم‌ترین وصیتش به امت اسلامی همان حدیث ثقلین است که فرمود:«انّی تارکٌ منکم الثقلین ما إن تَمَسُّکتم بهما لن تضلّوا: کتاب الله و عترتی اهل بیتی» من درمیان شما، دو چیز گران‌بها می‌گذارم، تا از آن دو پیروی نمایید هرگز گمراه نمی‌شوید. این دو چیز گران‌بها عبارتند از: قرآن و اهل بیت من».4

منابع:

1. دانشنامه اسلامی
2. خطبه 235 نهج‌البلاغه
3. سیره ابن هشام
4.ویکی شیعه