خلف وعده مسئولان، زمینه بدبین شدن مردم به دین می‌شود
گروه اجتماعی: یک استاد حوزه و دانشگاه گفت: مسئولین به خصوص در جامعه اسلامی باید به مردم قول و تعهدی که می‌دهند به آن عمل کنند، را که اگر بدقولی صورت بگیرد، مردم نسبت به جامعه اسلامی و حتی مقدسات دین بدبین می‌شود.
حجت‌الاسلام سید باقر ابطحی، استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌‍و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) از اصفهان در خصوص دیدگاه قرآن و روایات دینی درباره خلف وعده، اظهار کرد: رعایت و عمل به وعده‌ای که انسان در زندگی می‌دهد، یکی از صفات عالیه اخلاقی است و خداوند در قرآن در مورد وعده دادن می‌فرماید«قد أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ؛ به راستى كه مؤمنان رستگار شدند» ، خدواند در آیه 8 این سوره می‌فرمایند«وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ؛ و آنان كه امانت‌ها و پيمان خود را رعايت مى‌كنند»، پس یکی از خصوصیات رستگاری مومنان، عمل به وعده‌ای است که می‌دهند.
وی با اشاره به آیه « يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ ؛ ای مردم همانا وعده خدا وعده حق است»، گفت: وقتی که خدا به انسان قولی می‌دهد، هرگز خلاف وعده نمی‌کند، پس وفای به عهد نیز از صفات خداوند است.
وعده دروغ، وعده شیطان است
ابطحی ادامه داد: خداوند اولین چهره‌ای که خلف وعده می‌کند را شیطان می‌داند و در قرآن نیز فرمودهاند:«وقال الشَّيْطَانُ لَمَّا قُضِيَ الْأَمْرُ إِنَّ اللَّهَ وَعَدَكُمْ وَعْدَ الْحَقِّ وَوَعَدْتُكُمْ فَأَخْلَفْتُكُمْ؛ و چون حکم (قیامت) به پایان رسید (و اهل بهشت از اهل دوزخ جدا شدند) در آن حال شیطان (برای نکوهش و تمسخر کافران) گوید: خدا به شما به حق و راستی وعده داد و من به خلاف حقیقت شما را وعده دادم و خلف وعده کردم و بر شما (برای وعده دروغ خود) هیچ حجت و دلیل قاطعی نیاوردم»، بنابراین وعده دروغ، وعده شیطان است و کسی که وعده دروغ می‌دهد و عده شیطانی داده است.
این استاد حوزه و دانشگاه افزود: در روایات آمده است: «وعده مومن به برادر دینی‌اش، نوعى نذر است و هر كس خلف وعده كند، با خدا مخالفت كرده و خویش را در معرض خشم او قرار داده و از دستور الهی تخلف کرده و تعهد الهی خود را شکسته و برای سقوط و نابودی خود کار کرده است».
وی اظهار کرد: در روایت آمده است: «پیامبر گرامی اسلام(ص) با شخصی قرار گذاشته بود و مدت طولانی از قرار گذشته بود، پیامبر میان آفتاب منتظر ایستاده بودند یکی از صحابه گفت یا رسول الله شما بیایید و در سایه منتظر بمانید، ایشان فرمودند نه چرا که من با این شخص در اینجا قرار گذاشته‌ام».
حجت‌الاسلام ابطحی در ادامه با بیان اینکه خلف وعده یکی از مصادیق دروغ است، گفت: در بعضی از موارد خیلی محدود می‌توان خلف وعده کرد، مثلا در جنگ می‌توان خدعه به کار زد و خلف وعده کرد که این موارد بسیار محدود هستند.
خلف وعده مجازات الهی دارد
این استاد حوزه در خصوص حکم فقهی برای خلف وعده، بیان کرد: اگر چنانچه خلف وعده در تعهدات دینی باشد، برایش مجازات قرار داده شده است، مثلا شخصی قرضی داشته و توان پرداخت آن را داشته ولی آن را نپرداخته است، در این زمینه روایت داریم که خداوند در قیامت او را به خاطر خلف وعده‌اش مجازات می‌کند و یا در مواردی انسان تعهداتی داده است، مثلا نذر که فلان کار را انجام دهد و اگر آن کار را انجام نداده باید در قبالش کفاره بپردازد.
وی تصریح کرد: امیرالمومنین (ع) می‌فرمایند: الْمَسْؤُولُ حُرٌّ حَتَّى يَعِدَ؛ مسئول آزاد است تا زمانی که وعده نداده است ولی زمانی که وعده داد دیگر آزاد نیست» مسئولین به خصوص در جامعه اسلامی باید به مردم قول و تعهدی که می‌دهند به آن عمل کنند، را که اگر بدقولی صورت بگیرد، مردم نسبت به جامعه اسلامی و حتی مقدسات دین بدبین می‌شود.
