نمایش قرآن تاریخی عصر ممالیک در قاهره

به گزارش ایکنا به نقل از الاهرام، این نسخه پس از مرمت و بررسی ویژگی‌های آن متعلق به دوره ممالیک بوده و ضمن  نشان دادن اهتمام حاکمان این دوره به علوم شرحی و تجربی،  برخی از شبهات و جعلیات تاریخی در مورد این دوره را برطرف می‌سازد.  

به گفته محمود سعید، معاون اداره مرمت نسخه‌های خطی کتابخانه الازهر، در صفحه اول این  نسخه خطی نوشته شده است که این مصحف در سال 866 ه. ق کتابت شده و از سوی «شیوه‌کار قادین» همسر امیر ابراهیم کدخدا امیرالحاج در سال 1165 ه. ق وقف طلاب علوم شرعی رواق «اروام» از مدارس مهم علوم دینی در آن دوره وقف شده است.

وی افزود: این نسخه خطی در گنجینه نسخه‌های خطی الازهر باقی ماند تا این که این روزها دوباره مرمت و رونمایی شد. برای شناسایی نوع کاغذ و مرکب‌های به کار رفته در کتابت این نسخه، فناوری‌های مختلف بکار رفته و پس از تحلیل نتایج بررسی‌ها معلوم شد که کاغذ مورد استفاده در این نسخه از جنس کاغذهای مصری است، از سویی با تحلیل رنگ‌های بکار رفته در کتابت این مصحف مشخص شد که رنگ سیاه مرکب‌ها با استفاده از کربن، رنگ قرمز از شنگرف، رنگ زرین از مس و رنگ آبی از لاجورد ساخته شده است.

سعید خاطرنشان کرد: مهم‌ترین چیزی که تجزیه‌ و تحلیل این نسخه خطی نشان می‌دهد این است که در دوره ممالیک از عنصر نیبوبیم به عنوان نگهدارنده برای کاغذها استفاده می‌شده است. این عنصر سبب می‌شد که از نسخه خطی در برابر حشرات گزنده و عوامل فرسایش محافظت شود.

وی خاطرنشان کرد که نیبوبیم یک عنصر کمیاب در پوسته زمین است و اروپایی‌ها در سال 1801 میلادی در کلمبیا آن را کشف کردند. اما پژوهش حاضر نشان می‌دهد که این عنصر در دوران ممالیک شناخته شده بوده و بیش از 350 سال قبل از اکتشاف از سوی اروپایی‌ها، از این عنصر در مصر به منظور حفاظت از نسخه‌های خطی استفاده می‌شده است.  

مجموعه نسخ خطی موجود در کتابخانه الازهر یکی از غنی‌ترین مجموعه‌های جهان است، بسیاری از این نسخ شامل نسخ قرآن کریم و همچنین آثاری در علوم شرعی و دیگر علوم است، بررسی دقیق این نسخ با ابزارها و فناوری‌های نوین، حقایق جدید بسیاری را در زمینه دوره‌های مختلف تاریخی در مصر از جمله دوران ممالیک و فاطمیان را روشن می‌سازد.